Vì sao đái tháo đường ở người cao tuổi khó chẩn đoán?

Người cao tuổi dễ mắc đái tháo đường và biến chứng khó lường

Phần lớn người cao tuổi mắc bệnh ĐTĐ là typ 2. Có nhiều người, bệnh ĐTĐ không được chẩn đoán, không được điều trị, có nguy cơ bệnh nặng dẫn đến tử vong cao hơn. Việc phát hiện bệnh ĐTĐ ở giai đoạn sớm chính là biện pháp phòng bệnh tốt nhất. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ làm giảm mức độ hoặc ngăn chặn các biến chứng của bệnh.

Đái tháo đường là một trong những bệnh mạn tính thường gặp có tỷ lệ mắc mới tăng lên theo tuổi.

Những biến chứng đó thường là giảm thị lực, thậm chí mù lòa do bệnh ĐTĐ, cắt cụt chi dưới do bệnh mạch máu ngoại vi, bệnh thần kinh và bệnh nhiễm trùng, bệnh thiếu máu cơ tim, tai biến mạch máu não và suy thận mạn… Tất cả làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh ĐTĐ cao tuổi.

Người cao tuổi mắc bệnh ĐTĐ cũng dễ mắc một số biến chứng cấp, nguy cơ bị mất natri, mất nước, hạ huyết áp, tăng áp lực thẩm thấu, hạ kali máu, giảm bài tiết insulin và các biến cố tắc mạch. Khi bị nhồi máu cơ tim hoặc nhiễm trùng máu, những người bệnh cao tuổi hay bị shock, có thể nhiễm toàn lactic, đặc biệt ở người mắc ĐTĐ nhưng kiểm soát đường huyết kém.

Nếu tình trạng đái tháo đường ở người già không được kiểm soát, sự tích tụ glucose trong máu có thể gây ra tổn thương cho gần như mọi cơ quan chính trong cơ thể, bao gồm cả tổn thương thận, động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ và đau tim.

Vì sao đái tháo đường ở người cao tuổi khó chẩn đoán?

Việc điều trị các biến chứng do ĐTĐ rất khó khăn, nhưng bệnh nhân có thể kiểm soát lượng đường trong máu và giúp giảm thiểu tác động của bệnh tiểu đường trong tương lai. Việc ngăn ngừa các biến chứng lâu dài của bệnh tiểu đường là rất quan trọng.

Để chẩn đoán ĐTĐ sớm ở người cao tuổi cần phải có sự phối hợp của các bên, đặc biệt là bác sĩ. Vì, nhiều người cao tuổi mắc bệnh ĐTĐ không có triệu chứng. Ngay ở thời điểm chẩn đoán ĐTĐ, các biến chứng muộn đã xuất hiện nhưng cũng không có triệu chứng. Người bệnh đi khám bệnh chỉ với những triệu chứng không đặc hiệu.

Việc ngăn ngừa các biến chứng lâu dài của bệnh đái tháo đường là rất quan trọng.

Sự suy giảm trí nhớ của người cao tuổi cũng gây khó khăn cho khai thác bệnh sử hoặc tình trạng đa bệnh lý sẽ làm phức tạp hơn cho chẩn đoán và điều trị. Các triệu chứng như sút cân nhẹ và vừa, mệt mỏi… có thể không được nhận thấy và dễ bị bỏ qua.

Thậm chí những triệu chứng kinh điển của tăng glucose máu như tiểu nhiều, khát, uống nhiều và ăn nhiều thường được lý giải theo bệnh khác của người cao tuổi, như:

- Tiểu nhiều có thể nhầm là đái dầm do không nhịn được tiểu vì các vấn đề cơ học của bàng quang theo tuổi tác hoặc do nhiễm trùng tiết niệu.

- Uống nhiều thường nhẹ hoặc không rõ do tăng ngưỡng của thận với glucose và giảm cơ chế khát với tuổi già.

- Ăn nhiều khó được nhận thấy vì người cao tuổi thường chán ăn khi bị mắc bệnh.

- Nhiễm trùng, nhất là ở mức độ nhẹ thường không có triệu chứng vì thế không được điều trị…

Các biện pháp khắc phục

Người bệnh cần phải được kiểm soát huyết áp, rối loạn lipid máu.
Cần được phát hiện và ưu tiên điều trị theo từng giai đoạn biểu hiện bệnh.
Nên phổ biến kiến thức cho người cao tuổi bị ĐTĐ. Những kiến thức về các yếu tố nguy cơ; chế độ dùng thuốc, cách lựa chọn thuốc; hướng dẫn cách tự theo dõi, tự xử lý những cấp cứu ban đầu cho bệnh nhân là việc làm bắt buộc của thầy thuốc.

Bs. Hà Hùng Thủy