'VKSND khởi kiện vì lợi ích công nên không có chuyện thỏa thuận'

Quốc hội sáng nay thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Nhiều đại biểu đã bày tỏ băn khoăn về phạm vi khởi kiện cũng như đặt câu hỏi đối tượng khởi kiện có phải là cơ quan quản lý hành chính, hay chính quyền hay không?

Phát biểu giải trình và giải đáp thắc mắc của Quốc hội, Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến khẳng định, đối tượng khởi kiện trong nghị quyết lần này không phải là các cơ quan công quyền mà chỉ là các tổ chức gây ra thiệt hại.

Quốc hội thảo luận về dự thảo nghị quyết. Ảnh: Quốc hội

Ông Tiến cũng thông tin, VKSND tối cao đã xây dựng 2 đề án báo cáo Bộ Chính trị, gồm có: đề án khởi kiện dân sự bảo vệ lợi ích công và những người yếu thế và đề án khởi kiện hành chính để bảo vệ lợi ích công.

“Đề án khởi kiện dân sự đã được Bộ Chính trị thông qua bằng Nghị quyết 120. Đề án về khởi kiện hành chính vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu và sẽ báo cáo cấp thẩm quyền thời gian tới”, Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết.

Làm rõ vai trò của VKSND khi khởi kiện, ông Tiến cho hay, khởi kiện của VKSND khác với việc khởi kiện dân sự, do đây là hoạt động bảo vệ thực hiện công quyền, quản lý trật tự của Nhà nước và đảm bảo trật tự xã hội.

“Đây là hoạt động đại diện cho công quyền bảo vệ trật tự pháp luật chung, trong đó có những lĩnh vực liên quan đến đa số mọi người, ví dụ như môi trường sống. Bởi vậy, VKSND không phải làm đơn mà sẽ ra quyết định khởi kiện ”, Viện trưởng VKSND nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Huy Tiến, việc VKSND khởi kiện vì lợi ích công, vì cái chung nên cũng không có chuyện nộp án phí và không có chuyện thỏa thuận; không mâu thuẫn giữa khởi kiện và chức năng kiểm sát xét xử.

Viện trưởng VKSNDTC cũng giải trình rõ hơn về tư cách của VKS khi vừa quyết định khởi kiện, tham gia tố tụng và vừa kiểm sát hoạt động xét xử.

Theo ông Tiến, quyết định pháp lý cao nhất của VKS là kháng nghị và quyết định kháng nghị, trong khi quyền tài phán, phán quyết cuối cùng vẫn là của tòa án.

“Tòa vẫn có thể chấp nhận hoặc bác. Bởi vậy, hoạt động kiểm sát không ảnh hưởng đến độc lập xét xử của tòa án”, Viện trưởng VKSNDTC nói.

Ông Tiến nhấn mạnh phán quyết cuối cùng của tòa án luôn nhằm mục đích nghiêm minh và đúng pháp luật, VKSND chỉ là bên “phát động” thủ tục để đưa vụ việc ra tòa khởi kiện.

Thế Vinh