Vi phạm tên miền trên internet và những điều cần biết

Theo quy định, chỉ những tài khoản đã xác thực mới được đăng tải thông tin (viết bài, bình luận, live stream) và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội. Ảnh minh họa: internet

Quy định về quyền sở hữu trí tuệ đối với tên miền là vấn đề quan trọng trong bối cảnh số hóa toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của internet mà cá nhân, tổ chức quản lý, sử dụng internet phải biết để tránh bị xử phạt.

Quy định về tên miền

Những vi phạm tên miền thường thể hiện dưới 2 dạng là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên internet và hành vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến tên miền. Chẳng hạn, hành vi sử dụng trang web giả mạo, gần giống với thương hiệu lớn: website Tiki98.vn (website giả mạo sàn thương mại điện tử Tiki); p63899vn.com (website giả mạo sàn thương mại điện tử Shopee); etkf44.com (website giả mạo Điện Máy Xanh)….

Theo Nghị định 147/2024/NĐ-CP ngày 9-11-2024 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng (gọi tắt là Nghị định 147, có hiệu lực thi hành từ ngày 25-12-2024), tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” là tên miền quốc gia cấp cao nhất của Việt Nam và các tên miền cấp dưới tên miền quốc gia cấp cao nhất “.vn” do Bộ Khoa học và công nghệ (trước là Bộ Thông tin và truyền thông) quản lý, cấp quyền sử dụng. Tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” là tài nguyên internet.

Tại Điều 9 Nghị định 147 có quy định, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đều có quyền đăng ký tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” và tên miền quốc tế. Tên miền do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đăng ký phải bảo đảm như sau: không có cụm từ xâm phạm đến lợi ích quốc gia; phải phù hợp với đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục của dân tộc; phải thể hiện tính nghiêm túc để tránh sự hiểu nhầm hoặc xuyên tạc do tính đa âm, đa nghĩa hoặc khi không dùng dấu trong tiếng Việt; không được giống hoặc trùng với tên cơ quan báo chí…

Đồng thời, tại khoản 13, Điều 9 Nghị định 147 cũng có quy định, tên miền bị xử lý tạm ngừng hoạt động trong các trường hợp như: theo yêu cầu bằng văn bản của cơ quan điều tra hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về an ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao để ngăn chặn kịp thời các hành vi sử dụng tên miền xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội theo quy định của pháp luật. Theo yêu cầu bằng văn bản thực thi quyết định áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính của cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính về thông tin và truyền thông hoặc thanh tra chuyên ngành khác. Các trường hợp thông tin đăng ký sử dụng tên miền không chính xác, không xác định được chủ thể đăng ký sử dụng tên miền; hồ sơ đăng ký sử dụng tên miền không đầy đủ, không chính xác; tên miền đăng ký không đúng quy định quản lý về cấu trúc, đối tượng đăng ký sử dụng…

Vi phạm tên miền bị xử lý ra sao?

Luật gia Nguyễn Xuân Thanh, Phó giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật tỉnh (Hội Luật gia tỉnh), cho biết các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đều có quyền đăng ký tên miền quốc gia Việt Nam “.vn”. Việc đăng ký tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” thực hiện theo các nguyên tắc: bình đẳng, không phân biệt đối xử; đăng ký trước được xét cấp trước, trừ các tên miền được dành cho đấu giá theo quy định của pháp luật, tên miền được bảo vệ, tên miền dùng chung theo quy định.

Tại khoản 22, Điều 3 Nghị định 147 quy định, trang thông tin điện tử cá nhân là trang thông tin điện tử do cá nhân thiết lập được thể hiện dưới hình thức trang thông tin điện tử để cung cấp, trao đổi thông tin của cá nhân đó hoặc các thông tin khác theo quy định của pháp luật. Đồng thời, theo khoản 2, Điều 24 Nghị định 147 thì trang thông tin điện tử cá nhân không thuộc trường hợp phải cấp phép.

“Chỉ khi nào trang thông tin điện tử cá nhân, khi có cung cấp thông tin tổng hợp thì mới bắt buộc phải có giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp” - luật gia Nguyễn Xuân Thanh lưu ý.

Cũng theo luật gia Nguyễn Xuân Thanh, theo khoản 4, Điều 24 Nghị định 147, các trang thông tin điện tử quy định tại Điều 20 nghị định này (gồm: báo điện tử và tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, trang thông tin điện tử nội bộ, trang thông tin điện tử cá nhân, trang thông tin điện tử cung cấp dịch vụ chuyên ngành, trang thông tin điện tử cung cấp dịch vụ mạng xã hội, trang thông tin điện tử cung cấp thông tin dưới hình thức cổng thông tin điện tử) hoạt động tại Việt Nam có trách nhiệm ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung, dịch vụ, ứng dụng vi phạm pháp luật chậm nhất là 24 giờ kể từ khi có yêu cầu bằng điện thoại, văn bản hoặc qua phương tiện điện tử của Bộ Thông tin và truyền thông (nay là Bộ Khoa học và công nghệ), Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) hoặc sở thông tin và truyền thông (nay là sở khoa học và công nghệ) địa phương và các cơ quan có thẩm quyền.

Trường hợp không xử lý theo yêu cầu, Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Công an sẽ triển khai các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn nội dung, ứng dụng, dịch vụ vi phạm pháp luật và thực hiện các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật. Biện pháp ngăn chặn chỉ được gỡ bỏ sau khi các vi phạm pháp luật đã được xử lý theo yêu cầu của Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao), sở khoa học và công nghệ địa phương và các cơ quan có thẩm quyền.

Đoàn Phú