Vụ kiện các Big Oil vì khí hậu bị bác bỏ nói lên điều gì?

Hình minh họa

Vụ kiện, được đệ trình vào năm 2021, cáo buộc các tập đoàn ExxonMobil, BP và Shell gây hiểu lầm cho công chúng về tác động môi trường từ các sản phẩm dầu khí của họ. Thành phố New York cho rằng các công ty này đã sử dụng các chiến lược marketing để lừa dối về sự thân thiện với môi trường, trong khi vẫn tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào sản xuất nhiên liệu hóa thạch.

Vụ kiện nhắm vào các tập đoàn lớn

Các nhà đầu tư cần lưu ý rằng các tập đoàn trung tâm của vụ kiện này đang phải đối mặt với cáo buộc về hành vi “tẩy xanh” trong quá trình hoạt động. Thành phố New York cáo buộc những gã khổng lồ dầu khí đã quảng cáo sản phẩm của mình như các lựa chọn năng lượng sạch, nhấn mạnh vào việc giảm phát thải và tính bền vững, dù đóng góp của họ đối với nỗ lực chống biến đổi khí hậu ngày một giảm. Bên cạnh đó, vụ kiện còn chỉ trích những tuyên bố như "lái xe sạch, thông minh và bền vững”. Tuy nhiên tòa án cuối cùng đã cho rằng đây là những tuyên bố mang tính chủ quan và không cụ thể.

Điểm nổi bật của phán quyết

Thẩm phán Anar Patel đã bác bỏ vụ kiện, trích dẫn những mâu thuẫn trong lập luận của thành phố. Thẩm phán Patel nhấn mạnh rằng thành phố không thể vừa tuyên bố rằng người tiêu dùng đã nhận thức được các rủi ro môi trường của nhiên liệu hóa thạch, vừa cáo buộc các công ty này đã lừa dối chính những người tiêu dùng đó. Tòa án cũng nhận thấy các cáo buộc về “tẩy xanh” là chưa đủ, khi Patel tuyên bố rằng các khẩu hiệu quảng cáo mơ hồ và các tuyên bố chung về tính bền vững sẽ không đủ cơ sở pháp lý để kiện theo các đạo luật bảo vệ người tiêu dùng.

Các nhà điều hành năng lượng bị kiện bao gồm những ai?

ExxonMobil: Là một trong những công ty dầu khí niêm yết công khai lớn nhất thế giới, với các hoạt động trải dài trên hầu hết các châu lục. ExxonMobil, có trụ sở tại Spring, Texas, là công ty năng lượng tích hợp, tham gia vào mọi khía cạnh liên quan đến năng lượng — từ khai thác đến lọc dầu và tiếp thị.

BP: Có trụ sở tại London và được thành lập vào năm 1866, BP là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu ngành năng lượng. Công ty này xếp hạng #3 theo Zacks Rank, hoạt động trong các lĩnh vực khai thác dầu, khí tự nhiên, lọc dầu và năng lượng carbon thấp. Với các nhà máy lọc dầu xử lý 1,6 triệu thùng mỗi ngày, BP cũng tiếp thị sản phẩm năng lượng toàn cầu thông qua các hoạt động tích hợp.

Shell: Có trụ sở tại London, với chiến lược dài hạn tập trung vào khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Shell có xu hướng chuyển dịch lâu dài sang nguồn năng lượng sạch để phát điện toàn cầu, đặc biệt tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Cân nhắc hai khía cạnh của phán quyết

Đối với ngành dầu khí - năng lượng, phán quyết này là sự bảo vệ vững chắc trước làn sóng các vụ kiện trách nhiệm khí hậu. Nó tạo ra tiền lệ rằng những tuyên bố mơ hồ trong các quảng cáo không đủ căn cứ để đưa ra hành động pháp lý. Các đại diện ngành, bao gồm Dự án trách nhiệm của các nhà sản xuất, đã hoan nghênh quyết định này, khẳng định rằng những vụ kiện như vậy đang góp phần làm suy yếu chính sách năng lượng và ổn định kinh tế bằng cách chuyển các cuộc tranh luận chính sách sang phòng xử án.

Tuy nhiên, các nhà chỉ trích cho rằng việc bác bỏ vụ kiện này sẽ làm suy yếu nỗ lực buộc các tập đoàn phải chịu trách nhiệm về tác động môi trường của họ. Các quan chức thành phố New York bày tỏ sự thất vọng, nhấn mạnh tầm quan trọng của trách nhiệm doanh nghiệp trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Các nhà bảo vệ môi trường lo ngại rằng phán quyết này có thể làm chậm tiến trình của các vụ kiện tương tự, có thể giúp các công ty tránh khỏi trách nhiệm đối với những hành vi góp phần làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khí hậu.

Kết luận

Quyết định này cùng chuỗi các vụ kiện khí hậu gần đây bị bác bỏ ở Maryland và Delaware, cho thấy một môi trường pháp lý đầy thách thức đối với các thành phố muốn đấu tranh cho mức bồi thường từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, với khoảng 30 vụ kiện tương tự vẫn đang chờ xử lý ở các tòa án tiểu bang, bao gồm tại New Jersey và Pennsylvania, cuộc chiến pháp lý vẫn chưa kết thúc. Những người ủng hộ trách nhiệm khí hậu vẫn giữ niềm tin, xem phán quyết này như một bước lùi tạm thời thay vì sự kết thúc dứt khoát.

Anh Thư

AFP