Vì sao nhiều ngân hàng đứng ngoài cuộc tín dụng xanh?

Tọa đàm "Đẩy mạnh triển khai Kế hoạch hành động của ngành ngân hàng thực hiện chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030" ngày 21/5, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, xác định vai trò của nguồn vốn tín dụng xanh, Ngân hàng Nhà nước vào cuộc rất sớm, từ năm 2015 đã lồng ghép mục tiêu phát triển bền vững trong các văn bản chỉ đạo công tác tín dụng; ban hành Chỉ thị thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng.

Ngân hàng Nhà nước cũng đặt ra yêu cầu tăng dần tỷ trọng tín dụng đầu tư cho các dự án xanh, phát triển ngân hàng xanh tại các chiến lược... "Nhận thức về yêu cầu phát triển bền vững có sự chuyển biến rõ rệt, nhiều tổ chức tín dụng thành lập ban chỉ đạo chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, lồng ghép mục tiêu tăng trưởng xanh vào chiến lược kinh doanh, tích cực huy động nguồn lực tham gia tài trợ vốn cho các lĩnh vực xanh. Từ đó, quy mô nguồn vốn và tốc độ dư nợ tín dụng xanh gia tăng" - ông Tú đánh giá.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng thẳng thắn nhìn nhận thực tế việc triển khai kế hoạch hành động của ngành ngân hàng còn không ít khó khăn.

"Việc triển khai tín dụng xanh chưa đồng đều, nhiều tổ chức tín dụng chưa báo cáo Ngân hàng Nhà nước, chưa phát sinh dư nợ tín dụng xanh. Kết quả tín dụng xanh chưa cao mặc dù còn nhiều dư địa phát triển, do thiếu khung pháp lý về danh mục xanh", lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước nhìn nhận và cho biết công cụ thẩm định rủi ro còn hạn chế, thời gian hoàn vốn của dự án đầu tư xanh dài, hiệu quả tài chính chưa rõ ràng. Việc huy động nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực tài chính xanh quốc tế còn hạn chế.

Để giải quyết những khó khăn này, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho rằng không chỉ có sự nỗ lực của ngành ngân hàng mà cần phối hợp đồng bộ các cơ quan quản lý Nhà nước, sự hỗ trợ chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực của các tổ chức quốc tế.

Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến tháng 3 vừa qua có 58 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ xanh, trong khi năm 2017 chỉ có 15 tổ chức tín dụng. Tốc độ tăng trưởng bình quân dư nợ tín dụng xanh giai đoạn 2017-2024 đạt trên 21%/năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng chung cho nền kinh tế. Cùng với đó, có 57 tổ chức tín dụng thực hiện đánh giá rủi ro môi trường và xã hội với dư nợ 3,62 triệu tỷ đồng, tăng hơn 15 lần so với thời điểm 2017.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Trần Phương - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng BIDV - cho hay, ngân hàng ban hành nhiều gói tín dụng xanh quy mô lớn, chuyên biệt theo ngành. Kết quả, đến ngày 31/12/2024, tổng dư nợ tín dụng xanh tại BIDV đạt 80.870 tỷ đồng, chiếm 12% dư nợ tín dụng xanh toàn ngành; tài trợ tín dụng xanh cho 1.600 khách hàng, với 1.982 dự án/phương án...

Tuy nhiên, ông Phương cho rằng, hiện chưa có quy định về tiêu chí môi trường và việc xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh; chưa có các cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích cụ thể đối với việc cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh. Cùng với đó, các dự án môi trường thường có thời gian hoàn vốn dài, cần đầu tư lớn cũng là một thách thức, bên cạnh hệ thống thông tin quản lý và các công cụ hỗ trợ kiểm soát, giám sát danh mục xanh và bộ tiêu chuẩn Môi trườnG, xã hội và quản trị (ESG) còn hạn chế do khung pháp lý chưa hoàn thiện…

Ngọc Mai