Vì sao Dự án ổn định dân cư biên giới Nà Đái - Lũng Liểng chậm tiến độ?
Dự án ổn định dân cư biên giới Nà Đái - Lũng Liểng, xóm Biên Hòa, xã Đại Sơn (Quảng Hòa) được bố trí vốn đầu tư bằng nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết) giai đoạn 2021 - 2024. Dự án được cấp vốn và triển khai từ năm 2022 nhưng chậm tiến độ. Đến nay, mới thực hiện vẽ chi tiết quy hoạch cho dự án, viết thuyết minh bản vẽ quy hoạch, thực hiện điều chỉnh nguồn vốn năm 2023 là 5 tỷ đồng sang thực hiện Dự án 4. Dự án dự kiến đón dân đến ổn định cuộc sống trước năm 2025 là khó khả thi.
Dự án ổn định dân cư biên giới Nà Đái - Lũng Liểng có tổng vốn đầu tư hơn 24,9 tỷ đồng, đã được bố trí vốn qua các năm hơn 7,5 tỷ đồng. Mục tiêu dự án đầu tư khu ổn định dân cư cho 30 hộ để phục vụ di dời một số hộ đồng bào Mông 2 xã Phi Hải, Quốc Toản về định cư ổn định cuộc sống. Dự kiến, mỗi hộ khi đến khu vực này sẽ được cấp 300 - 400 m2 đất ở, 3.000 - 4.000 m2 đất nông nghiệp. Xây dựng khu nhà ở dân cư khoảng 4.500 m2 với diện tích sàn khoảng 6.000 m2, đảm bảo cấp cho mỗi hộ 200 m2 sàn nhà ở. Xây dựng 1.500 m2 khu chuồng trại tập trung và 300 m2 khu sinh hoạt cộng đồng. Đồng thời, đầu tư hoàn thiện các tuyến đường hiện có đến khu dân cư và khu đất canh tác nông nghiệp; san nền cục bộ tạo quỹ đất xây dựng tại các vị trí bố trí ổn định dân cư; xây dựng đường dây 35KV, trạm biến áp và hệ thống điện cấp điện sinh hoạt cho khu dân cư; đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung và các tuyến ống cấp nước đến từng hộ dân; hoàn thiện hệ thống thoát nước trong khu dân cư...
Mục tiêu của dự án là bố trí ổn định dân cư cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số của huyện Quảng Hòa. Dự án được bố trí vốn và triển khai từ năm 2022 nhưng đến nay hầu như “dậm chân tại chỗ”. Đến nay, chủ đầu tư mới hoàn thành lập quy hoạch chi tiết 1/500 để có cơ sở thực hiện báo cáo nghiên cứu khả thi. Đang chỉ định đơn vị tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi; thực hiện các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác. Lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường.
Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Dự án đầu tư và xây dựng huyện Quảng Hòa Tống Hoàng Dương, chủ đầu tư dự án cho biết: Nguyên nhân dự án chậm tiến độ là do thời điểm thực hiện dự án quy hoạch nông thôn xã Đại Sơn chưa thể hiện dự án ổn định dân cư vào phần quy hoạch xây dựng của xã nên chưa có cơ sở lập quy hoạch chi tiết 1/500 của dự án. Trước đó, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng đã xin giới thiệu địa điểm nhưng Sở Xây dựng trả lời bằng văn bản cần lập quy hoạch chi tiết 1/500. Đến tháng 6/2024, Ban Quản lý dự án và đơn vị tư vấn mới hoàn chỉnh được hồ sơ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và trình phê duyệt. Hiện đang thực hiện thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi, lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường, hồ sơ chuyển đổi đất rừng. Dự kiến tháng 9/2024, Ban trình UBND huyện phê duyệt dự án, đồng thời trình phê duyệt hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất rừng, báo cáo đánh giá tác động môi trường. Sau khi phê duyệt dự án sẽ triển khai ngay bước thiết kế bản vẽ thi công, bao gồm lựa chọn nhà thầu tư vấn...
Theo Phó Bí thư Đảng ủy xã Đại Sơn Hứa Thị Thùy, khu vực dự kiến bố trí dân cư Nà Đái - Lũng Liểng ở xóm Biên Hòa có khoảng 12 ha (bao gồm cả đất rừng). Trước đây có 6 hộ sinh sống nhưng đã chuyển vào miền Nam nhưng cũng thỏa thuận cho các hộ khác quản lý, sử dụng đất. Hiện, 25 hộ có đất canh tác tại khu vực này, một số hộ đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... Khi triển khai thực hiện dự án chưa có sự đồng thuận của các hộ dân, đặc biệt là các hộ đang quản lý, canh tác tại khu đất dự kiến quy hoạch triển khai dự án. Hầu hết người dân cho rằng việc di dời các hộ dân nơi khác đến khu vực này là không hợp lý; khu vực này diện tích đất canh tác không lớn (12 ha), đất canh tác ít mà bố trí ổn định cho 30 hộ là không có cơ sở, mỗi hộ chỉ được tổng cộng khoảng 4.000 m2 nên khó có thể ổn định dân cư khi đưa người dân nơi khác đến đây sinh sống.
Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Dự án đầu tư và xây dựng huyện Quảng Hòa Tống Hoàng Dương cho biết thêm: Khu vực bố trí thực hiện dự án có 2 khu. Khu ngoài có ruộng người dân xã Đại Sơn vẫn canh tác ổn định. Tuy nhiên khu phía trong vì không có đường vào nên đất canh tác đang bị bỏ hoang. Trước đây đã có một số hộ làm nhà ở khu vực này. Hiện tại đất rừng đang trồng cây mỡ lấy gỗ và một số vị trí nền nhà cũ cây tạp, lau sậy mọc um tùm. Khoảng giữa của 2 vị trí có ruộng là khu vực đất rừng, dự kiến thực hiện san gạt tạo mặt bằng để bố trí khu dân cư. Dự kiến đến tháng 12/2024 sẽ đấu thầu, lựa chọn xong nhà thầu, bàn giao mặt bằng để thi công xây dựng các hạng mục hạ tầng như đường, cấp điện, cấp nước, mương tưới tiêu... để phục vụ tái định cư tại chỗ và có thể di dời 1 số hộ dân nơi khác đến ở.
Trong đó, đầu tư mở khoảng 400 m đường trục chính từ đường liên xã vào trong khu vực quy hoạch, đảm bảo kết nối giao thông với các khu canh tác nông nghiệp trong khu ổn định dân cư. Từ trục đường chính tổ chức các trục đường nhánh theo điều kiện địa hình khu đất để bố trí các lô đất ở trong khu vực quy hoạch. Đầu tư hệ thống mương thủy lợi đảm bảo cung cấp nước tưới cho 15 ha ruộng 1 vụ lúa và 1 vụ màu, một số ruộng xâm canh. Đầu tư xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt cho cụm dân cư đảm bảo theo các tiêu chí nông thôn mới. Đầu tư xây dựng 0,926 km đường dây 35KV, lắp đặt 1 trạm biến áp và 0,911 km đường dây 0,4 KV, 0,901 km đường dây chiếu sáng...
Để dự án sớm triển khai, hiện nay, UBND huyện yêu cầu các phòng, ban chuyên môn tập trung đẩy nhanh tiến độ lập, hoàn thiện hồ sơ dự án trình phê duyệt theo thẩm quyền. Đề nghị UBND tỉnh sau khi dự án khởi công xem xét bố trí đủ nguồn vốn thực hiện dự án. Xem xét tăng mức hỗ trợ đầu tư hạ tầng cơ sở. Thực hiện đầu tư công trình nước sinh hoạt tập trung để đảm bảo đồng bộ thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Có chính sách hỗ trợ các dự án phát triển sản xuất đối với các hộ di dời đến nơi ở mới.