Vĩnh Phúc đẩy mạnh liên kết chuỗi, nâng tầm giá trị nông sản

Đồng thời, thúc đẩy phát triển sản phẩm đặc trưng, sản phẩm có lợi thế của mỗi địa phương, tạo chuyển biến tích cực trong sản xuất, nâng tầm giá trị nông sản.

Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp

Nhiều tiến bộ của khoa học kỹ thuật được ứng dụng trong sản xuất rau an toàn.

Thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, hoàn thành các mục tiêu phát triển sản xuất nông nghiệp theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra, giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ và liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp như: Nghị quyết số 20 của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết số 86 của HĐND tỉnh về liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; Quyết định số 1930 của UBND tỉnh phê duyệt Đề án Phát triển nông nghiệp hữu cơ và theo hướng hữu cơ giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến năm 2030…

Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã phê duyệt chủ trương đầu tư đối với danh mục các dự án khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2021 - 2025; đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao; tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân tiếp cận các gói tín dụng ưu đãi để mở rộng quy mô sản xuất, hình thành mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị hàng hóa, đảm bảo an toàn, cho giá trị kinh tế cao.

Hiện, tỉnh Vĩnh Phúc có nhiều dự án lớn đang được triển khai như: Dự án Tổ hợp chăn nuôi và chế biến thịt bò Vinabeef Tam Đảo do Tổng Công ty chăn nuôi Việt Nam Vilico - Tập đoàn Vinamilk và Tập đoàn Sojitz Nhật Bản làm chủ đầu tư tại xã Minh Quang, huyện Tam Đảo và xã Trung Mỹ, huyện Bình Xuyên với tổng mức đầu tư 500 triệu USD.

Với quy trình sản xuất hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, các sản phẩm OCOP chất lượng cao của HTX nấm Tam Đảo được người tiêu dùng đón nhận. Ảnh: Thế Hùng

Với hơn 91.600ha đất nông nghiệp, chiếm trên 74% diện tích đất tự nhiên, Vĩnh Phúc có thế mạnh để thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Đến nay, Vĩnh Phúc có khoảng 200 dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, hơn 4.800 ha vùng sản xuất rau an toàn; trong đó, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, liên kết chuỗi được hình thành, mang lại thu nhập cao cho nông dân như trồng thanh long ruột đỏ theo hướng hữu cơ tại huyện Lập Thạch; trồng lúa theo hướng hữu cơ tại các huyện Tam Dương, Bình Xuyên, Yên Lạc, Lập Thạch; chăn nuôi lợn tập trung tại các huyện Lập Thạch, Yên Lạc; chăn nuôi gia cầm chuyên trứng, chuyên thịt tại các huyện Tam Dương, Tam Đảo; chăn nuôi bò sữa tại các huyện Vĩnh Tường, Lập Thạch, Tam Đảo…

Ngoài ra, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh dành hơn 32 tỷ đồng hỗ trợ thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); hỗ trợ triển khai từ 8 - 10 điểm giới thiệu các sản phẩm OCOP và bán hàng lưu động tại các địa phương, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh; tổ chức, tham gia hội chợ OCOP tại các tỉnh, thành phố trên cả nước để mở rộng thị trường, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 178 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao trở lên, nhiều sản phẩm có thương hiệu, chỗ đứng vững chắc trên thị trường như các sản phẩm sữa tươi thanh trùng có đường, sữa chua nếp cẩm, sữa chua uống của Công ty cổ phần Chăn nuôi và Chế biến sữa Vĩnh Thịnh; nấm đùi gà của Công ty TNHH Nấm Phùng Gia; mật ong hoa rừng, tacumin, sữa ong chúa của Công ty cổ phần Ong Tam Đảo...

Với việc đưa giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao, áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất, giai đoạn 2021 - 2025, giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản của tỉnh tăng trung bình 3%/năm, vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra là 1,5 - 2%.

Với dây chuyền sản xuất hiện đại, các sản phẩm của Công ty cổ phần Ong Tam Đảo khẳng định thương hiệu trên thị trường trong và ngoài nước. Ảnh: Thế Hùng

Tại huyện Lập Thạch, trong 3 năm (2022 - 2024), huyện đã phối hợp với các đơn vị của Sở Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ hơn 381 tấn lúa giống mới cho người dân trên địa bàn. Triển khai mô hình cơ giới hóa nông nghiệp, với diện tích hơn 30 ha và mô hình sản xuất lúa hữu cơ, với diện tích 150 ha; hỗ trợ sản xuất cây trồng hàng hóa tập trung theo tiêu chuẩn VietGAP, với diện tích 51 ha; hỗ trợ xây dựng 4 mô hình chăn nuôi lợn hữu cơ; 38 ha nuôi cá giống mới tại các xã Xuân Hòa, Liễn Sơn, Xuân Lôi, Đồng Ích, Tiên Lữ; triển khai xây dựng 2 mô hình nuôi cá lồng trên sông tại xã Thái Hòa…

Đến nay, trên địa bàn huyện đã hình thành và phát triển được các vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Trong đó, vùng sản xuất lúa chất lượng cao được duy trì ổn định với diện tích trên 6.600 ha, năng suất bình quân đạt 60 tạ/ha, tăng 4,6 tạ so với giai đoạn 2015 - 2020. Về cây ăn quả, huyện tập trung phát triển thanh long ruột đỏ tại các xã Xuân Hòa, Vân Trục, Ngọc Mỹ, Hợp Lý và Quang Sơn với diện tích trồng gần 300 ha, trong đó, có hơn 38 ha đạt tiêu chuẩn VietGAP. Sản phẩm thanh long ruột đỏ của huyện đã được cấp mã vùng trồng, được chứng nhận OCOP 3 sao. Nhờ đó, thị trường tiêu thụ ngày càng được mở rộng, giúp nâng cao thu nhập cho nông dân. Hiện, trung bình mỗi năm, nông dân của huyện thu về từ 250 - 300 triệu đồng/ha từ cây thanh long ruột đỏ.

Trong lĩnh vực chăn nuôi, huyện xây dựng được nhiều mô hình nuôi lợn, gà hữu cơ tại các xã Quang Sơn, Liễn Sơn... Các mô hình này không chỉ đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn tạo niềm tin với người tiêu dùng, giúp nâng cao giá trị sản phẩm. Hoạt động nuôi thủy sản cũng có bước tiến rõ rệt với các mô hình nuôi cá giống mới và cá lồng hữu cơ tại các xã Thái Hòa, Xuân Hòa, Tiên Lữ… cho thu nhập từ 180 - 200 triệu đồng/ha. Ngoài ra, việc mở rộng vùng nuôi thủy sản còn được gắn với phát triển thương hiệu “Cá thính Lập Thạch”, giúp tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được triển khai hiệu quả với 15 sản phẩm được chứng nhận từ 3 sao trở lên. Trong đó, có nhiều sản phẩm tiêu biểu như xúc xích thảo quế Bình Minh; thịt chua xã Văn Quán; cá thính Lan Anh, xã Xuân Lôi; bánh gạo rang Tiên Lữ; gà ủ muối Aphớt, xã Văn Quán; thanh long Thành Hưng, xã Xuân Hòa... Đây là tiền đề quan trọng giúp nông sản của huyện Lập Thạch vươn xa hơn trên thị trường trong và ngoài nước.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào sản xuất nông nghiệp

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Phúc, nông nghiệp phát triển không chỉ góp phần bảo đảm an ninh lương thực mà còn giúp Vĩnh Phúc vượt chỉ tiêu về tốc độ tăng giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản. Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số đối với ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản năm 2025 là phải đạt được tốc độ tăng trưởng từ 2,5 - 3%.

Để đạt được mục tiêu trên, một trong những giải pháp được ngành Nông nghiệp và Môi trường đưa ra là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, thay đổi từ phương thức sản xuất nông nghiệp truyền thống sang phương thức sản xuất nông nghiệp hiện đại. Từ đó, góp phần nâng cao năng suất, tăng giá trị sản phẩm, giúp người nông dân đa dạng phương thức tiếp cận thị trường.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, hiện đã có hơn 13% nông dân được tập huấn, đào tạo ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp và quảng bá, bán sản phẩm trên môi trường mạng. Đặc biệt, quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số đã thúc đẩy chuyển đổi tư duy, nhận thức của người nông dân. Nhiều nông dân đã mạnh dạn học tập và ứng dụng công nghệ cao vào các mô hình trồng trọt, chăn nuôi theo hướng thông minh.

Gia đình chị Nguyễn Thị Minh Phương, xã Xuân Hòa áp dụng quy trình canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP trên cây thanh long ruột đỏ, giúp nâng cao giá trị sản xuất và xây dựng thương hiệu nông sản địa phương.

Như mô hình áp dụng công nghệ số trong sản xuất thanh long quy mô 4 ha của hộ anh Nguyễn Đắc Thành, xã Xuân Hòa, huyện Lập Thạch. Được sự hỗ trợ của tỉnh, anh Thành đã sử dụng hiệu quả hệ thống tạo nguồn nước và tưới nước tự động, hệ thống giám sát và bón phân tự động; hệ thống IoT giám sát và dự báo khí hậu nông nghiệp được kết nối internet trên máy tính và điện thoại thông minh qua phần mềm ứng dụng chuyên dùng.

Các phần mềm hiển thị thông số về diễn biến thời tiết, quá trình sinh trưởng, phát triển, nhu cầu tưới nước, bón phân… giúp anh Thành theo dõi và kịp thời giám sát quá trình phát triển, điều chỉnh các biện pháp chăm sóc, cung cấp nước, các chất dinh dưỡng, các biện pháp phòng trừ sâu bệnh cho cây. Ứng dụng công nghệ số đã giúp giảm 30% nhân công bón phân và tưới nước; giảm từ 30 - 40% lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tiết kiệm nước, tăng hiệu quả phòng trừ sâu bệnh, từ đó tăng năng suất, chất lượng quả thanh long.

Hay như mô hình ứng dụng công nghệ số trong chăn nuôi lợn thịt của Công ty TNHH MTV Sản xuất và Thương mại Phát Đạt, thành phố Phúc Yên. Theo đó, để duy trì nuôi hơn 1.600 lợn thịt, gần 600 lợn nái, trang trại đã áp dụng nghiêm quy trình chăn nuôi “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. 100% công nhân làm việc đều ăn, ở tại chỗ; tất cả các vật dụng, thức ăn trước khi đưa vào chuồng trại đều trải qua 2 bước xử lý, khử trùng. Tại mỗi chuồng nuôi và xung quanh trang trại đều lắp hệ thống camera giám sát, giúp người nuôi nắm bắt đầy đủ các thông tin để có những điều chỉnh kịp thời, tiết kiệm được công sức và thời gian, chi phí chăn nuôi.

Theo đánh giá, việc ứng dụng công nghệ số, giúp trang trại giảm nguy cơ dịch bệnh, giảm chi phí chăn nuôi và đàn lợn phát triển đồng đều về trọng lượng. Đặc biệt, chăn nuôi theo quy trình khép kín đã tạo ra các sản phẩm an toàn, xây dựng được niềm tin với người tiêu dùng. Hiện mỗi tháng, trang trại xuất bán trên 400 con lợn thịt với tổng trọng lượng trên 30 tấn/tháng và từ 700 - 800 con lợn giống cho các hộ chăn nuôi; tạo việc làm cho hơn 20 lao động, với thu nhập bình quân từ 8 - 9 triệu đồng/người/tháng.

Cùng với các mô hình ứng dụng chuyển đổi số trong trồng trọt, chăn nuôi, hiện nay, ngành Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sàn thương mại điện tử Voso.vn, Postmart.vn, Asa.trade triển khai hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đăng ký 165 gian hàng sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu lên sàn thương mại điện tử. Đồng thời, cấp 26 mã số vùng trồng trên một số cây trồng chủ lực như thanh long, chuối, ớt, bưởi… đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Australia, Newzelan, Trung Quốc và các nước EU; cấp 80 mã vùng trồng nội địa; 100% vùng trồng được đưa lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia; tăng cường số hóa hồ sơ sản phẩm nông nghiệp đạt chứng nhận OCOP lên phần mềm cơ sở dữ liệu OCOP của tỉnh…

Công ty cổ phần Chăn nuôi và Chế biến sữa Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường) đầu tư công nghệ vào khâu chế biến sữa bò tạo ra sản phẩm chất lượng, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Ảnh: Thế Hùng

Nhờ đổi mới tư duy sản xuất nông nghiệp, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ cùng với cơ chế, chính sách hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh, Vĩnh Phúc luôn là một trong những điểm sáng về phát triển nông nghiệp.

Cụ thể như, năm 2023, nông, lâm nghiệp, thủy sản Vĩnh Phúc đạt mức tăng trưởng 5,3% so với năm 2022, đứng thứ nhất vùng đồng bằng sông Hồng và đứng thứ 9 cả nước. Năm 2024, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của bão Yagi, nhiều diện tích cây trồng vụ mùa và diện tích nuôi trồng thủy sản bị mất trắng, nhưng giá trị sản xuất của toàn ngành vẫn tăng 1,53%, đóng góp 0,08 điểm % vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Riêng 5 tháng đầu năm 2025, mặc dù diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt giảm nhưng nhờ tích cực ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp nên năng suất lúa Đông Xuân 2024 – 2025 của tỉnh đạt khoảng 63 tạ/ha, tăng 0,6 tạ/ha so với cùng kỳ. Cùng với đó, chăn nuôi gia súc, gia cầm ổn định, sản lượng thịt hơi xuất chuồng ước đạt trên 59.850 tấn, tăng 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái; trứng gia cầm đạt 350,5 triệu quả, tăng gần 4%; thủy sản đạt hơn 10.260 tấn, tăng 3,3%.

Chuyển đổi số đã và đang tạo ra phương thức sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ mới cho sản xuất nông nghiệp. Do vậy, để giá trị tăng thêm của ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản từ 2,5 - 3% trong năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Phúc sẽ tăng cường nâng cao năng lực chuyển đổi số cho đội ngũ cán bộ; xây dựng, hoàn thiện, nâng cấp và vận hành hiệu quả cơ sở dữ liệu môi trường, tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu, địa chất và khoáng sản; triển khai dự án số hóa cơ sở dữ liệu quản lý đất đai của tỉnh.

Đồng thời, xây dựng và đưa vào hoạt động mô hình áp dụng đồng bộ, công nghệ số trong sản xuất rau quả an toàn theo hướng VietGAP; mô hình áp dụng đồng bộ công nghệ số trong chăn nuôi lợn thịt quy mô 1.000 con…

Đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nông, lâm, thủy sản; nâng cao hiệu quả công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp và vệ sinh an toàn thực phẩm; tạo môi trường thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp đầu tư sản xuất, kinh doanh, liên kết phát triển các chuỗi giá trị nông sản chất lượng cao, bảo đảm an toàn thực phẩm. Kết nối với mạng lưới tiêu thụ toàn cầu với mục tiêu chung là tiêu thụ kịp thời, hiệu quả nông sản cho nông dân, nâng cao vị thế và khả năng cạnh tranh của nông sản trong tỉnh.

Đẩy mạnh Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Tích cực đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao và chế biến nông sản.

Lưu Hiệp