Viện KSND Tối cao nêu 5 lý do không thể bỏ cơ quan điều tra của viện kiểm sát

Như Tiền Phong đưa tin, Bộ Công an - đơn vị chủ trì soạn thảo dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi) đã đề xuất xóa bỏ Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao.

Theo lý giải, việc xóa bỏ là cần thiết nhằm luật hóa những thay đổi thực tiễn đã vượt qua quy định hiện hành. Điển hình là việc Bộ Công an đã tiến hành sắp xếp lại tổ chức, bỏ cấp công an huyện theo chủ trương của Bộ Chính trị. Từ đó, chức năng điều tra ở cấp huyện đã được chuyển giao cho cơ quan điều tra công an cấp tỉnh.

Đối với các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp vốn thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao, dự thảo quy định sẽ do Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đảm nhiệm.

Trụ sở Viện KSND Tối cao.

Hoạt động điều tra là công tác nối dài của quyền công tố

Liên quan đến dự thảo luật Bộ Công an chủ trì soạn thảo, Viện KSND Tối cao vừa có công văn phúc đáp. Trong công văn, viện kiểm sát nêu 5 lý do cần giữ nguyên quy định về Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao như hiện nay.

Thứ nhất, về việc sắp xếp tinh gọn đầu mối cơ quan điều tra, Kết luận số 92 ngày 12/3/2014 của Bộ Chính trị nêu: “Giữ nguyên hệ thống tổ chức các cơ quan điều tra chuyên trách tại Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện KSND Tối cao, Viện kiểm sát Quân sự Trung ương như hiện nay và sắp xếp tinh gọn đầu mối trong từng cơ quan, bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm, không chồng chéo nhiệm vụ”. Như vậy, việc sắp xếp tinh gọn cơ quan điều tra là tinh gọn đầu mối các cơ quan điều tra trong từng cơ quan, không phải là gom các cơ quan điều tra trong từng bộ, ngành lại với nhau.

Thứ hai, viện kiểm sát là cơ quan có chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động tư pháp nên sẽ tham gia tất cả các hoạt động tố tụng tư pháp hình sự. Trong tố tụng dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động..., viện kiểm sát tham gia từ khi tòa án thụ lý vụ án, xét xử đến thi hành án dân sự. Mặt khác, viện kiểm sát cũng có nhiệm vụ trực tiếp giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại và tố cáo của các cơ quan tư pháp. Do vậy, đây là cơ quan duy nhất có điều kiện theo sát, nắm chắc các hoạt động giải quyết vụ việc, vụ án của các chủ thể tiến hành tố tụng…

Với tính chất nêu trên, viện kiểm sát có điều kiện để phát hiện xử lý các tội phạm trong lĩnh vực tư pháp hiệu quả hơn các cơ quan khác. Việc giao viện kiểm sát thẩm quyền điều tra các tội phạm trong lĩnh vực tư pháp như quy định hiện nay là phù hợp.

Thứ ba, viện kiểm sát là một hệ thống cơ quan độc lập, Viện trưởng Viện KSND Tối cao báo cáo kết quả công tác trực tiếp trước Quốc hội. Với chức năng hiện nay, viện kiểm sát có vai trò quan trọng trong kiểm soát quyền lực nhà nước nói chung và kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực tư pháp nói riêng.

Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao thực hiện nhiệm vụ điều tra các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp và các tội phạm về tham nhũng chức vụ trong hoạt động tư pháp nhằm góp phần bảo đảm cho một nền tư pháp trong sạch, bảo vệ công lý, bảo đảm quyền con người, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.

Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao khởi tố, bắt giam bị can Nguyễn Đình Cương, Giám đốc Trung tâm pháp y tỉnh Quảng Trị về tội Giả mạo trong công tác.

Thứ tư, viện kiểm sát cho rằng, về cơ bản các cơ quan đều thực hiện nhiều chức năng, nhiệm vụ khác nhau. Như Bộ Công an vừa thực hiện chức năng điều tra, vừa tiến hành các hoạt động giám định tư pháp về hình sự; chức năng tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.

Bộ Quốc phòng cũng quản lý toàn bộ hệ thống tư pháp trong quân đội; Tòa án nhân các cấp xét xử khách quan, nghiêm minh đối với người phạm tội, trong đó có cán bộ, công chức ngành tòa án vi phạm pháp luật.

Với ngành kiểm sát, kết quả công tác trong những năm qua luôn được Quốc hội ghi nhận, đánh giá thực hiện tốt nhiệm vụ điều tra, truy tố với tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp và tội phạm tham nhũng chức vụ trong hoạt động tư pháp; không để oan sai, bỏ lọt tội phạm…

Tuy thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, nhưng các bộ, ngành đều làm tốt nhiệm vụ được giao và bảo đảm được sự khách quan.

Thứ năm, Viện KSND Tối cao dẫn chứng như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ..., công tố viên/kiểm sát viên có thực hiện hoạt động điều tra trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Điều này xuất phát từ nguyên lý công tố bám sát, chỉ đạo điều tra, trực tiếp tiến hành điều tra trong trường hợp cần thiết. Về bản chất, hoạt động điều tra là công tác nối dài của quyền công tố, nhằm mục đích phòng ngừa oan sai, chống vi phạm trong hoạt động tố tụng tư pháp.

Ở Việt Nam, hoạt động điều tra tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp của Viện KSND Tối cao là công tác nối dài của chức năng thực hành quyền công tố, nhằm thực hiện nhiệm vụ bảo đảm hoạt động tố tụng của các cơ quan tư pháp, tuân thủ pháp luật; góp phần hiệu quả trong đấu tranh, phòng chống tội phạm tham nhũng, chức vụ nói chung và tham nhũng, chức vụ và xâm phạm hoạt động tư pháp nói riêng.

Hoàng An