Victor Vũ lắm chiêu

Khi Victor Vũ mang Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu ra rạp, cạnh tranh trực diện Lật mặt 8, nhiều người tin rằng đây là quyết định quá liều lĩnh của nam đạo diễn. Bởi Lý Hải, vài năm qua, vẫn luôn giữ vững vị thế là “ông hoàng phòng vé dịp 30/4”, tương tự cách Trấn Thành là “vua không ngai” của mùa phim Tết.

Vậy nên từ trước khi cuộc so găng diễn ra, giới quan sát đã nhận định đây là cuộc chiến lệch hạng cân, với lợi thế nghiêng hẳn về phía Lật mặt. Điều khiến người ta mong chờ là liệu phim Victor Vũ có thể tạo nên cú lội ngược dòng ngoạn mục, giống như Nụ hôn bạc tỷ (Thu Trang) lật đổ Bộ tứ bảo thủ (Trấn Thành) ngoài rạp cách đây ít tháng.

Cái hay của Victor Vũ

Câu chuyện Thám tử Kiên nối tiếp mốc thời gian của Người vợ cuối Cùng, theo chân Hai Mẫn (Đinh Ngọc Diệp) trở về làng sinh sống sau khi chồng bị bắt.

Cháu ruột của cô - Nga (Minh Anh) - ngày nọ bỗng mất tích kỳ lạ. Người ta tin rằng cô bé bị ma da bắt đi, chỉ tìm thấy một chiếc hài còn lại bên mé hồ. Trước đó, nhiều dân làng cũng mất tích theo cách tương tự, khi được tìm thấy chỉ còn là những cái xác không đầu.

Trong nỗi tuyệt vọng, Hai Mẫn quyết định gửi thư cầu cứu quan công sai Kiên (Quốc Huy), người quen năm xưa.

Một cảnh trong Thám tử Kiên.

Việc Victor Vũ phục vụ một món ăn mang hương vị trinh thám, pha trộn chất liệu kinh dị, dễ dàng khuấy động trải nghiệm của khán giả sau thời gian dài đã “bội thực” trước thể loại tình cảm, hài cho tới gia đình.

Mang sắc thái mới lạ, khác biệt, Thám tử Kiên dễ dàng câu kéo sự quan tâm, đặc biệt trong thời điểm khán giả Việt háo hức săn tìm những kịch bản và trải nghiệm tại rạp mới.

Song, sức hấp dẫn lớn nhất của tác phẩm vẫn nằm ở kết cấu câu chuyện.

Đội ngũ biên kịch đã dụng công xây dựng một câu chuyện lớp lang, có sự cân bằng tốt kinh dị, trinh thám và giật gân, mang đến trải nghiệm tổng hòa vừa vặn. Chất trinh thám kết hợp giật gân tỏ ra không quá khô khan với đại chúng, song song đó lại tạo điều kiện hoàn hảo cho chất kinh dị áo lên mình một lớp sắc màu mới.

Bí ẩn của Thám tử Kiên hé lộ từ một chiếc hài còn sót lại, từ đó lật mở hành trình điều tra kéo dài với nhiều cú twist lật qua lật lại giữa các nghi phạm. Cấu trúc này khá quen thuộc ở dòng trinh thám, nên kịch bản Thám tử Kiên thực chất không có đột phá đáng kể, thậm chí có chút dễ đoán với những fan của thể loại này.

Cái hay là ngôn ngữ kể chuyện mượt mà đã giúp xâu chuỗi xúc cảm khán giả thành một đường dây theo đúng ý đồ đạo diễn. Không ngạc nhiên Thám tử Kiên gây sốt những ngày qua, khi làm người ta đắm chìm vào câu chuyện bí ẩn với điểm xuất phát từ một truyền thuyết ma quỷ.

Thủ pháp tường thuật “Hidden in Plain Sight” (tạm dịch: Ẩn mình giữa thanh thiên bạch nhật) được vận dụng rất hiệu quả, nhất là khi kết hợp với Red Herring (Đánh lạc hướng) và Foreshadowing (Điềm báo). Với những ai tinh ý đã “nằm lòng” thủ thuật này, phản diện thực sự có thể được suy đoán trong không quá 15 phút đầu phim. Song đa số người xem đại chúng hẳn sẽ quay cuồng khi Victor Vũ liên tục “ném” họ vào những dòng suy luận hỗn độn, khó xác định phương hướng.

Thượng đế rạp chiếu bóng như được “bơm adrenaline” liều lớn, phải tập trung bám kịp từng khung hình, tìm kiếm bằng chứng chứng minh suy luận của bản thân. Đó cũng là lúc “chiêu” của Victor Vũ thành công, khi dẫn dụ được sự chú ý của khán giả.

Nước được sử dụng như một motif hình ảnh xuyên suốt tác phẩm, từ ao hồ, sông suối, cho tới nước trong chum, vại, nước trên những cái xác không đầu ướt sũng… Không phải ngẫu nhiên, sự xuất hiện của nó là biểu tượng ký ức bị chôn giấu, của biên giới giữa sống và chết. Nước trong nhiều phim kinh dị khác đôi khi ẩn ý cho sự thanh tẩy. Còn ở trường hợp này, nước là vòng xoáy tội ác vĩnh viễn không lối thoát.

Nó là khởi nguồn của một truyền thuyết - thứ được cho là đã gieo rắc tai ương lên ngôi làng nạn nhân. Sự tò mò của người xem ngay từ đầu bị dồn vào một thế lực ma quỷ vô hình, vượt ngoài ý thức, tầm hiểu biết của con người, mang tới sắc thái tâm linh huyền bí đặc sắc cho câu chuyện. Tất nhiên, khán giả đủ tỉnh táo để biết nó đơn thuần chỉ là lớp vỏ bọc đánh lừa.

Minh Anh trong vai Nga - nạn nhân mất tích.

Cái hay của Victor Vũ là giữ sự phân vân của khán giả đong đưa giữa hai dòng suy nghĩ: bi kịch do người hay do ma quỷ? Bởi chính quan công sai Kiên, người đại diện cho suy nghĩ tỉnh táo hiếm hoi giữa bối cảnh mộng mị, cũng liên tục gặp ảo giác và chứng kiến những dị tượng khó lý giải, khiến niềm tin về thực tại nhanh chóng lung lay.

‘Thám tử Kiên’ đã có thể tốt hơn

Thám tử Kiên cho thấy tâm huyết của Victor Vũ, đặc biệt ở hình ảnh với những khung hình nịnh mắt, màu sắc cuốn hút với tông lạnh u ám mà không cần lạm dụng bóng tối để hù dọa khán giả.

Song, nếu nhận xét đây là phim hay nhất trong sự nghiệp Victor Vũ thì lại có phần nói quá. Kịch bản trinh thám với những cú twist dù ít nhiều có hiệu quả nhưng vẫn chưa đủ “lực”, còn khá an toàn. Dụng công của nam đạo diễn trong việc đẩy mạnh sắc thái giật gân, kinh dị là điều đáng ghi nhận. Từ sự xuất hiện của ma da, những cái xác không đầu cho tới bí ẩn về thảm kịch quá khứ, khó phủ nhận chúng đã phủ lên Thám tử Kiên lớp vỏ bọc sặc sỡ và bắt mắt.

Thế nhưng, nỗi sợ - yếu tố tâm lý cực kỳ quan trọng trong một trải nghiệm trinh thám, kinh dị - hầu như mới chỉ được tác động bằng jumpscare. Tức, chuyện phim còn thiếu đi những nút thắt đủ sức bóp nghẹt khán giả, khiến người ta phải nín thở khi chứng kiến những gì đang diễn ra trước mắt.

Kể từ khi Thạc (Quốc Anh) - người tình của nạn nhân đồng thời là nghi phạm - xuất hiện, Thám tử Kiên có phần loạn nhịp trong cách kể chuyện. Một mặt vì mâu thuẫn giữa Thạc và gia đình đã định sẵn hôn ước bị xây dựng chưa tới, có chút thiếu tự nhiên và nóng vội. Mặt khác, các đầu mối suy luận xoay quanh nhân vật chưa được xử lý rốt ráo.

Phần nhìn của phim ghi điểm mạnh mẽ.

Đi theo dòng “Whodunnit”, thế nhưng Thám tử Kiên lại gây tiếc nuối ở chỗ chưa cho nhân vật chính một khoảnh khắc tỏa sáng với tư cách “thám tử” thực thụ. Việc lần theo manh mối, đặt giả thuyết hay đối đầu nghi phạm chưa tạo được ấn tượng mạnh do thiếu sức nặng về mặt suy luận. Phim có vẻ chần chừ trong việc để nhân vật dấn sâu vào cuộc điều tra triệt để, mà thay vào đó đẩy nhanh tiết tấu bằng những cú twist đậm màu kịch tính hơn là logic.

Điều này dễ lý giải, khi Victor Vũ ngần ngại một kịch bản như vậy có thể sẽ khó tiếp cận đại chúng. Ở khía cạnh nào đó, có lẽ anh cũng chưa đủ tự tin đi sâu vào tính logic trinh thám khi kể chuyện - nơi vai trò suy luận và dựng lại vụ án phải chặt chẽ tuyệt đối.

Thế nhưng, điểm cộng cho Thám tử Kiên khi biết nắm bắt cơ hội. Hành trình phá án của quan công sai cung cấp cho đạo diễn không gian sáng tạo thỏa sức, để thử nghiệm công thức trinh thám, kinh dị pha trộn tâm linh, huyền bí, nhờ đó mà có đủ chất liệu để chơi đùa với cảm xúc khán giả.

Tham vọng của Victor Vũ còn thể hiện ở cách thiết lập cái kết, mở đường cho một vũ trụ kinh dị cực kỳ tiềm năng trong tương lai.

Tống Khang