Vì sao áp dụng quy định thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô từ ngày 1/1/2026?

Tại Hội thảo về thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô do Ủy ban ATGT Quốc gia phối hợp Trung tâm Tư vấn sức khỏe và phát triển cộng đồng (CHD) tổ chức, đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về trật tự, an toàn giao thông – Cục CSGT cho biết, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn (TBAT) phù hợp cho trẻ em.

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ 1/1/2025 nhưng quy định về thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô đến ngày 1/1/2026 mới chính thức áp dụng.

Quy định này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, chậm hơn 1 năm so với hiệu lực của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Lý giải về việc này, đại tá Nhật cho biết nhằm để cơ quan quản lý có thời gian để chuẩn bị, xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về TBAT cho trẻ em; xây dựng phương án, lộ trình thực hiện cũng như tuyên truyền, phổ biến quy định để người dân thích nghi với việc sử dụng thiết bị mới cho trẻ ngồi trên xe ô tô.

Theo thống kê của Cục CSGT, toàn quốc hiện có hơn 6,5 triệu xe ô tô. Hiện nay, dù chưa có quy định bắt buộc, khá nhiều phụ huynh, đặc biệt những người trẻ đã chủ động tìm hiểu và mua TBAT trên ô tô cho con mình sử dụng.

Tuy nhiên, nhiều người lo ngại, khi quy định có hiệu lực, người dân đổ xô mua TBAT cho trẻ em trên ô tô, liệu nguồn cung sản phẩm trong nước có đủ không.

Về vấn đề này, ông Đào Việt Hưng, Giám đốc kinh doanh Công ty SNB JSC (đơn vị có hơn 10 năm kinh nghiệp trong nhập khẩu, phân phối các TBAT cho trẻ em tại Việt Nam) cho biết, từ giờ đến khi thực thi quy định (ngày 1/1/2026) còn hơn 1 năm. Thời gian này đủ để công ty SNB có sự chuẩn bị, kế hoạch về nhập khẩu các TBAT cho trẻ em trên ô tô dành cho thị trường Việt Nam, đáp ứng được nhu cầu của người dân ngay cả khi bất chợt tăng cao.

Theo ông Hưng, hiện Cục Đăng kiểm VN đang xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về TBAT cho trẻ em trên ô tô, dựa theo tiêu chuẩn R44 và R129 mà các nước trên thế giới áp dụng. Nếu cho phép áp dụng cả hai tiêu chuẩn sẽ tạo thuận lợi cho nhà sản xuất, nhập khẩu trong phân phối sản phẩm.

Theo các chuyên gia, chi phí đầu tư thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô chỉ chiếm từ 0,3 - 0,4% so với chi phí đầu tư ô tô.

Về chi phí đầu tư TBAT cho trẻ em trên ô tô, ông Trần Hữu Minh, Chánh VP Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết khoảng từ 3-15 triệu đồng. Mức phí này so với chi phí đầu tư ô tô chỉ chiếm từ 0,3 – 0,4% và phần lớn người sở hữu ô tô có khả năng chi trả.

Cũng theo ông Minh, TBAT cho trẻ em trên ô tô không phải loại sản phẩm phải đăng kiểm định kỳ để đánh giá chất lượng, phụ huynh có thể tự đánh giá thiết bị còn khả năng sử dụng hay không để tiếp tục sử dụng cho trẻ.

Thực tế, thiết bị có thể điều chỉnh suốt quãng thời gian từ 1 - 10 tuổi, do đó, chi phí đầu tư chỉ có 1 lần.

Với các gia đình có con gần 10 tuổi, nhu cầu sử dụng không dài, có thể thuê các thiết bị ghế nâng, đệm nâng để tiết kiệm chi phí.

Trong khi đó, Ths Dương Kim Tuấn, Trường Đại học Y tế công cộng cho biết, để quy định hiệu quả khi thực thi, một mặt cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của TBAT; mặt khác cần có các chương trình hỗ trợ tài chính, giảm giá hoặc cho vay để các gia đình tiếp cận mua.

Song song với đó, có chế tài xử lý vi phạm với các trường hợp không tuân thủ quy định để nâng cao nhận thức của người dân.

Yến Chi