VEPR: Với kịch bản cao, tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ đạt mục tiêu mới 7% của Chính phủ

Kết thúc quý III/2024, nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi tương đối tốt trong sự lạc quan về tăng trưởng chung của kinh tế thế giới cuối 2024 và năm 2025. Toàn cảnh Tọa đàm “Đối thoại chính sách: Phục hồi tăng trưởng - Triển vọng và thách thức". (Ảnh: V.A)

Kinh tế phục hồi tương đối tốt

Tại Tọa đàm, trình bày báo cáo của VEPR về "Kinh tế quý III/2024: Phục hồi tăng trưởng - Triển vọng và thách thức", TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng VERP cho rằng, kết thúc quý III/2024, nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi tương đối tốt trong sự lạc quan về tăng trưởng chung của kinh tế thế giới cuối 2024 và năm 2025.

Tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) sau 9 tháng đạt 6,82%, tăng hơn 1,5 lần so với mức 4.4% cùng kỳ năm ngoái với sự đóng góp chủ yếu từ khu vực công nghiệp và dịch vụ.

Ở phía tổng cầu, báo cáo chỉ rõ, thương mại trên đà hồi phục và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tích cực là động lực tăng trưởng chính.

Xuất nhập khẩu hàng hóa tăng nhanh hơn hơn so với dự kiến, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 578,5 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ, với xuất siêu đạt 20,8 tỷ USD - mức xuất siêu khá tích cực trong giai đoạn 2020 - 2024.

Tuy nhiên, chi tiêu của người tiêu dùng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch và áp lực lạm phát trong nửa đầu năm 2024 cũng đã làm giảm tốc độ tăng trưởng của vốn.

Cũng theo TS. Việt, thu ngân sách nhà nước vượt kế hoạch trong khi chi tiêu công giảm so với cùng kỳ năm 2023, dẫn đến ngân sách tiếp tục đạt thặng dư cao, tạo dư địa cho các chính sách tài khóa tiếp tục trong năm 2024 như các chính sách miễn, giãn, giảm thuế, nhất là trong bối cảnh các ngành, lĩnh vực chịu thiệt hại của cơn bão số 3 Yagi.

"Thương mại tăng trưởng tích cực, vốn FDI thực hiện đạt mức cao kỷ lục, du lịch phục hồi mạnh mẽ, tỷ giá USD tại các ngân hàng thương mại trong nước đã liên tục giảm, với mức giá thấp hơn nhiều so với trần do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quy định.

Tốc độ tăng cung tiền và tăng trưởng tín dụng phục hồi khá tốt, góp phần tích cực vào thúc đẩy tăng trưởng và đầu tư, mặc dù vẫn thấp hơn nền trung bình trước đại dịch Covid-19.

NHNN vẫn tiếp tục thực hiện các chính sách tiền tệ linh hoạt tương đối thành công giai đoạn vừa qua để giảm các cú sốc và can thiệp thanh khoản, giúp hạ nền lãi suất, hỗ trợ chi phí vốn cho nền kinh tế mà không cần can thiệp lãi suất điều hành", Phó Viện trưởng VEPR nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng VERP trình bày báo cáo "Kinh tế quý III/2024: Phục hồi tăng trưởng - Triển vọng và thách thức".

Rủi ro, thách thức còn phía trước

TS. Nguyễn Quốc Việt đánh giá, mặc dù nền kinh tế có nhiều điểm sáng tích cực, tuy nhiên vẫn còn có những rủi ro và thách thức ở phía trước. Đơn cử như tỷ lệ doanh nghiệp rút lui so với doanh nghiệp gia nhập thị trường vẫn ở xu hướng cao. Tiêu dùng trong nước lẫn giải ngân đầu tư công chưa đạt được như kỳ vọng.

Nhìn xa hơn, xu thế phân mảnh kinh tế - chính trị toàn cầu, hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu khiến cầu bên ngoài có thể suy giảm. Chi phí đẩy khiến năng lực cạnh tranh xuất khẩu và khả năng tham gia sâu hơn chuỗi giá trị toàn cầu gặp nhiều thách thức.

Trong khi đó, các yếu tố đầu vào trong sản xuất gặp nhiều rào cản cũng như tình thế khó khăn trong chuyển dịch mô hình tăng trưởng, đổi mới môi trường kinh doanh và cải cách thể chế mặc dù đạt một số tiến bộ nhưng vẫn chậm chạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong đầu tư, kinh doanh, làm nản lòng cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Phó Viện trưởng VEPR nhận định, thời gian còn lại của năm, kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Cụ thể như nhu cầu tiêu dùng và sản xuất yếu hơn so với kỳ vọng của Mỹ, sự giảm tốc mạnh trong tăng trưởng ở châu Âu và tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc có thể gây gián đoạn cho quá trình phục hồi xuất khẩu và làm suy yếu tốc độ tăng trưởng của Việt Nam.

Triển vọng xuất khẩu cũng đối mặt với sự bất định do những thay đổi có thể xảy ra trong chính sách thương mại của Mỹ sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Song song, việc cân bằng giữa các động lực tăng trưởng, nhất là giữa động lực xuất khẩu và tăng trưởng của thị trường trong nước, đảm bảo ổn định vĩ mô và tăng trưởng bền vững lại được đặt ra một cách cấp thiết trong bối cảnh đó.

Các đại biểu dự Phiên toàn thể: Trình bày và thảo luận về Báo cáo kinh tế quý III/2024: Phục hồi tăng trưởng - Triển vọng và thách thức.

Ngoài ra, sự phân mảnh địa chính trị ngày càng rõ nét, cùng với việc các xung đột liên quan đến Nga, Mỹ, Trung Quốc và khu vực Trung Đông leo thang, đang trở thành rủi ro lớn nhất đối với kinh tế toàn cầu.

"Những bất ổn này gây gián đoạn chuỗi cung ứng, làm tăng chi phí vận chuyển, bảo hiểm và kéo dài thời gian cung ứng, dẫn đến giá thành hàng hóa leo thang và lạm phát nhập khẩu gia tăng. Ước tính đến cuối năm 2024, lạm phát nhập khẩu toàn cầu có thể tăng 1.5%.

Đây là tín hiệu đáng lo ngại cho các quốc gia nhập khẩu như Việt Nam, khi lạm phát không chỉ gia tăng mà còn làm suy giảm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước", TS. Việt khẳng định.

Chia sẻ tại Tọa đàm, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng nhận thấy, tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm 2024 đối mặt với nhiều thách thức.

"Những thiệt hại về cơn bãi Yagi vẫn chưa thể khắc phục, điều này đã và sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Do đó, những chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sau bão cần được triển khai nhanh, để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế", ông Hiếu nói.

Với thuận lợi, khó khăn và thách thức đan xen, VEPR đưa ra 2 kịch bản cao và thấp.

Với kịch bản cao, tăng trưởng sẽ quý IV/2024 sẽ đi ngang với mức 7,4%, tăng trưởng cả năm 2024 dự kiến sẽ đạt mục tiêu mới 7% mà Chính phủ đề ra cho năm 2024.

Với kịch bản thấp, tăng trưởng quý IV/2024 sẽ dưới mức 7%, dự báo tăng trưởng cả năm 2024 sẽ dao động mức quanh mức 6,84%.

Tại Tọa đàm, các đại biểu đã tập trung thảo luận trong hai phiên. Phiên toàn thể: Trình bày và thảo luận về Báo cáo kinh tế quý III/2024: Phục hồi tăng trưởng - Triển vọng và thách thức. Phiên thảo luận chuyên đề: Cải cách thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có cồn.

Gia Thành