Viễn cảnh đầy hứa hẹn cho những doanh nghiệp trẻ biết 'dẫn đầu'

Một màn gọi vốn của doanh nghiệp (DN) trẻ ở Việt Nam đáng chú ý trong trung tuần tháng 9/2025 phải kể đến startup xe máy điện hàng đầu Việt Nam - Dat Bike (trụ sở đặt tại Tp.HCM) công bố đã huy động thành công 22 triệu USD (từ một số công ty tài chính, quỹ đầu tư ở nước ngoài) trong vòng gọi vốn Series B, nâng tổng số vốn lên 47 triệu USD.

Con đường “sáng lạn” đang mở ra

Có được nguồn vốn mới này, như chia sẻ phía Công ty Dat Bike, sẽ là nguồn lực mới, sức bật mới cho xe điện Việt Nam. Với khoản đầu tư mới từ dòng vốn ngoại, công ty sẽ mở rộng quy mô sản xuất, tăng tốc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, phát triển sản phẩm mới, tiếp tục nâng tầm xe điện Việt Nam cả về công nghệ lẫn hiệu suất. Bên cạnh đó, phía công ty sẽ tăng cường hệ thống cửa hàng và dịch vụ từ online (trực tuyến) cho đến offline (ngoại tuyến).

Dẫn đầu về đổi mới, công nghệ và khả năng cạnh tranh trên toàn cầusẽ mở ra viễn cảnh đầy hứa hẹn cho những doanh nghiệp trẻ ở Việt Nam.

Nhìn vào màn gọi vốn thành công như trên cũng để thấy con đường “màu hồng” đang ở phía trước đối với một DN trẻ như Dat Bike, khi được các nhà đầu tư của khối ngoại đánh giá là startup tiêu biểu của Việt Nam trong lĩnh vực phát triển, sản xuất và phân phối xe máy điện, có tiềm năng tăng trưởng tại ASEAN.

Giới quan sát chỉ rõ DN trẻ này đang có nhiều cơ hội từ xu hướng giao thông xanh. Đặc biệt, các chính sách mới đã góp phần gia tăng động lực tăng trưởng của những DN trong ngành xe máy điện Việt Nam. Các chính sách hỗ trợ và xu hướng chuyển đổi sang phương tiện xanh đang tạo cơ hội cho nhiều nhà sản xuất nội địa tham gia thị trường.

Như trường hợp Dat Bike, ông Rishab Malik, đại diện quỹ Jungle Ventures (một trong những quỹ ngoại đã rót vốn vào Dat Bike trong vòng gọi vốn Series B), nhận định: Việt Nam đang ở thời điểm then chốt trong quá trình điện khí hóa hệ sinh thái xe hai bánh. Dat Bike là một trong số ít công ty tự chủ toàn bộ công nghệ xe điện trong nước. Đây là lý do chúng tôi tin rằng họ có thể đưa xe điện hai bánh đến với thị trường đại chúng.

Không chỉ với startup kể trên, con đường tươi sáng cũng sẽ đến với những DN trẻ ở trong nước một khi có sự chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng tốt những cơ hội được mở ra và thể hiện rõ năng lực cạnh tranh thật sự.

Theo Ts. Nguyễn Thị Minh Thư, chuyên gia về Khởi nghiệp kinh doanh (Đại học RMIT), việc chuyển đổi sang mô hình nơi các công ty khởi nghiệp tư nhân dẫn đầu về đổi mới, công nghệ và khả năng cạnh tranh toàn cầu là một viễn cảnh đầy hứa hẹn.

Bà Thư nhấn mạnh Việt Nam cần củng cố luật sở hữu trí tuệ để bảo vệ các ý tưởng sáng tạo của DN khởi nghiệp và thu hút vốn đầu tư mạo hiểm. Các ưu đãi xuất khẩu và hỗ trợ thương mại có thể giúp DN khởi nghiệp trong nước hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Cần có thêm nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn hạt giống, cố vấn và vườn ươm để nuôi dưỡng những kỳ lân tương lai”, bà Thư nói.

Ngoài ra, vị chuyên gia này có lời khuyên cho các DN trẻ, DN khởi nghiệp hãy ưu tiên đổi mới, năng lực giải quyết vấn đề và tính kiên trì. Hãy xây dựng điều gì đó có thể thích nghi với thay đổi và hãy tập trung vào tính bền vững.

Còn theo Ts. Justin Xavier, một chuyên gia về hợp tác kinh doanh quốc tế, hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam cũng được hưởng lợi từ cơ hội trải dài trong thị trường nội địa, dòng vốn đầu tư mạo hiểm ngày càng tăng và sự dịch chuyển thương mại toàn cầu.

Hơn thế nữa, bức tranh khởi nghiệp Việt Nam trong các năm tới được kỳ vọng sẽ chuyển mình mạnh mẽ, phản ánh rõ nét xu thế dịch chuyển sâu rộng sang nền kinh tế tri thức. Một số động lực thúc đẩy sự chuyển đổi này, bao gồm thay đổi nhân khẩu học, tiến bộ kỹ thuật số và các chính sách hướng tới phát triển bền vững.

Việc chuyển đổi này sẽ tạo ra cơ hội cho các công ty khởi nghiệp trong nhiều ngành như thương mại điện tử, trí tuệ nhân tạo, fintech, công nghệ giáo dục, công nghệ y tế và công nghệ nông nghiệp. Cam kết của Việt Nam về phát thải ròng bằng 0 (net zero) vào năm 2050 cũng sẽ thúc đẩy các công ty khởi nghiệp hướng tới việc ưu tiên đạt hiệu suất năng lượng và thực hành bền vững trong mô hình kinh doanh.

Đi “đường dài” bằng giá trị bền vững

Theo Ts. Xavier, điểm mạnh nhất chính là sự kết hợp giữa dân số trẻ, am hiểu công nghệ và hệ sinh thái công nghệ đang phát triển nhanh chóng. Tinh thần khởi nghiệp và sức bật của các startup Việt Nam đang đưa đất nước vào vị thế ngôi sao đang lên trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này lưu ý có nhiều thách thức vẫn tồn tại. Các công ty khởi nghiệp đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nhân tài có trình độ và thiếu dự án có khả năng mở rộng quy mô. Việt Nam cũng cần đầu tư nhiều hơn vào giáo dục và chính sách để thu hút nhà đầu tư và các nhà khởi nghiệp.

Ngoài ra, nguồn lực tài chính cũng là một rào cản đáng kể cho các DN trẻ của Việt Nam. Nhiều DN trẻ trong giai đoạn đầu phải vật lộn để thu hút vốn và tạo ra doanh thu. Trong chia sẻ mới đây với các DN trẻ, bà Nguyễn Cẩm Chi, Giám đốc Khối Tư vấn Phát triển bền vững MCG Management Consulting, nêu rõ muốn phát triển bền vững, trước hết DN phải sống sót, ở đây không chỉ nằm ở lợi nhuận mà còn ở khả năng quản trị dòng tiền hiệu quả.

Theo bà Chi, sự bền vững không chỉ đơn thuần là “còn hoạt động” mà phải thể hiện ở năng lực tài chính ổn định, khả năng thích ứng, đổi mới liên tục trong việc tạo ra giá trị thực cho khách hàng và xã hội.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị tài chính trong các chiến lược phát triển bền vững, bà Cẩm Chi lấy ví dụ thực tế: Một cơ sở chế biến nước ép trái cây ở Lâm Đồng, dù chi phí sản xuất tăng 18% khi chuyển sang sản phẩm hữu cơ, nhưng lợi nhuận biên lại tăng 15% nhờ tiếp cận được thị trường siêu thị. Tương tự, một HTX sản xuất gạch ở miền Trung đã tiết kiệm 30% chi phí vận hành sau 6 tháng chuyển từ gạch nung sang gạch không nung.

Từ đó để thấy đối với các DN trẻ không nhất thiết cần một khoản vốn khổng lồ nếu biết cách quản trị dòng tiền và tận dụng hiệu quả chi phí. Điều này cũng giúp mang lại lợi ích cho họ khi thích ứng với xu hướng chuyển đổi xanh.

Bên cạnh đó, tài chính bền vững chính là nền móng để các DN trẻ có thể vững vàng để đi “đường dài”. Chẳng hạn như việc tích hợp các yếu tố ESG (môi trường - xã hội - quản trị) không còn là lựa chọn mà đã trở thành một lợi thế cạnh tranh, sẽ giúp các DN trẻ của Việt Nam thâm nhập các thị trường cao cấp, thu hút vốn đầu tư và tăng cường khả năng chống chịu trước những biến động của thị trường.

Thế Vinh