Viện kiểm sát xác định những cá nhân 'thoát' trách nhiệm hình sự
Ngoài việc truy tố cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Nhân Chiến và 12 bị can về các tội 'Đưa hối lộ', 'Nhận hối lộ', 'Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng'…, VKSND tối cao còn kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến các cá nhân 'thoát' trách nhiệm hình sự.
Loạt “quan tham ăn tiền", gây thất thoát hơn 48 tỉ đồng
Như Báo Bảo vệ pháp luật đã đưa tin, VKSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố 13 bị can trong vụ án Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Ban Quản lý dự án (QLDA) Công trình xây dựng Y tế, thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, Công ty AIC và các đơn vị liên quan.
Trong số 13 bị can có các cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh và một số lãnh đạo đơn vị thuộc tỉnh này, như: Nguyễn Nhân Chiến (cựu Bí thư Tỉnh ủy), Nguyễn Tử Quỳnh (cựu Chủ tịch UBND tỉnh), Nguyễn Hạnh Chung (cựu Giám đốc Sở Y tế), Trần Văn Tuynh (cựu Giám đốc Ban QLDA Công trình xây dựng Y tế, thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh) cùng bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”; riêng bị can Nguyễn Văn Nhường (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Liên quan đến vụ án này, bị can Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty AIC) bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”; Nguyễn Hồng Sơn (Phó Tổng giám đốc Công ty AIC) bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Hiện, cả 2 bị can này đang bỏ trốn, Cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã. VKSND tối cao cũng đã ra thông báo về việc truy tố đối với 2 bị can bỏ trốn nêu trên.
Cáo trạng xác định, các bị can Nguyễn Nhân Chiến, Nguyễn Tử Quỳnh, Nguyễn Hạnh Chung, Trần Văn Tuynh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, thống nhất việc phân chia, tạo điều kiện cho Công ty AIC của Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Công ty thuộc hệ sinh thái Công ty AIC, nhóm Công ty của Lã Tuấn Hưng thông thầu và trúng 6 gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế tại 6 dự án Bệnh viện đa khoa (BVĐK) tuyến huyện, gồm: Gia Bình, Yên Phong, Thuận Thành, Lương Tài, Quế Võ, Tiên Du trái pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền hơn 48 tỉ đồng.
Sau khi giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhóm các công ty nêu trên trúng thầu, Nguyễn Nhân Chiến, Nguyễn Tử Quỳnh, Trần Văn Tuynh, Nguyễn Hạnh Chung đã nhận tiền hối lộ từ Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Lã Tuấn Hưng, cụ thể: bị can Nguyễn Nhân Chiến nhận 4,1 tỉ đồng, trong đó, nhận của Nhàn số tiền 3 tỉ đồng; nhận của Tuynh 1 tỉ đồng (do Đặng Tiên Phong, Lã Tuấn Hưng đưa). Ngoài ra, từ năm 2013 đến năm 2020, Chiến còn nhận tiền, quà biếu của Nhàn 10 tỉ đồng, số tiền trên Chiến sử dụng vào mục đích cá nhân hết.
Bị can Nguyễn Tử Quỳnh nhận 2 tỉ đồng, trong đó, nhận của Nhàn 1 tỉ đồng; nhận của Tuynh 1 tỉ đồng từ (do Phong và Hưng đưa). Ngoài ra, từ năm 2013 đến năm 2019, Quỳnh còn nhận của Nhàn 8,1 tỉ đồng, đã sử dụng vào mục đích cá nhân hết.
Bị can Trần Văn Tuynh đã 3 lần nhận tiền của Đặng Tiên Phong và Lã Tuấn Hưng đưa với tổng số tiền 6 tỉ đồng. Số tiền này, Tuynh chi cho Nguyễn Nhân Chiến 1 tỉ đồng; Nguyễn Tử Quỳnh 1 tỉ đồng; chi cho Nguyễn Hạnh Chung 500 triệu đồng; chi cho Nguyễn Văn Nhường 300 triệu đồng; còn lại số tiền 3,2 tỉ đồng Tuynh sử dụng chi tiêu cá nhân. Ngoài ra, vào các dịp lễ, tết, Nguyễn Văn Nhường đã được Công ty AIC tặng quà là 450 triệu.
Bị can Nguyễn Hạnh Chung đã 4 lần nhận tổng số tiền 600 triệu đồng, trong đó, nhận của Nhàn 3 lần với số tiền 100 đồng, nhận của Phong và Hưng (thông qua Tuynh) 500 triệu đồng. Số tiền trên, Chung đã sử dụng vào mục đích cá nhân hết.
Kiến nghị xử lý kỷ luật nhiều cá nhân “thoát” trách nhiệm hình sự
Theo cáo trạng, ngoài hành vi của các bị can nêu trên, một số cá nhân ở các cơ quan, đơn vị khác cũng có trách nhiệm liên quan. Tuy nhiên, do chưa đến mức hoặc không cần thiết phải xử lý hình sự nên cơ quan tố tụng đã đề nghị, kiến nghị xử lý về Đảng hoặc hành chính.
Cáo trạng xác định, ông Nguyễn Lương Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã ký quyết định phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn năm 2014-2016, từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ bổ sung cho các dự án tên địa bàn tỉnh, trong đó có 6 dự án BVĐK tuyến huyện nêu trên, nhưng không có căn cứ chứng minh việc can thiệp, tác động các cấp Trung ương để xin phân vốn bổ sung cho các dự án; không thực hiện theo sự chỉ đạo, nên không xem xét trách nhiệm hình sự mà đề nghị xử lý về Đảng và hành chính đối với ông Thành.
Liên quan đến trách nhiệm của Ban QLDA Công trình xây dựng Y tế tỉnh (Chủ đầu tư), các thành viên khác thuộc Tổ chuyên gia tư vấn xét thầu, gồm: ông Phạm Ngọc Thắng, ông Trần Cảnh Trường, bà Đặng Thị Hảo (cùng là Cán bộ phòng Kế hoạch Ban QLDA), bà Ngô Thị Thanh Tâm (Kho bạc Nhà nước tỉnh), bà Trần Ngọc Hạnh (Sở Y tế), ông Lê Xuân Tâm (Sở Khoa học và Công nghệ), bà Nguyễn Thị Hồng Anh (Sở Tài chính) có nhiệm vụ đánh giá Hồ sơ dự thầu/Hồ sơ đề xuất 6 gói thầu, không có hành vi thông đồng với nhà thầu, không có yếu tố vụ lợi nên chưa đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự nhưng cần đề nghị xử lý về Đảng và hành chính.
“Các cá nhân thuộc Sở Y tế tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Tài chính Bắc Ninh, trong quá trình thực hiện 6 gói thầu nêu trên, mỗi cá nhân ở các vị trí, vai trò khác nhau, không có hành vi thông đồng, không có vụ lợi nên chưa đủ căn cứ xử lý trách nhiệm hình sự. Vì vậy, Cơ quan điều tra kiến nghị xử lý về Đảng và hành chính là có căn cứ”, cáo trạng nêu rõ.
Cáo trạng cũng xác định trách nhiệm liên quan đến nhóm nhà thầu, trong đó các cá nhân có liên quan thuộc nhóm Công ty AIC, gồm: Nguyễn Thị Tích được Nguyễn Thị Thanh Nhàn nhờ đứng tên làm (Tổng Giám đốc Công ty Mopha), thực hiện theo chỉ đạo của Nhàn, Nguyễn Hồng Sơn đã ký Hồ sơ dự thầu của Công ty Mopha tham gia làm “Quân xanh” cho 2 Gói thầu tại BVĐK huyện Thuận Thành, Gia Bình và trúng thầu hộ Công ty AIC tại Gói thầu BVĐK huyện Lương Tài, trị giá 30,1 tỉ đồng.
Có đủ có cơ sở xác định Nguyễn Thị Tích đồng phạm với Nhàn và Sơn thực hiện hành vi "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Tuy nhiên, thực tế Tích không tham gia điều hành hoạt động của Công ty, chỉ ký các thủ tục để hợp thức làm “Quân xanh” cho Công ty AIC, không được hưởng lợi. Bản thân Tích đã bị xử lý trong các vụ án xảy ra tại BVĐK tỉnh Đồng Nai, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh nên Cơ quan điều tra phân hóa, không xử lý hình sự là có căn cứ.
Các cá nhân khác thuộc Công ty AIC là nhân viên làm thuê, thực hiện theo sự chỉ đạo của Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Hồng Sơn trong việc lập Hồ sơ dự thầu của Công ty AIC, Công ty Mopha và một số cá nhân đại diện cho các Công ty “Quân xanh”; không trao đổi, thỏa thuận với Chủ đầu tư, không hưởng lợi; thành khẩn khai báo, tích cực phối hợp với Cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án; căn cứ Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP, việc Cơ quan điều tra không truy cứu trách nhiệm hình sự là phù hợp.
Tương tự, đối với các cá nhân thuộc nhóm Công ty Sông Hồng, gồm: Lã Mạnh Hùng, (Giám đốc Công ty CP Công nghệ Quốc gia), Nguyễn Thị Ngân (Giám đốc Công ty CP Công nghệ và Truyền thông Sông Hồng), Nguyễn Hồng Phượng (Giám đốc Công ty Intop), Trần Thị Hoàng Ninh (Giám đốc Công ty Bông Sen Vàng) là người thân quen và nhân viên cấp dưới, được Lã Tuấn Hưng nhờ đứng tên làm Giám đốc, ký hồ sơ thầu và thực hiện công việc theo chỉ đạo của Hưng, không thông đồng; không được hưởng lợi nên Cơ quan điều tra phân hóa, không xử lý hình sự là phù hợp.
Đối với nhóm Công ty tư vấn thẩm định giá, gồm: Nguyễn Thị Cẩm Tiên (nhân viên kinh doanh), Nguyễn Thị Thúy Hồng (Phó Tổng Giám đốc Công ty BTC Value) là cấp dưới của Đặng Xuân Minh, thực hiện theo chỉ đạo của Minh, làm công ăn lương, giữ vai trò thứ yếu; Nguyễn Xuân Việt Anh có tên trong Báo cáo thẩm định và Chứng thư thẩm định giá nhưng không tham gia việc thẩm định nên Cơ quan điều tra phân hóa, không xem xét trách nhiệm hình sự là có căn cứ.
Trên cơ sở kết quả thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết vụ án, trong các nguyên nhân, điều kiện phạm tội của các bị can có nguyên nhân xuất phát từ các vi phạm, thiếu sót trong công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của Bộ Tài chính, các Sở, Ban ngành và UBND tỉnh Bắc Ninh. Để hạn chế việc thất thoát, thiệt hại tài sản Nhà nước và hạn chế sai phạm các tổ chức, cá nhân có liên quan, VKSND tối cao sẽ ban hành kiến nghị cơ quan có thẩm quyền, để xử lý hành chính và chấn chỉnh hoạt động đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế của một số cá nhân và các tổ chức có liên quan.