Vị tướng Việt nào từng được ví với Khổng Minh?

1. Vị tướng Việt nào được ví như Khổng Minh?

Trần Hưng Đạo

0%

Nguyễn Hữu Dật

0%

Lý Thường Kiệt

0%

Quang Trung - Nguyễn Huệ

0%

Chính xác

Theo Báo và Đài PT-TH Thanh Hóa, danh tướng Nguyễn Hữu Dật, quê ở đất Gia Miêu, xã Hà Long, huyện Hà Trung (Thanh Hóa). Cha ông - Nguyễn Triều Văn - là một trong những người đầu tiên rời Thăng Long theo chúa Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa. Nguyễn Hữu Dật trở thành bậc đại công thần, phò tá nhiều đời chúa Nguyễn, giúp giữ vững “Đàng Trong” và đánh lui nhiều cuộc “Nam tiến” của quân Lê - Trịnh trong cuộc nội chiến Nam - Bắc triều.

Theo sử liệu, Nguyễn Hữu Dật sinh năm 1603, từ nhỏ đã giỏi văn thơ, chữ nghĩa, lại được cha rèn luyện cả văn lẫn võ nên được Chúa Sãi - Nguyễn Phúc Nguyên yêu quý, trọng dụng, cho làm văn chức dưới trướng. Ông trưởng thành trong giai đoạn cuộc chiến Nam - Bắc triều đang căng thẳng.

Báo điện tử Chính phủ dẫn sử triều Nguyễn khen ngợi: “Nguyễn Hữu Dật là người sáng suốt, có tài thao lược, đầu làm văn chức được dùng làm giám chiến, danh vọng vốn đã rõ ràng, đến khi làm tướng thì nhiều lần dựng bày mưu lớn, đương thời lấy ỷ làm trọng, từng ví mình với Khổng Minh, Bá Ôn”.

2. Chức vụ đầu tiên ông đảm nhiệm khi mới tham gia chiến trận lúc 24 tuổi là gì?

Đốc chiến

0%

Giám chiến

0%

Chưởng dinh

0%

Tiết chế

0%

Chính xác

Năm 1627, khi mới 24 tuổi và lần đầu ra trận, Nguyễn Hữu Dật được chúa Nguyễn giao chức giám chiến (giám sát chiến trường) trong đợt kháng cự đầu tiên trước quân Trịnh Tráng tiến vào Đàng Trong. Thấy quân Lê - Trịnh đang giữ thế chủ động, ông bày kế ly gián, tung tin ở Thăng Long có kẻ phản thần âm mưu nổi loạn. Tin đồn khiến chúa Trịnh lo ngại, phải rút quân về Bắc. Nhờ đó, quân Nguyễn giữ vững lực lượng mà không cần giao chiến ác liệt, và Nguyễn Hữu Dật được chúa Nguyễn thêm phần trọng dụng.

3. Trong trận Nhật Lệ năm 1633, Nguyễn Hữu Dật dùng kế gì để quân Nguyễn chiếm lại Bắc Bố Chính?

Dùng hỏa công đánh thuyền địch

0%

Dụ quân địch vào bãi cọc ngầm

0%

Dùng kế phản gián chia rẽ nội bộ

0%

Lợi dụng thủy triều đánh úp

0%

Chính xác

Sau nhiều ngày giao chiến tại lũy Nhật Lệ và lũy Trường Sa do Nguyễn Hữu Dật chỉ huy, quân Lê - Trịnh không phá được phòng tuyến nên rút về Bắc, để lại tướng Nguyễn Khắc Liệt trấn giữ Bắc Bố Chính. Nguyễn Hữu Dật liền bày kế phản gián, tung tin ra Bắc rằng một số bề tôi đang phản bội. Chúa Trịnh Tráng nghi ngờ, bắt giải Nguyễn Khắc Liệt về Thăng Long. Khi vùng này gần như bỏ trống chỉ huy, quân Nguyễn nhanh chóng chiếm giữ.

Về sau, khi chúa Trịnh yêu cầu trả lại, Nguyễn Hữu Dật phân tích rằng Bắc Bố Chính là vùng “nước xiết, sông sâu, đò giang cách trở”, dễ lấy nhưng khó giữ, lại vốn thuộc Bắc triều. Trả lại sẽ vừa thể hiện nghĩa cử, vừa khiến họ Trịnh nể phục và kiêng dè. Chúa Nguyễn nghe theo, tạo được uy tín chính trị.

4. Ông từng bị chúa Nguyễn Phúc Tần tống giam suốt một năm, lý do là gì?

Bị nghi nhận hối lộ từ thương nhân nước ngoài

0%

Bị nghi ngờ mưu định trá hàng, bí mật liên lạc với Đàng Ngoài

0%

Bị kết tội để thua trận ở Nhật Lệ

0%

Bị tố cáo có ý định lật đổ chúa Nguyễn

0%

Chính xác

Năm 1650, Nguyễn Hữu Dật bị cáo buộc lập mưu trá hàng, bí mật liên lạc với Đàng Ngoài để “giúp” chúa Trịnh đánh chúa Nguyễn. Tướng Tôn Thất Tráng đã tâu lên chúa Nguyễn Phúc Tần việc này, khiến ông bị giam suốt một năm.

Từ trong ngục, ông viết tác phẩm Hoa Vân cáo thị, bày tỏ lòng trung thành và nỗi oan. Bài văn thuyết phục được chúa Nguyễn, giúp ông được tha và phục chức. Như vậy, một danh tướng trí dũng như Nguyễn Hữu Dật cũng từng gặp hiểm nguy, nhưng vẫn vượt qua nhờ tài văn chương và trí tuệ.

5. Biệt tài nào giúp ông hai lần lập công lớn ở lũy Đồng Hôn?

Binh pháp đánh nhanh thắng nhanh

0%

Sử dụng kế “vườn không nhà trống”

0%

Nghệ thuật ngoại giao thuyết phục hàng tướng

0%

Xem thiên văn dự đoán thời tiết

0%

Chính xác

Nguyễn Hữu Dật có biệt tài xem thiên văn để dự đoán chính xác thời tiết.

Theo Đại Nam thực lục, năm 1657, ông đoán trước ngày Quý Hợi (25/9) sẽ có mưa to, nước lũ tràn ngập. Đúng hôm đó, ông tấn công lũy Đồng Hôn (Hưng Nguyên, Nghệ An), lợi dụng nước lụt để áp sát và giành thắng lợi.

Năm sau (1658), ông lại đoán đúng ngày Mậu Thìn (11/9) sẽ mưa lớn nhờ quan sát “mây đen che sao Khôi” và “lục long cùng làm việc”, khiến quân Trịnh hoảng loạn bỏ chạy.

6. Trong tình huống bị quân Trịnh bao vây năm 1660, Nguyễn Hữu Dật đã dùng kế gì để thoát hiểm?

Giả thua rút lui ban đêm

0%

Cho quân đàn hát để địch nghi ngờ mai phục

0%

Đánh nghi binh từ nhiều hướng

0%

Lợi dụng thủy triều thoát vòng vây

0%

Chính xác

Năm 1660, khi quân Trịnh chia ba mũi tấn công vượt sông Lam, quân Nguyễn bị phá vỡ thế trận. Tướng Nguyễn Hữu Tiến rút quân về Nam Bố Chính mà không bàn với Nguyễn Hữu Dật, khiến ông bị kẹt trong vòng vây. Nhanh trí, ông cho quân đàn ca, sáo nhị rộn ràng như đang bày mai phục, khiến địch e ngại không dám tiến. Đồng thời, ông bí mật rút quân an toàn, bảo toàn lực lượng.

7. Miếu thờ Nguyễn Hữu Dật hiện nay nằm ở đâu?

Phủ Kim Long (Huế)

0%

Phước Yên (Quảng Điền, Thừa Thiên Huế)

0%

Hà Trung (Thanh Hóa)

0%

Hưng Nguyên (Nghệ An)

0%

Chính xác

Phước Yên từng là thủ phủ Đàng Trong dưới thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên. Sau khi Nguyễn Hữu Dật qua đời năm 1681, nơi đây được dành để thờ ông, ghi nhận công lao giúp các chúa giữ yên bờ cõi ở phía Bắc, ổn định tình hình chính trị và phát triển ở vùng đất mới. Trải qua nhiều biến cố, miếu được người dân địa phương trùng tu năm 2000 và gìn giữ đến nay.

Hoàng Linh