Việt Nam luôn tuân thủ, thực thi đầy đủ, có trách nhiệm các quy định của UNCLOS 1982

Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm. Ảnh: HL

Tham dự lễ kỷ niệm có hơn 100 đại biểu đến từ Liên hợp quốc, các cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam, các bộ, ngành Trung ương và địa phương, các đại sứ, cán bộ lão thành gắn bó với quá trình xây dựng và thực hiện Công ước, cùng nhiều diễn giả trong và ngoài nước.

Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (hay còn gọi là UNCLOS) được thông qua ngày 10-12-1982 và chính thức có hiệu lực ngày 16-11-1994.

Việt Nam là một trong 107 nước đầu tiên ký và sau đó phê chuẩn Công ước. Trong Nghị quyết phê chuẩn Công ước, Quốc hội Việt Nam đã khẳng định: “Bằng việc phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam biểu thị sự quyết tâm cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một trật tự công bằng, khuyến khích sự phát triển và hợp tác trên biển".

Phát biểu khai mạc, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ một lần nữa nhấn mạnh giá trị, vai trò của Công ước là bản “Hiến pháp của đại dương”, là văn kiện pháp lý quốc tế toàn diện và đầy đủ, điều chỉnh tất cả các hoạt động trên biển, được cộng đồng quốc tế thừa nhận.

Theo ông Nguyễn Minh Vũ, Công ước cũng đã đặt ra cơ sở vững chắc để xác định các vùng biển, từ đó xác lập chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển, cũng như là cơ sở để tiến hành các hoạt động trên biển. Đồng thời, Công ước cũng quy định cơ chế giải quyết tranh chấp tương đối toàn diện nhằm giải quyết hòa bình các tranh chấp nảy sinh giữa các quốc gia liên quan tới giải thích và áp dụng Công ước.

Ông Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh, là một quốc gia ven biển, đồng thời là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đề cao luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn luôn khẳng định tầm quan trọng của Công ước và tuân thủ, thực thi đầy đủ, có trách nhiệm các quy định của Công ước.

Theo ông Nguyễn Minh Vũ, Việt Nam chủ trương kiên trì giải quyết các bất đồng trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển, và trên thực tế đã vận dụng Công ước trong việc giải quyết các vấn đề phân định biển với các nước láng giềng.

Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: HL

Trong khuôn khổ các phiên thảo luận tại lễ kỷ niệm, các diễn giả và đại biểu tham dự cùng nhìn lại quá trình hình thành và có hiệu lực của UNCLOS; các giá trị của Công ước trong 30 năm qua; vai trò thực tiễn của Công ước ở thời điểm hiện tại, trong bối cảnh phát sinh nhiều thách thức phi truyền thống về biển và đại dương…

Nhiều vấn đề biển và đại dương được quan tâm như giải quyết tranh chấp biển, thực thi pháp luật trên biển, bảo vệ môi trường biển… được trình bày, trao đổi và thảo luận một cách sâu rộng, thu hút sự tham gia của các đại biểu.

Các đại biểu nhất trí, trong thời gian qua, Việt Nam đã tham gia ngày càng chủ động, tích cực và sâu sắc tại các cơ chế được thành lập theo Công ước, thể hiện tinh thần trách nhiệm và thượng tôn pháp luật của Việt Nam, được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Việt Nam cũng đã tiến cử các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao tham gia các cơ quan được thành lập trong khuôn khổ UNCLOS, trong đó có việc PGS.TS Đào Việt Hà trúng cử vào Ủy ban Pháp lý và Kỹ thuật, Cơ quan quyền lực quốc tế về đáy đại dương, và đề cử ứng viên cho vị trí thẩm phán Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) nhiệm kỳ 2026-2035.

Các trao đổi, thảo luận tích cực, có chiều sâu tại lễ kỷ niệm cho thấy, sau 30 năm, Công ước Luật Biển - một trong những thành tựu lớn nhất về luật pháp quốc tế trong thế kỷ XX - vẫn còn nguyên giá trị và tầm quan trọng trong việc quản trị biển và đại dương, đặc biệt trong ứng phó với các thách thức hiện nay như biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và hợp tác phục vụ phát triển.

Hoàng Linh