Việc thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất: Không nên tạo gánh nặng cho người dân

Sáng 19-11, Quốc hội (QH) thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Một trong những nội dung được thảo luận nhiều ở Tổ 2 - Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM là vấn đề giá đất và thu tiền sử dụng đất của người dân khi chuyển mục đích sang đất ở.

ĐB Nguyễn Văn Lợi, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM. Ảnh: Văn Duẩn

Trong phần nội dung quy định trong nghị quyết về tái định cư, ĐB Nguyễn Văn Lợi, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM, nêu thực tế có những trường hợp ở một địa phương, vì lý do nào đó mà nhà nước, dự án nợ người dân tái định cư (có trường hợp nợ 10 năm, thậm chí 20 năm).

Đến nay, khi giải quyết được tái định cư thì buộc người dân phải đóng giá đất theo giá hiện hành. "Giá hiện hành là giá bây giờ, như vậy là không công bằng. Cách đây 10-20 năm, khi thu hồi đất của người dân, cấp cho người dân một phôi tái định cư. Đến nay cấp lại đất cho người dân theo phôi đó lại buộc nộp tiền theo giá hiện hành. Điều này là không tốt, không được" - đại biểu Lợi nói. Ông đề nghị phải tính giá đất tái định cư cho người dân theo giá tại thời điểm thu hồi đất, như vậy mới công bằng.

Đề nghị chuyển sang đất thổ cư không nộp theo giá thị trường

Đối với nhóm vấn đề giá đất, đại biểu Nguyễn Văn Lợi nêu rõ bất cập về chính sách thu tiền sử dụng đất của người dân khi chuyển mục đích sang đất ở (hiện thu 100% bảng giá đất nhân diện tích, không phân biệt trong hay ngoài hạn mức). "Nói Nhà nước quản lý, nhưng thực ra đất đai dòng họ, dòng tộc người ta để lại. Người dân nói nộp tiền như hiện nay như đi mua đất của chính mình" - ĐB Lợi phân tích. Ông đề nghị đất thổ cư chỉ nên tính giá chuyển mục đích bằng khung giá nhà nước, không nộp theo giá thị trường.

"Chỉ khi nào người dân mua bán đất, chúng ta sẽ tính toán về mặt thuế. Đừng có thuế chồng thuế, rất khó khăn cho người dân, đặc biệt người dân ở nông thôn. Hiện nay, tôi nói người dân nông thôn, tiền đâu mà đi đóng mua đất của chính mình, khi giá đất định ở trên trời theo ông tư vấn" - đại biểu Lợi nói.

Từ đó ĐB Nguyễn Văn Lợi đề nghị: "Nghị quyết lần này nếu được xây dựng và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt người dân có đất thổ cư theo quy định của Nhà nước, thậm chí tôi đề nghị miễn tiền thu đất đai này, không bao nhiêu đâu. Chỉ khi đất này đưa vào thị trường buôn bán, chúng ta mới thu thuế".

Đại biểu đề nghị phải liên thông dữ liệu để thuận lợi cho người dân. "Ngành thuế không biết như thế nào mà xung quanh người dân đóng thuế, làm sổ đất rất nhiêu khê. Đi tới đâu cử tri nói nhiêu khê lắm, ngành thuế không có liên thông gì cả" - đại biểu Nguyễn Văn Lợi nói.

Việc áp giá cao để thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất đã gây thiệt cho người dân

ĐB Lê Thanh Phong, Chánh án TAND TP HCM, cũng chỉ ra bất cập lớn thời gian qua trong việc áp giá thị trường để người dân đóng tiền khi chuyển mục đích sử dụng đất.

ĐB Lê Thanh Phong phát biểu. Ảnh: VD

Theo đại biểu, chúng ta trước giờ bám theo nguyên tắc thị trường. Bây giờ mới vỡ ra, vừa rồi thị trường lúc đó đang giá cao, chúng ta ấn định một giá rất cao để người dân đóng tiền chuyển mục đích sử dụng đất. Không may, trong thời gian vừa rồi, giá đất xuống, trở thành giá nhà nước kêu người dân đóng tiền chuyển mục đích quá cao. "Trong khi giá thị trường nó chưa tới. Vậy khi thị trường xuống, nhà nước có điều chỉnh mức đóng xuống ngay cho người dân được không?" - ĐB Phong đặt vấn đề.

"Chuyện đóng thuế sử dụng đất, chúng ta làm hàng năm. Tôi thấy việc này trước giờ làm cũng rất ổn, không có gì nhiều, người dân cũng đóng, nhà nước cũng không thất thu. Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc áp giá cao để thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất đã gây thiệt cho người dân, mà giá thị trường không tới" - ĐB Phong nêu. Ông đề nghị phải có chính sách điều chỉnh phù hợp cho từng dự án, từng địa phương.

Văn Duẩn - Minh Chiến