'Vòng kim cô' ngăn chặn đầu cơ bất động sản

Xây dựng dữ liệu đánh thuế bất động sản

Ổn định thị trường bất động sản là một trong những mục tiêu quan trọng. Thời gian gần đây các thông điệp cũng như giải pháp nhằm ổn định thị trường này cũng liên tiếp được đưa ra, trong đó chính sách thuế bất động sản đang nổi lên.

Cung – cầu bất động sản vẫn lệch pha rất lớn. Ảnh: Quang Vinh

Mới đây, Chính phủ đã có cuộc họp về thị trường bất động sản với các bộ ngành, hiệp hội, ngân hàng, doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản và lĩnh vực liên quan, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Bộ Tài chính sớm nghiên cứu ban hành chính sách đánh thuế bất động sản với đất, nhà ở không sử dụng, phần chênh lệnh giá đất với giá bán, có cơ chế xử lý các giao dịch không trong sáng. Cùng với đó, ngành ngân hàng cho vay nhà ở, góp phần tăng trưởng tín dụng, giảm thủ tục, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn.

Có thể nhận thấy thông điệp chung đưa ra từ Chính phủ để ổn định thị trường bất động sản là cần những giải pháp mạnh và thực chất hơn. Đất đai bị bỏ hoang, dự án chậm triển khai phải được xem xét thu hồi hoặc đánh thuế cao. Chính sách thuế cần phân biệt rõ giữa người sử dụng hợp pháp và hành vi đầu cơ, gây lãng phí tài nguyên.

Bất động sản được đánh giá là lĩnh vực đầu tư "nóng" nhất hiện nay, bất động sản bị đầu cơ rất lớn, gây ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế. Nhiều địa phương hiện nay dư thừa các sản phẩm như shophouse, biệt thự không người ở, trong khi đó, nhà ở bình dân, vừa túi tiền ngày càng khan hiếm. Tại Hà Nội và TPHCM, thực trạng bất động sản bỏ hoang khá nan giải. Trong khi đó thuế bất động sản là công cụ tài chính thường xuyên được thảo luận trong khung pháp lý của nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển; trong đó có Việt Nam. Người dân, giới đầu tư đều mong muốn phải có chính sách thuế với bất động sản, hướng tới việc hạn chế tình trạng mua đi bán lại, đầu cơ chờ đợi tăng giá.

Nhắm tới đối tượng đầu cơ

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, thực trạng biệt thự hoang, khu đô thị hoang diễn ra tại một số thành phố lớn khiến ai cũng thấy xót xa.

Thực trạng này không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất đai mà còn tạo ra bất công xã hội, khi mà phần lớn nguồn cung nhà đất tiếp tục rơi vào tay những người dư dả tài chính, trong đó không ít người gom mua với mục đích đầu cơ.

Theo ông Đính, việc đầu cơ và đầu tư lĩnh vực đất đai tại Việt Nam hiện vẫn chưa được phân định rõ ràng. Mua bất động sản để ở hay cho thuê, chuyển nhượng là hợp pháp và là hoạt động gắn liền với cơ chế thị trường, trên cơ sở tự chịu trách nhiệm "lời ăn, lỗ chịu". Nhưng hoạt động mua bán, chuyển nhượng không được kiểm soát là nguyên nhân chính của tình trạng "sốt đất".

“Đánh thuế bất động sản hướng tới những đối tượng tích lũy, đầu cơ là việc làm vừa giúp tăng nguồn thu ngân sách, vừa giúp điều tiết thị trường bất động sản. Đây cũng là xu hướng chung trên thế giới” - ông Đính nói.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cần phải nghiên cứu sắc thuế phù hợp với Việt Nam có thể thu thuế dựa trên giá trị nhà, đất hoặc diện tích sở hữu, đảm bảo mục tiêu vừa chống đầu cơ bất động sản vừa đảm bảo an sinh xã hội. Song quan trọng hơn để áp dụng thành công chính sách thuế bất động sản, Việt Nam cần có hệ thống thông tin giao dịch bất động sản rõ ràng và minh bạch. Để có thể đánh giá và ước lượng được tác động của thuế trên quy mô rộng thì cần nắm được tổng thể thị trường về số lượng giao dịch, mức thuế áp dụng, giá trị giao dịch. Khi không có đủ thông tin về thị trường, các nhà làm luật có thể không đạt được mục tiêu của việc đánh thuế.

Giới làm chính sách cũng như nhà nghiên cứu độc lập nên có các thông tin chi tiết và cụ thể về lượng và giá trị giao dịch trên thị trường để có thể tính toán mức thuế phù hợp với thực trạng của thị trường hiện tại.

Nói về phương án đánh thuế bất động sản, theo ông Nguyễn Văn Đính, có thể đánh thuế cao dần theo thời gian bỏ hoang. Đơn cử, ở Hàn Quốc, đất bỏ hoang hoặc đang trong quá trình cải tạo đất quá 2 năm thì bị đánh thuế 5%, 5 năm thì đánh thuế 8%, bỏ hoang 7 năm thì đánh thuế 9%, bỏ hoang hơn 10 năm thì đánh thuế 10%.

Chính sách thuế này sẽ khiến người dân hạn chế hoặc không còn nhiều động lực đầu cơ, kiềm chế đà tăng giá nhà đất. Đồng thời, khuyến khích các chủ sở hữu đưa các dự án bất động sản bỏ hoang vào vận hành gia tăng cơ hội tiếp cận nhà ở cho người dân. “Còn trường hợp nếu đánh thuế rồi mà người dân vẫn có nhu cầu đầu cơ, thì ngân sách sẽ thu được thuế, phục vụ cho đầu tư công, xây dựng trường học, bệnh viện, đường sá...” – ông Đính nhấn mạnh.

T.Hằng