Vụ ngai vua triều Nguyễn bị xâm hại: Không thể chỉ đổ lỗi cho người vi phạm!

Như Người Đưa Tin đã đăng tải, vào ngày 24/5, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm (trú ở phường Hương Long, quận Phú Xuân, Tp.Huế) đã mua vé vào tham quan Đại nội Huế. Tại khu vực điện Thái Hòa, ông Tâm có biểu hiện không bình thường, la hét và sau đó lẻn vào khu vực trưng bày ngai vàng, nơi đối tượng này đã ngồi lên và làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái của ngai.

Hành vi này đã được một du khách ghi lại bằng điện thoại rồi đăng lên mạng xã hội, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Hiện tại, Công an Tp.Huế đã tiến hành tạm giữ Hồ Văn Phương Tâm và đang tiến hành trưng cầu giám định tâm thần.

Liên quan đến sự việc này, dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Nguyễn Văn Kỷ, Giám đốc Công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự cho biết, ngai vàng triều Nguyễn là một bảo vật quốc gia được công nhận theo Quyết định số 2382 của Thủ tướng Chính phủ. Hành vi đập phá và làm gãy phần tựa tay của ngai vàng có thể bị xử lý theo điểm c, khoản 2, Điều 178 Bộ luật Hình sự 2015, với tình tiết định khung là gây thiệt hại tài sản là bảo vật quốc gia. Khung hình phạt tương ứng là từ 2 đến 7 năm tù.

Nếu kết quả giám định cho thấy ông Tâm mắc bệnh tâm thần và không có khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi của mình tại thời điểm phạm tội, thì có thể được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh thay vì truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối tượng đã làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái của ngai vua triều Nguyễn.

Luật sư Nguyễn Văn Kỷ cũng quan điểm, ngai vàng triều Nguyễn không đơn thuần là một hiện vật trưng bày – nó là bảo vật quốc gia, mang ý nghĩa lịch sử, biểu tượng quyền lực tối cao của triều đại quân chủ cuối cùng tại Việt Nam. Việc xâm phạm và làm hư hại một cổ vật có tầm vóc như vậy là sự xúc phạm đến giá trị lịch sử và văn hóa của cả dân tộc.

Sự việc này cũng đặt ra bài học lớn về công tác bảo vệ và giám sát di sản. Một bảo vật quan trọng như ngai vàng cần được bảo vệ bằng hệ thống an ninh đa lớp, gồm: rào chắn vật lý chắc chắn, giám sát bằng camera thông minh, kiểm soát người ra vào và có lực lượng bảo vệ túc trực.

Việc để một cá nhân có dấu hiệu bất thường dễ dàng tiếp cận, trèo lên và làm hư hại ngai vàng ngay tại trung tâm của Đại nội là một dấu hiệu cho thấy lỗ hổng lớn trong công tác bảo vệ hiện vật.

Ngoài ra, công tác trưng bày bảo vật quốc gia phải tuân thủ tiêu chuẩn chuyên môn nghiêm ngặt, bao gồm: Khoảng cách an toàn; Bảo hiểm hiện vật và Quy chế nội bộ về tiếp cận, bảo dưỡng và xử lý tình huống bất thường

Nếu quy trình trưng bày chỉ dừng lại ở mức "để ngắm" mà không có cơ chế phòng ngừa hành vi phá hoại, thì đó là thiếu trách nhiệm trong quản lý chuyên môn.

Luật sư Nguyễn Văn Kỷ, Giám đốc Công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự.

Liên quan đến vấn đề xử lý trách nhiệm, luật sư Kỷ cho rằng, đơn vị quản lý là Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phải công khai sự việc, minh bạch các biện pháp khắc phục, và phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra để xác định trách nhiệm cụ thể. Ngoài ra, cũng cần kiểm điểm nội bộ, làm rõ các cá nhân, bộ phận có liên quan trong công tác giám sát, bảo vệ và tổ chức trưng bày.

"Không thể chỉ đổ lỗi cho người vi phạm. Đơn vị quản lý di tích phải chịu trách nhiệm trực tiếp về việc để xảy ra sự cố với bảo vật quốc gia. Qua vụ việc này cần trở thành hồi chuông cảnh tỉnh, buộc các cơ quan quản lý di sản trên cả nước rà soát lại toàn bộ quy trình bảo vệ, trưng bày, và quản lý hiện vật quý – không chỉ để bảo vệ tài sản quá khứ, mà còn là trách nhiệm với tương lai", Giám đốc Công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự nhấn mạnh.

Lê Kông