Vĩnh Phúc: Cần sớm xử lý tình trạng xuống cấp nghiêm trọng tràn xả lũ hồ Bắp Cải

Bê tông mái kè hồ Bắp Cải vỡ thành từng mảnh.

Nhiều hạng mục công trình thủy lợi ở hồ Bắp Cải hư hỏng xuống cấp

Hồ Bắp Cải diện tích khoảng 12ha, ngoài việc tích nước phục vụ sản xuất, chăn nuôi thủy sản thì hệ thống xả tràn của hồ còn là nơi tiêu úng cho khu vực hạ lưu hồ Xạ Hương. Hồ trước đây thuộc quản lý của nông trường Tam Đảo, nhưng hiện nay do UBND thị trấn Gia Khánh, huyện Bình Xuyên quản lý.

Theo người dân địa phương, thời gian xây dựng đập, cống xả đáy của hồ từ những năm 1972, công trình đã xuống cấp và được cải tạo, nâng cấp vào năm 2008.

Quá trình sử dụng, do diễn biến bất thường của thời tiết và đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, khiến lượng nước tập trung về hồ rất lớn, gây quá tải cho tràn xả lũ và cống xả đáy của hồ. Đồng thời gây ra sạt lở đất ở, đất canh tác của một số hộ dân phía hạ lưu đập tràn, khiến họ phải làm đơn kiến nghị nhiều lần từ năm 2013 tới nay.

“Đến thời điểm hiện tại, sau hơn 50 năm vận hành và khai thác, nhiều hạng mục công trình của hồ Bắp Cải đã xuống cấp. Mặt khác, do trước đây khi xây dựng cống xả đáy hồ Bắp Cải, người ta không thiết kế xây dựng tuyến kênh tiêu cứng thoát nước, vì vậy khi xả lũ đã làm xói lở lòng mương và gây sạt lở đất ở, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới các hộ dân, sinh sống hai bên bờ phía hạ lưu công trình”, ông Đỗ Văn Cường (trú tổ dân phố Tam Quang, thị trấn Gia Khánh) phản ánh.

Quan sát tại hiện trường nhận thấy, toàn bộ phần kè mái của hồ Bắp Cải đã vỡ nát thành nhiều mảng to, nhỏ xếp chồng lên nhau. Phía sau cống xả đáy hồ cũng bị sạt lở sâu vào trong bờ đập cả mét, tạo thành hàm ếch gây nguy cơ vỡ bờ đập, tràn xả lũ cũng đã sạt lở khoảng 6m, xoáy sâu vào bờ đập…

Hạ lưu cống xả đáy và tràn xả lũ bị vỡ gây nguy cơ sạt lở đất.

Cần sớm khắc phục để đảm bảo an toàn cho cư dân

Cũng theo ông Đỗ Văn Cường, do các hạng mục công trình thủy lợi tại hồ Bắp Cải đã sạt lở hư hỏng, cũng là nguyên nhân gây sạt lở nghiêm trọng đất ở, cây cối của người dân, tiềm ẩn nhiều nguy cơ vỡ đập không đảm bảo an toàn cho cư dân.

“Đặc biệt, đợt mưa từ ngày 22-31/5/2022, UBND thị trấn Gia Khánh đã phải tổ chức sơ tán các cụ già, trẻ nhỏ đi nơi khác để đảm bảo an toàn. Đến nay, mỗi khi mùa mưa đến, cư dân địa phương lại lo lắng, bất an trước nguy cơ lũ lụt, sạt lở”, ông Đỗ Văn Cường cho biết.

Đến tháng 4/2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vĩnh Phúc đã có văn bản về việc kiểm tra, giải quyết kiến nghị của người dân thị trấn Gia Khánh, huyện Bình Xuyên.

Theo đó, để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân trong mùa mưa bão sắp tới, Sở Nông thôn và Phát triển nông thôn đề nghị UBND huyện Bình Xuyên kiểm tra, rà soát sự cần thiết đầu tư sửa chữa và cân đối trong nguồn kinh phí của huyện để xử lý tình trạng sạt lở nêu trên. Trường hợp vượt khả năng cân đối vốn của huyện, đề nghị có văn bản báo cáo UBND tỉnh. Trước mắt, có biện pháp cảnh báo như: Đặt biển cảnh báo nguy hiểm, căng dây quanh vị trí sạt lở, phát loa tuyên truyền để người dân biết.

Ngày 27/9/2024, UBND huyện Bình Xuyên đã có Văn bản số 3160/UBND-TCKH, về việc đồng ý chủ trương hỗ trợ nguồn vốn cho thị trấn Gia Khánh thực hiện khắc phục sự cố sạt lở cống điều tiết nước tại hồ Bắp Cải.

UBND huyện Bình Xuyên yêu cầu thị trấn Gia Khánh tiến hành rà soát kỹ về sự cần thiết đầu tư, quy mô, phạm vi, địa điểm, sự phù hợp với các quy hoạch có liên quan; sự trùng lặp của các dự án đang được đầu tư triển khai trên địa bàn và sự kết nối với các cơ sở hạ tầng khác, để thực hiện lập đề xuất chủ trương đầu tư dự án theo các quy định của Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn.

Khi lập, thẩm định chủ trương đầu tư dự án UBND thị trấn cần lấy ý kiến tham gia của cơ quan chuyên môn về xây dựng (như: Phòng Kinh tế và Hạ tầng, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Thủy lợi (nếu cần thiết)) và các cơ quan đơn vị có liên quan đối với các nội dung về sự cần thiết đầu tư; quy mô; phạm vi; địa điểm; sự phù hợp với các quy hoạch, tiêu chuẩn có liên quan; sự trùng lặp của các dự án đang được đầu tư triển khai trên địa bàn và sự kết nối với các cơ sở hạ tầng khác…

Văn Nhất