Việt Nam chính thức phê duyệt đề án phát triển thị trường các-bon

Ngày 24/1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định phê duyệt Đề án “Thành lập và phát triển thị trường các-bon tại Việt Nam”. Theo đó, Việt Nam sẽ xây dựng và vận hành thị trường này trên nguyên tắc phù hợp với pháp luật quốc gia, thông lệ quốc tế, đảm bảo công khai, minh bạch và được quản lý chặt chẽ bởi Nhà nước.

Mục tiêu của Đề án là giảm phát thải khí nhà kính với chi phí thấp, tạo dòng tài chính mới để hỗ trợ chuyển đổi xanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế. Đến tháng 6/2025, khuôn khổ pháp lý và hạ tầng kỹ thuật của thị trường các-bon sẽ được hoàn thiện, sẵn sàng cho giai đoạn thí điểm từ năm 2025 đến 2028 trước khi vận hành toàn quốc vào năm 2029.

Thị trường các-bon tại Việt Nam được thiết kế để giao dịch hai loại hàng hóa chủ yếu. Thứ nhất là hạn ngạch phát thải khí nhà kính, được phân bổ thông qua cơ chế miễn phí hoặc đấu giá. Các hạn ngạch này dành cho các cơ sở nằm trong danh mục kiểm kê khí nhà kính theo quy định. Thứ hai là tín chỉ các-bon, bao gồm các tín chỉ thu được từ các chương trình giảm phát thải quốc tế như Cơ chế phát triển sạch (CDM), Cơ chế tín chỉ chung (JCM) hoặc từ các cơ chế thuộc Thỏa thuận Paris.

Sàn giao dịch các-bon sẽ do Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội xây dựng, nhằm tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch hiệu quả. Cùng với đó, hệ thống đăng ký quốc gia về hạn ngạch và tín chỉ các-bon sẽ được thiết lập để đảm bảo tính đồng bộ và minh bạch trong quản lý.

Theo Đề án, quá trình triển khai thị trường các-bon được chia làm hai giai đoạn chính. Giai đoạn thí điểm sẽ diễn ra từ năm 2025 đến 2028, tập trung vào việc giao dịch hạn ngạch phát thải và tín chỉ các-bon trên sàn nội địa. Thời kỳ này cũng sẽ tập trung vào việc nghiên cứu, thử nghiệm và xây dựng khả năng kết nối với thị trường quốc tế.

Sau giai đoạn thử nghiệm, từ năm 2029, thị trường các-bon sẽ chính thức vận hành toàn quốc. Trong giai đoạn này, thị trường sẽ được mở rộng về quy mô, phạm vi giao dịch, đồng thời đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế nhằm mang lại hiệu quả kinh tế và môi trường cao nhất.

Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao trọng trách chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan để xây dựng và quản lý thị trường các-bon. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và tổ chức cũng sẽ được hỗ trợ nâng cao năng lực nhằm tham gia hiệu quả vào thị trường này.

Việc thành lập thị trường các-bon không chỉ giúp Việt Nam đạt được các cam kết khí hậu quốc tế, mà còn tạo cơ hội thúc đẩy các sáng kiến kinh doanh xanh, thu hút đầu tư, và nâng cao vị thế của doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế.

Đề án này đánh dấu một bước tiến chiến lược trong hành trình phát triển bền vững của Việt Nam, khẳng định quyết tâm của quốc gia trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và đóng góp vào các nỗ lực toàn cầu về giảm phát thải khí nhà kính.

T.Ng