Việt Nam giữ vai trò Chủ tịch hội nghị UNCLOS 35 tại Liên hợp quốc

Ngày 23/6, tại Trụ sở Liên Hợp Quốc (LHQ), Hội nghị các quốc gia thành viên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) lần thứ 35 (SPLOS 35) đã chính thức khai mạc với sự tham dự của 170 quốc gia thành viên, các nước quan sát viên, đại diện các cơ quan được thành lập theo Công ước và tổ chức quốc tế liên quan.

Tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, Trưởng đoàn Việt Nam, đã được các quốc gia thành viên nhất trí bầu giữ chức Chủ tịch Hội nghị. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đảm nhiệm vai trò điều hành hội nghị thường niên quan trọng nhất về thực thi UNCLOS.

Khẳng định vai trò quốc tế

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: BNG

Phát biểu sau khi trúng cử và bắt đầu điều hành Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh những tiến triển trong thực thi UNCLOS và quản trị biển, đại dương thời gian qua, đặc biệt là kết quả của Hội nghị Đại dương Liên Hợp Quốc lần thứ 3 (UNOC 3) tổ chức tại Nice (Pháp) vào tháng 6/2025 và nỗ lực thúc đẩy Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển tại vùng ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ).

Trong bối cảnh đại dương đang đối mặt với thách thức ngày càng nghiêm trọng như ô nhiễm, biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và mất đa dạng sinh học, ông Vũ kêu gọi các nước phát huy tinh thần hợp tác, đề cao chủ nghĩa đa phương, tích cực đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy thực thi UNCLOS và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan liên quan.

“Công ước UNCLOS cần tiếp tục là nền tảng pháp lý quốc tế quan trọng, bản ‘Hiến chương của Đại dương’, để duy trì trật tự trên biển, bảo vệ môi trường và sử dụng bền vững nguồn lợi biển,” ông Vũ nhấn mạnh.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, Trưởng đoàn Việt Nam, đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội nghị.

Phát biểu thay mặt Tổng Thư ký Liên hợp quốc tại hội nghị, bà Elinor Hammarskjöld, Phó Tổng Thư ký phụ trách pháp lý, khẳng định sau 43 năm được thông qua, UNCLOS vẫn là khuôn khổ pháp lý toàn diện điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương. Giá trị phổ quát và tính toàn vẹn của Công ước tiếp tục được khẳng định mạnh mẽ tại nhiều diễn đàn quốc tế như UNOC 3, tiến trình tham vấn mở của Đại hội đồng về biển và đại dương (ICP), và Ủy ban trù bị chuẩn bị cho Hiệp định BBNJ có hiệu lực.

Sau khi bầu đoàn Chủ tịch và các vị trí điều hành, hội nghị đã nghe báo cáo của Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS), Cơ quan Quyền lực Đáy đại dương (ISA), Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa (CLCS), đồng thời thảo luận và thống nhất định hướng hoạt động của các thể chế này dưới sự điều hành của Chủ tịch SPLOS 35.

Việc Việt Nam được tín nhiệm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch SPLOS 35 phản ánh sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế đối với năng lực điều hành, dẫn dắt của Việt Nam trong các tiến trình đa phương quan trọng.

Đây cũng là bước tiến trong thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về chủ động tham gia và đảm nhận các trọng trách quốc tế, được nêu trong Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Kết luận số 125-KL/TW của Ban Bí thư về nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030.

Các đại biểu tham gia tại sự kiện.

Đồng thời, sự kiện này đóng góp thiết thực vào triển khai Nghị quyết số 36-NQ/TW của Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Trước hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ đã chủ trì các cuộc họp trù bị với Lãnh đạo Văn phòng Pháp lý LHQ, đại diện các cơ quan UNCLOS, và nhóm nước tại New York nhằm đảm bảo việc điều hành SPLOS 35 được khách quan, hiệu quả và đóng góp thực chất cho tiến trình thực thi Công ước.

Nhân dịp hội nghị, vào trưa cùng ngày, Đại sứ Đỗ Hùng Việt, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, đã tổ chức tiệc tiếp tân nhằm vận động cho ứng cử của PGS.TS. Nguyễn Thị Lan Anh vào vị trí Thẩm phán Tòa án Quốc tế về Luật Biển nhiệm kỳ 2026–2035. Sự kiện có sự tham dự của Đại sứ, Trưởng phái đoàn các nước và đại diện cấp cao các đoàn tham dự SPLOS 35.

Việc thúc đẩy ứng cử viên Việt Nam vào cơ quan tư pháp quan trọng bậc nhất về luật biển quốc tế là bước đi tiếp theo khẳng định vai trò, năng lực chuyên môn và uy tín của Việt Nam trong lĩnh vực pháp luật quốc tế nói chung và luật biển nói riêng.

SPLOS là Hội nghị thường niên của các quốc gia thành viên Công ước Luật biển năm 1982. Tại Hội nghị, các quốc gia thành viên UNCLOS cũng như các nước quan sát viên trình bày lập trường, quan điểm và chia sẻ thông tin về các vấn đề liên quan đến thực thi UNCLOS, đánh giá kết quả hoạt động của các cơ quan thành lập theo Công ước trong năm qua, góp phần định hướng cho các phát triển mới trong lĩnh vực luật biển và quản lý, khai thác đại dương trong thời gian tới. Trong những năm qua, Việt Nam luôn tích cực tham dự, phát biểu và đóng góp xây dựng tại Hội nghị với chủ trương nhất quán tôn trọng, thực thi đầy đủ UNCLOS. Chủ tịch Hội nghị có trách nhiệm chủ trì, điều hành thảo luận các phiên họp toàn thể; quyết định các vấn đề về thủ tục và tổ chức phiên họp của Hội nghị trên cơ sở tham vấn với Ban Điều hành; đồng thời thông qua quyết định về hành chính, ngân sách và hoạt động của các cơ quan được thành lập theo UNCLOS. Chủ tịch Hội nghị đóng vai trò trung tâm trong bảo đảm Hội nghị diễn ra hiệu quả, trật tự, đúng quy tắc, thủ tục. Trong các vấn đề phức tạp, có ý kiến khác nhau, Chủ tịch có vai trò quan trọng định hướng thảo luận, khuyến khích tham vấn và đàm phán giữa các nước để tìm tiếng nói chung. Nhiệm kỳ của Chủ tịch kéo dài 01 năm từ ngày khai mạc Hội nghị cho đến thời điểm bàn giao vị trí này tại Hội nghị tiếp theo.

Ngân Hà