Virus Corona có thể lây qua không khí?

Các nhà khoa học cho rằng virus Corona chủng mới có thể truyền nhiễm qua không khí. (Nguồn: WHO).

Lây truyền qua không khí?

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ lâu đã khẳng định rằng virus Corona chủng mới chủ yếu lây lan qua các giọt khí thở lớn mà khi bắn ra từ người nhiễm bệnh (qua việc ho, hắt hơi), sẽ nhanh chóng rơi xuống đất hay các bề mặt.

Nhưng trong một bức thư mở gửi tới WHO mới đây, 239 nhà khoa học đến từ 32 quốc gia đã đưa ra bằng chứng cho thấy các hạt nhỏ cũng có thể khiến người ta nhiễm bệnh, đồng thời kêu gọi cơ quan này xem xét và cập nhật các khuyến nghị mà họ đưa ra. Các nhà nghiên cứu có kế hoạch đăng tải bức thư của họ trên một tạp chí khoa học trong tuần này.

Ngay cả trong đợt cập nhật gần đây nhất về virus corona chủng mới, công bố ngày 29/6 vừa qua, WHO nói rằng sự lây truyền qua không khí chỉ có thể diễn ra sau các quy trình y tế có thể sản sinh ra aerosol (khí dung) hoặc các giọt bắn có kích thước nhỏ hơn 5 micron (1 micron = 1/1 triệu m).

Bởi vậy, theo quan điểm của WHO, việc kiểm soát chặt hệ thống lọc khí và đeo khẩu trang đặc dụng N95 chỉ cần thiết trong các trường hợp nêu trên. Cùng lúc, cơ quan này đẩy mạnh tuyên truyền về tầm quan trọng của việc rửa tay như chiến lược chính của họ trong chặn dịch, mặc dù có rất ít bằng chứng cho thấy virus corona truyền nhiễm qua các bề mặt tiếp xúc.

Tiến sĩ Benedetta Allegranzi, người đứng đầu bộ phận kỹ thuật kiểm soát dịch của WHO, thì cho rằng bằng chứng của việc virus Corona chủng mới lây truyền qua không khí là không thuyết phục.

“Đặc biệt là trong vài tháng vừa qua, chúng tôi đã nhiều lần tuyên bố rằng, chúng tôi coi lây truyền qua không khí là có thể xảy ra nhưng chắc chắn luận điểm này không được ủng hộ bởi bằng chứng vững chắc và rõ ràng” – bà Allengranzi nói – “Vẫn còn nhiều tranh cãi về điều này”.

Tuy nhiên, các cuộc phỏng vấn với gần 20 nhà khoa học – trong đó có hàng chục cố vấn viên của WHO và nhiều thành viên của ủy ban chuyên soạn thảo hướng dẫn của cơ quan này – cùng các bức email nội bộ lại cho thấy dường như WHO mất đi sự đồng bộ với khoa học.

Thờ ơ trước bằng chứng khoa học?

Trong bức thư mở công bố mới đây, 239 nhà khoa học nói rằng, dù là thông qua các giọt bắn cỡ lớn sản sinh ra do người bệnh hắt hơi, hay qua các giọt bắn cỡ nhỏ có bay khắp phòng kín, thì virus corona chủng mới vẫn tồn tại trong không khí và có thể khiến người ta nhiễm bệnh khi hít phải.

Các nhà khoa học này cho rằng Ủy ban kiểm soát và ngăn chặn dịch của WHO có quan điểm quá cứng nhắc trước các bằng chứng khoa học, phản ứng chậm và chậm cập nhật các văn bản hướng dẫn.

“Tôi thực sự bối rối về vấn đề virus lây trong không khí và kích thước của các hạt” – Mary-Louise McLaws, một thành viên Ủy ban kiểm soát dịch WHO và là chuyên gia bệnh dịch học tại ĐH New South Wales, Australia, nói - “Nếu chúng ta bắt đầu xem xét lại về vấn đề này, chúng ta sẽ phải chuẩn bị tinh thần thay đổi mọi thứ mà chúng ta đang làm”.

Hồi đầu tháng 4 năm nay, một nhóm gồm 36 chuyên gia về chất lượng không khí và aerosols đã kêu gọi WHO xem xét lại bằng chứng ngày càng rõ ràng về khả năng lây truyền qua không khí của virus Corona chủng mới. WHO cuối cùng đã liên hệ với Lidia Morawska, trưởng nhóm chuyên gia và là một cố vấn lâu năm của WHO, để sắp xếp một cuộc họp.

Thế nhưng, cuộc họp đó bị áp đảo bởi một số chuyên gia ủng hộ mạnh mẽ chiến lược rửa tay để phòng dịch- theo một số người tham gia cuộc họp mà New York Times dẫn lời.

Tiến sĩ Morawska và một số chuyên gia khác đã dẫn ra một số vụ việc để chứng minh virus Corona lây qua không khí, đặc biệt là trong những không gian kín, không khí ít lưu thông. Họ nói rằng WHO đã tạo ra sự phân biệt giữa các hạt khí dung nhỏ và các giọt bắn lớn, trong khi những người nhiễm Covid-19 sản sinh ra cả hai.

Khánh Duy