Vì sao loạt doanh nghiệp 'nhà' VNDirect bị xử phạt?

"Nhà" VNDirect liên tiếp bị xử phạt

Công ty TNHH Một thành viên Quản lý quỹ Đầu tư chứng khoán I.P.A (IPAAM) vừa thông báo đã nhận được Quyết định số 60 của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) về việc xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 260 triệu đồng.

Trước đó một tuần, UBCKNN đã ban hành Kết luận thanh tra (KLTT) vào ngày 17/1/2025 sau khi tiến hành thanh tra tại IPAAM.

Theo KLTT này, IPAAM bị phạt 175 triệu đồng vì vi phạm quy định về đầu tư tài chính. Cụ thể, Báo cáo tài chính (BCTC) năm 2022 đã được kiểm toán và BCTC quý I/2023 tự lập của IPAAM cho thấy, tại thời điểm 31/12/2022 và 31/3/2023, tổng giá trị đầu tư tài chính của công ty vượt quá vốn chủ sở hữu.

Tập đoàn IPA (pháp nhân liên quan đến VNDirect), công ty mẹ của IPAAM, cũng vừa bị thanh tra chỉ ra nhiều vi phạm. Ảnh minh họa.

UBCKNN cho rằng IPAAM đã sử dụng nguồn vốn không thuộc vốn chủ sở hữu để thực hiện đầu tư tài chính, vi phạm quy định tại điểm a khoản 21 Điều 10 Thông tư số 99/2020/TT-BTC.

Ngoài ra, IPAAM còn bị phạt 85 triệu đồng vì bổ nhiệm Trưởng Bộ phận Kiểm toán nội bộ trong khi cơ cấu nhân sự của bộ phận này không đáp ứng yêu cầu theo khoản 5 Điều 5 Thông tư số 99/2020/TT-BTC.

Không chỉ vậy, Tập đoàn IPA (pháp nhân liên quan đến VNDirect), công ty mẹ của IPAAM, cũng vừa bị thanh tra chỉ ra nhiều vi phạm. Đáng chú ý, tập đoàn đã huy động hàng nghìn tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu nhưng sử dụng không đúng mục đích.

Ngoài ra, IPA còn bị kết luận đã cho Công ty Trustlink, một cổ đông của tập đoàn, vay hàng nghìn tỷ đồng trái quy định.

Kết luận cũng tiết lộ rằng IPA đã phát hành 1.000 tỷ đồng trái phiếu cho Công ty Chứng khoán VNDirect. Số tiền từ đợt phát hành này sau đó được dùng để mua cổ phiếu phát hành mới của chính VNDirect.

Đối với VNDirect, doanh nghiệp này mới đây cũng đã nhận được quyết định xử phạt của Cục Thuế Thành phố Hà Nội với tổng số tiền truy thu, tiền xử phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp tiền thuế cho năm 2021, 2022 và 2023 là 651 triệu đồng.

Lãi ròng VNDirect giảm gần 70%

Bên cạnh diễn biến trên, VNDirect cũng vừa ghi nhận kết quả kinh doanh không mấy khả quan trong quý IV/2024.

Theo đó, Chứng khoán VNDirect (mã VND - VNDirect) đã báo cáo doanh thu hoạt động quý IV giảm 37% so với cùng kỳ xuống gần 1.212 tỷ đồng.

Cụ thể, lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi lỗ (FVTPL) giảm 47% còn 606 tỷ, với đóng góp chính từ lãi bán FVTPL 374 tỷ đồng (giảm gần 43%) và cổ tức, tiền lãi phát sinh FVTPL 99 tỷ đồng (tăng 13,7%). Trừ lỗ bán FVTPL, hoạt động tự doanh đem về cho VNDirect gần 212 tỷ đồng, giảm gần 63%.

VNDirect ghi nhận kết quả kinh doanh không mấy khả quan trong quý IV/2024. Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, lãi từ khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) giảm 53% xuống 64 tỷ đồng. Cùng với đó, doanh thu môi giới quý IV/2024 cũng giảm 34% còn 142 tỷ đồng. Chiều ngược lại, lãi từ cho vay và phải thu của VNDirect lại tăng 20% so với cùng kỳ năm trước lên 327 tỷ đồng.

Tính ra, VNDirect lãi trước thuế 275 tỷ đồng tính riêng quý IV/2024, giảm mạnh 72% so với cùng kỳ năm trước. Lãi ròng tương ứng đạt 251 tỷ đồng, giảm 69,3%. Đây cũng là kết quả lãi sau thuế thấp nhất của VNDirect tính từ quý II/2023.

Cả năm 2024, doanh thu hoạt động công ty đạt 5.324 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2023. Lãi trước thuế 2.088 tỷ đồng (giảm 15,8%), lãi ròng 1.718 tỷ đồng (giảm 15%).

Tại ngày 31/12/2024, tổng tài sản công ty đạt 44.295 tỷ đồng, tăng 6,1% so với đầu năm. Tài sản tài chính FVTPL chiếm hơn 50%, đạt 24.519 tỷ đồng, tăng 7.800 tỷ đồng. VNDirect sở hữu cổ phiếu VPB (448 tỷ đồng), HSG (614,9 tỷ đồng), trái phiếu chưa niêm yết (10.630 tỷ đồng) và chứng chỉ tiền gửi (6.562 tỷ đồng).

Công ty đầu tư 1.906 tỷ đồng vào cổ phiếu, chứng chỉ quỹ chưa niêm yết, lớn nhất là mã C4G (285 tỷ đồng) với mức lỗ tạm thời 69 tỷ đồng. Tuy nhiên, cổ phiếu LTG không còn xuất hiện trong danh mục cuối năm 2024.

Dư nợ margin cuối quý IV đạt 10.149 tỷ đồng, tăng 2,4% so với đầu năm nhưng giảm so với quý II và quý III. VNDirect cũng là công ty duy nhất trong top 10 thị phần HoSE có dư nợ margin quý IV thấp hơn các quý trước.

Ngoài ra, VNDirect đã trích lập 193 tỷ đồng dự phòng cho các khoản phải thu khó đòi, gồm: Trung Nam Group (96,6 tỷ đồng), Năng lượng tái tạo Trung Nam (43 tỷ đồng), và Điện gió Trung Nam Đắk Lắk 1 (29,4 tỷ đồng).

Thanh Thắng