Vì sao chỉ tiêu sử dụng đất phi nông nghiệp ở Đắk Lắk đạt thấp?

Quy hoạch sử dụng đất chưa dự báo hết khả năng về tài chính

Ngày 19/3, Đoàn công tác của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội do bà Đoàn Thị Thanh Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND tỉnh Đắk Lắk về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và ban hành văn bản thi hành Luật Đất đai năm 2024.

Theo báo cáo của UBNDtỉnh Đắk Lắk, chỉ tiêu sử dụng đất phi nông nghiệp phần lớn đạt thấp so với kế hoạch (thực hiện 98.669 ha/151.311 ha được duyệt, đạt 65,21%), thể hiện qua số lượng công trình, dự án và diện tích chưa thực hiện còn chiếm tỷ lệ cao so với quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.

Toàn cảnh buổi làm việc.

Bên cạnh đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa chú trọng nhiều đến việc xem xét khả năng tài chính để thực hiện, chưa dự báo được tình hình biến động của thị trường, những ảnh hưởng của sự phát triển kinh tế trong nước và cả tác động của kinh tế thế giới đến việc sử dụng đất làm cho kế hoạch sử dụng đất có tính khả thi thấp và thường xuyên thay đổi. Một số dự án đầu tư thiếu vốn dẫn đến dự án chậm triển khai, không thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra.

Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này do quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được xét duyệt trong năm 2022, 2023 nên thời gian tổ chức triển khai thực hiện chưa nhiều. Trong khi các thủ tục liên quan đến giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, công tác bồi thường, hỗ trợ gặp nhiều khó khăn… thường phải mất nhiều thời gian.

Bên cạnh đó, quy hoạch sử dụng đất thường chưa dự báo hết khả năng về tài chính bởi phụ thuộc vào nhu cầu và khả năng đầu tư của xã hội và Nhà nước... dẫn đến một số dự án, công trình chậm triển khai thực hiện được.

Công tác dự báo và kế hoạch các ngành làm cơ sở cho lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn những hạn chế nhất định. Nhu cầu sử dụng đất của một số ngành có liên quan đến sử dụng đất phi nông nghiệp còn nặng về định hướng lâu dài mà chưa cân nhắc đầy đủ đến khả năng (nhất là khả năng tài chính) thực hiện trong kỳ quy hoạch, kế hoạch 5 năm, nên dẫn đến mức độ thực hiện còn thấp so với chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được duyệt.

Ngoài ra, việc đầu tư xây dựng các công trình còn phụ thuộc vào chủ đầu tư đăng ký dự án nên tiến độ triển khai các dự án chậm hơn so với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Một góc tại trung tâm Tp.Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk).

Cũng theo báo cáo của UBNDtỉnh Đắk Lắk, Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2024, nhưng các văn bản hướng dẫn công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mới được ban hành. Do đó, việc lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2025 cấp huyện chậm so với quy định (phê duyệt trước ngày 31/12/2024).

Hơn nữa, Luật Đất đai năm 2024 có quy định một số loại đất mới so với Luật Đất đai năm 2013. Tuy nhiên, quy định của pháp luật không có điều khoản chuyển tiếp nên vướng mắc trong quá trình thực hiện quy hoạch được duyệt. Chẳng hạn, đất chăn nuôi tập trung theo Luật Đất đai năm 2024 trước đây là đất nông nghiệp khác theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Đất cho hoạt động khoáng sản theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 trước đây là đất cho hoạt động khoáng sản và đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm theo Luật Đất đai năm 2013...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn nêu ý kiến tại buổi làm việc.

Cần rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Đoàn Thị Thanh Mai cho biết, Đắk Lắk nằm ở vị trí trung tâm của vùng Tây Nguyên và có vai trò chiến lược về kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh quốc gia. Đắk Lắk không chỉ cửa ngõ kết nối của các tỉnh Tây Nguyên mà còn nằm trong tam giác phát triển của Campuchia – Lào – Việt Nam, với nhiều cơ hội hợp tác, thu hút đầu tư quốc tế. Quy hoạch tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định, Đắk Lắk trở thành điểm đến đặc sắc, hấp dẫn của khách du lịch trong nước và quốc tế..

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đánh giá cao những nỗ lực mà tỉnh Đắk Lắk đã đạt được trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật thi hành Luật Đất đai năm 2024, cũng như việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh.

Bà Đoàn Thị Thanh Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội phát biểu tại buổi làm việc.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng chỉ rõ, chỉ tiêu sử dụng đất phi nông nghiệp của tỉnh phần lớn đạt thấp so với kế hoạch, thể hiện qua số lượng công trình, dự án và diện tích chưa thực hiện còn chiếm tỉ lệ cao so với quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa chú trọng nhiều đến việc xem xét nhiều đến khả năng tài chính, việc thực hiện chưa dự báo được tình hình biến động của thị trường và những ảnh hưởng của sự phát triển kinh tế trong nước, cũng như tác động của kinh tế thế giới đến việc sử dụng đất, làm cho kế hoạch sử dụng đất có tính khả thi thấp. Một số dự án thiếu vốn dẫn đến chậm triển khai, không thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra...

Vì vậy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị, HĐND, UBND tỉnh Đắk Lắk tiếp tục nghiên cứu, rà soát các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất trong giai đoạn 2021-2025 và có giải pháp để hoàn thành mục tiêu giai đoạn này. Đồng thời, hoàn thiện báo cáo có kiến nghị, đề xuất điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.

Trên cơ sở các chỉ tiêu đã được phân bổ giai đoạn 2021-2030 cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, tỉnh Đắk Lắk cần rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực để đề xuất điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất phù hợp với nhu cầu của địa phương. Mặt khác, tỉnh cần có kiến nghị cụ thể đối với Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong quá trình đề xuất điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của địa phương.

Tỉnh cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng, quan tâm chỉ đạo sát sao hơn nữa đối với việc lập, rà soát, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nhất là trong giai đoạn tới có sự thay đổi lớn về bộ máy chính quyền tại các địa phương...

Trên cơ sở các kiến nghị của UBND tỉnh Đắk Lắk, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng đề nghị đại diện của các bộ theo chức năng, nhiệm vụ của mình sẽ ghi nhận và tham mưu cho Chính phủ trong quá trình điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050...

Khánh Ngọc