Việt Nam-Armenia và Uzabekistan: Thêm trợ lực cho thương mại song phương

Sau hơn 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1992), Việt Nam-Armenia và Uzbekistan không ngừng thúc đẩy hợp tác hiệu quả trên mọi lĩnh vực, nhất là kinh tế- thương mại. Đặc biệt, Armenia và Uzbekistan đều là bạn bè truyền thống của Việt Nam và luôn duy trì sự phối hợp chặt chẽ, chia sẻ cách tiếp cận tương đồng về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Vì vậy, chuyến thăm chính thức Armenia và Uzbekistan của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ góp phần mở ra cơ hội phát triển mới cho quan hệ song phương, phù hợp với nhu cầu và lợi ích cũng như đáp ứng kỳ vọng của người dân mỗi nước.

*Armenia-bạn hàng truyền thống

Đánh giá từ Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương): Armenia có quy mô thị trường nhỏ và không có cảng biển, hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp và năng lượng với Việt Nam gần như không có. Tuy nhiên, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam và các nước Liên minh kinh tế Á Âu (VN – EAEU FTA); trong đó, Armenia là thành viên được ký năm 2015 và có hiệu lực từ tháng 10 năm 2016 nên giao thương hàng hóa giữa hai bên trong khoảng 5 năm trở lại đây có bước tăng trưởng khá nhưng chưa tương xứng với tiềm năng.

Sản xuất giày xuất khẩu sang thị trường châu Âu tại Công ty TNHH Hóa dệt Hà Tây. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Cụ thể, trong giai đoạn 2019 – 2024, thương mại hàng hóa song phương tăng từ mức 1,5 triệu USD năm 2019 lên mức 491.7 triệu USD năm 2024. Năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 491,7 triệu USD, tăng 42,5% so với năm 2023; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Armenia đạt 491 triệu USD, tăng 42,4%, nhập khẩu đạt 760 nghìn USD, tăng 141%. Kết quả này đưa Armenia trở thành đối tác thương mại thứ 2 của Việt Nam trong EAEU, còn Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Armenia tại châu Á (chỉ sau Trung Quốc).

Theo Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Armenia điện thoại các loại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng; túi xách; giày dép. Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Armenia đá quý, kim loại đá quý; sữa và sản phẩm sữa.

Về đầu tư, Armenia có một số dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, trong khi Việt Nam cũng khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào Armenia, nhất là trong nông nghiệp, chế biến thực phẩm và dệt may.

Nhằm đảm bảo hiệu quả cao nhất của quá trình triển khai Hiệp định, Bộ Công Thương đề nghị Armenia trao đổi để EAEU bãi bỏ cơ chế phòng vệ ngưỡng trong Hiệp định VN – EAEU FTA. Trước mắt, đề nghị nới rộng biên độ vượt ngưỡng cho Việt Nam để tránh tình huống hàng xuất khẩu của Việt Nam không vượt ngưỡng trong các năm tới. Bên cạnh đó, hai bên tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền phổ biến Hiệp định VN-EAEU FTA tới doanh nghiệp Việt Nam và Armenia để tận dụng lợi ích từ hiệp định này.

Bộ Công Thương cho biết: Khóa họp lần thứ 2 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Armenia về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học – kỹ thuật dự kiến tổ chức trong năm 2025 tại Armenia. Do đó, Bộ Công Thương dự kiến có buổi làm việc với Bộ Kinh tế Armenia để trao đổi về tình hình chuẩn bị Khóa họp lần thứ 2 Ủy ban liên Chính phủ và tình hình hợp tác giữa hai Bộ.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đề nghị Armenia phối hợp tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam tham gia xúc tiến thương mại tại Armenia hiệu quả. Bên cạnh đó, hỗ trợ, kết nối đưa đoàn doanh nghiệp Armenia sang Việt Nam tham dự các hội chợ như Viet Nam Sourcing, Viet Nam Expo, FoodExpo... tìm kiếm nguồn hàng, cơ hội hợp tác kinh doanh với đối tác Việt Nam.

Mặt khác, Bộ Công Thương cũng đề nghị phía Armenia hỗ trợ doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại hội chợ, triển lãm và các sự kiện kinh tế, thương mại tổ chức tại Armenia với tư cách là thương hiệu, sản phẩm dịch vụ hàng đầu của Việt Nam.

* Uzbekistan-thị trường tiềm năng

Nhận định về quan hệ thương mại Việt Nam- Uzbekistan, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Hai nước có quan hệ hữu nghị truyền thống, gắn bó từ nhiều thập kỷ qua thế nhưng, hợp tác kinh tế - thương mại vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng của hai nước. Cụ thể, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng kim ngạch ngoại thương của cả Việt Nam và Uzbekistan, cơ cấu hàng hóa giữa hai nước còn hẹp, đầu tư trực tiếp trên lãnh thổ của nhau còn thấp.

Uyên Hương/BNEWS/TTXVN