Vì sao 'vua rác' David Dương vướng lao lý tại Mỹ?

Cựu thị trưởng gốc Việt mất chức, đối mặt 35 năm tù

Cựu Thị trưởng thành phố Oakland (thuộc tiểu bang California) Sheng Thao và ba người khác, gồm “vua rác” David Dương - người đứng đầu công ty tái chế California Waste Solutions bị cáo buộc tội hối lộ, gian lận và lạm dụng quyền lực để trục lợi.

Theo NBC News, hôm 17/1, có 4 người gồm cựu Thị trưởng Oakland Sheng Thao, doanh nhân David Dương, cùng con trai Andy Dương và Andre Jones - bạn đời lâu năm của bà Thao đã ra hầu tòa.

Trong lần đầu tiên hầu tòa, bà Sheng Thao đã không nhận tội và được tại ngoại sau khi nộp số tiền bảo lãnh 50.000 USD. Ông Andre Jones cũng không nhận tội.

NBC News đưa tin, theo cáo trạng, bà Thao và người bạn đời đã âm mưu chuyển các hợp đồng kinh doanh của thành phố đến các công ty thuộc sở hữu của 2 cha con vua rác David Dương để đổi lấy tiền bạc và lợi ích.

Bà Thao đã đồng ý cho thành phố Oakland mua nhà từ một trong các công ty của gia đình ông Dương và gia hạn hợp đồng với công ty tái chế mà ông David Dương sở hữu.

Đổi lại, ông David cùng con trai cam kết tài trợ 75.000 USD để phát hành các tờ rơi nhằm công kích các đối thủ chính trị của bà Thao, đồng thời thanh toán 300.000 USD cho ông Andre Jones.

Bà Sheng Thao, 38 tuổi, là người Mỹ gốc Hmong (Việt Nam), nhậm chức thị trưởng Oakland từ tháng 1/2023 và nắm giữ vị trí này chỉ trong gần 2 năm.

Hồi tháng 6/2024, theo tờ The Guardian, các đặc vụ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã khám xét nhà của Thị trưởng Oakland Sheng Thao và 2 căn nhà của gia đình ông David Dương. Tới tháng 11, bà Thao bị bãi nhiệm chức vụ thị trưởng Oakland.

“Vua rác” David Duong nổi danh tại California và Việt Nam

Ông David Dương là một doanh nhân nổi tiếng sở hữu công ty tái chế California Waste Solutions (CWS). Trong nhiều năm qua, CWS bị điều tra về các khoản đóng góp cho chiến dịch tranh cử của bà Sheng Thao và một số quan chức khác của thành phố Oakland.

Tờ Oakland Side cho biết, gia đình ông David Dương có nhiều mối liên hệ chính trị ở Oakland, và đã từng bị điều tra vì nghi chuyển tiền một cách bất hợp pháp cho các chính trị gia trong các cuộc bầu cử trước đây. Gia đình ông Dương kiểm soát các dịch vụ tái chế của thành phố Oakland.

Ông David Dương được biết đến là một thành viên nổi bật của cộng đồng người Mỹ gốc Việt ở vùng vịnh San Francisco. David Duong thành lập công ty tái chế California Waste Solutions vào năm 1992.

Trang web của công ty cho biết, gia đình ông Dương từng sở hữu một nhà máy giấy ở Việt Nam. Năm 1979, gia đình ông rời Việt Nam và định cư ở San Francisco. Năm 1983, họ thành lập một công ty tái chế giấy nhỏ có tên CoGiDo Recycling và mua một nhà kho ở Tây Oakland cùng năm đó.

"Vua rác" David Dương. Ảnh: Oakland Side

Xử lý rác là công việc đầu tiên khi gia đình ông David Dương mới đến San Francisco. Sau này, đây cũng là lĩnh vực biến cuộc đời ông và gia đình thành những người nổi tiếng không chỉ trong cộng đồng người Việt trên đất Mỹ mà ngay cả với giới xử lý rác ở Mỹ.

California Waste Solutions là nhà thu gom tái chế chính thức của Oakland. Công nhân của công ty này thu gom rác tái chế từ các gia đình và cơ sở kinh doanh mỗi ngày. CWS cũng cung cấp dịch vụ cho thành phố San Jose.

Tịa Việt Nam, ông Dương cũng vận hành một cơ sở xử lý chất thải tại TPHCM

Theo Oakland Side, năm 2014, CWS bất ngờ vượt qua một tập đoàn lớn là Waste Management giành được một hợp đồng trị giá hàng tỷ USD để vận hành các dịch vụ thu gom tái chế rác của thành phố Oakland.

Tuy nhiên, sau đó, chính quyền đã chia việc thu gom rác cho Waste Management và để California Waste Solutions xử lý việc tái chế.

Việc trúng thầu hợp đồng lớn cũng là lý do khiến ông David Dương thường được nhiều người gọi với cái tên “tỷ phú rác”.

Năm 2017, thành phố Oakland đã kiện California Waste Solutions với cáo buộc tính phí quá cao đối với một số đại gia sở hữu các tòa nhà nhiều căn hộ và kiếm thêm hàng triệu USD lợi nhuận. CWS sau đó đã đệ đơn kiện ngược lại thành phố. Tới năm 2021, CWS đồng ý hoàn trả hơn 6 triệu USD cho các chủ nhà và giảm mức phí dịch vụ.

Tại Việt Nam, ông David Dương đầu tư và thành lập Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) vào năm 2004. Tới năm 2007, dự án Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước (huyện Bình Chánh) đi vào hoạt động và tiếp nhận, xử lý rác cho TPHCM, với công suất hơn 5.000 tấn rác/ngày.

Mạnh Hà