Viện kiểm sát rút kinh nghiệm kiểm sát giải quyết vụ án 'Cho vay lãi nặng'

Nội dung vụ án thể hiện: Từ đầu năm 2023 đến ngày 5/10/2023, bị cáo Nguyễn Kim Tùng đã thực hiện việc cho vay lãi nặng đối với nhiều người trên địa bàn tỉnh Q với hình thức vay tín chấp, trả góp theo ngày. Tùng đã đăng số điện thoại trên Facebook lấy tên “Hại” kèm số điện thoại để những người vay có nhu cầu vay tiền liên hệ. Khi những người cần vay tiền liên hệ qua điện thoại, Tùng đến gặp trực tiếp và thỏa thuận với người vay về định mức gói vay, mức tiền trả góp mỗi ngày, thời gian trả góp, tiền phí của khoản vay, nếu người vay đồng ý thì Tùng cho vay.

Hằng ngày Tùng sẽ trực tiếp đến nhà người vay hoặc điện thoại hẹn địa điểm gặp để thu tiền trả góp theo thỏa thuận hoặc người vay sẽ chuyển khoản qua tài khoản mở tại Ngân hàng MB mang tên Tùng. Với phương thức nêu trên, Tùng đã cho 23 người vay tiền với 34 lần vay, tổng số tiền cho vay là 401 triệu đồng, với mức lãi suất 365%/năm, gấp 18,25 lần mức lãi suất cao nhất quy định tại Bộ luật Dân sự năm 2015, thu lợi bất chính số tiền gần 102 triệu đồng.

Quá trình giải quyết vụ án cho thấy, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 17/2024/HS-ST ngày 10/4/2024 của TAND tỉnh Q (Bản án sơ thẩm số 17/2024) đã quyết định: Áp dụng khoản 2 Điều 201; điểm s khoản 1 Điều 51; điểm h khoản 1 Điều 52 của Bộ luật hình sự năm 2015: Xử phạt bị cáo Nguyễn Kim Tùng 6 tháng tù, về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự". Sau khi xét xử sơ thẩm bị cáo không kháng cáo.

Quang cảnh phiên tòa xét xử vụ án về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. (Ảnh minh họa)

Ngày 9/5/2024, Viện trưởng Viện cấp cao 2 ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 28/QĐ-VC2: Kháng nghị phần hình phạt của Bản án sơ thẩm số 17/2024; đề nghị TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử theo thủ tục phúc thẩm, áp dụng khoản 2 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự, sửa bản án sơ thẩm, buộc bị cáo Tùng chấp hành hình phạt 18 tháng tù của Bản án hình sự sơ thẩm số 29/2020/HS-ST ngày 6/7/2020 của TAND huyện Q, tỉnh T và tổng hợp với hình phạt của Bản án sơ thẩm số 17/2024 theo quy định tại khoản 5 Điều 65 của Bộ luật Hình sự.

Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 351/2024/HSPT ngày 31/7/2024 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng (Bản án phúc thẩm số 351/2024) đã quyết định: Chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện cấp cao 2, sửa một phần Bản án sơ thẩm số 17/2024 , về phần tổng hợp hình phạt.

Áp dụng điểm a, b khoản 1, khoản 2 Điều 47; khoản 2 Điều 201; điểm s khoản 1 Điều 51; điểm h khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự năm 2015; điểm a, c khoản 1 Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc Hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý, sử dụng án phí và lệ phí Tòa án; xử phạt bị cáo Tùng 6 tháng tù, về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.

Áp dụng khoản 5 Điều 65, Điều 56 của Bộ luật Hình sự, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt 18 tháng tù của Bản án số 29/2020/HS-ST ngày 6/72020 của TAND huyện Q, tỉnh T; tổng hợp hình phạt của 2 bản án buộc bị cáo Tùng phải chấp hành hình phạt chung là 24 tháng tù.

Trong vụ án trên, theo Viện cấp cao 2 có những vấn đề cần rút kinh nghiệm. Cụ thể, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 29/2020/HS - ST của TAND huyện Q, tỉnh T xử phạt bị cáo Tùng 18 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 36 tháng tính từ ngày tuyên án sơ thẩm 6/7/2020 về tội “Chứa chấp tài sản do người khác phạm tội mà có”; đến ngày 6/7/2023 thì bị cáo chấp hành xong thời hạn thử thách án treo.

Trong thời chấp hành thử thách của án treo thì bị cáo có hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, cụ thể từ đầu năm 2023 đến ngày 6/7/2023 (ngày hết thời gian thử thách của án treo) bị cáo Tùng cho 11 người vay với lãi suất 365%/năm, thu lợi bất chính 31.023.286 đồng (theo bản kê cụ thể tính đến hết ngày 5/7/2023 kèm theo Kháng nghị); trong đó, số tiền thu lãi bất chính là 22.023.286 đồng và tiền phí thu trước là 9 triệu đồng, tổng cộng là 31.023.286 đồng; số tiền này đã được điều tra làm rõ và đã được nêu trong cáo trạng truy tố và bản án sơ thẩm, tuy nhiên đến phần tính cộng riêng ra thì bản án sơ thẩm chỉ xác định 26.431.057 đồng là chưa chính xác.

Như vậy, với mức thu lợi bất chính trên 30 triệu đồng đã đủ yếu tố cấu thành tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, nên bị cáo Tùng đã phạm tội mới trong thời gian thử thách án treo.

Theo quy định tại Điều 65 của Bộ luật Hình sự thì buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt 18 tháng tù của Bản án hình sự số 29/2020/HS-ST ngày 6/7/2020 và tổng hợp với hình phạt 6 tháng tù của Bản án hình sự số 17/2024/HS-ST để buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của hai bản án.

P.V