VCCI: Thủ tục phức tạp khiến doanh nghiệp không 'mặn mà' với quy trình phá sản

Tòa án nhân dân tối cao đang lấy ý kiến góp ý Dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi). Góp ý cho dự thảo này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra một số ý kiến.

Về quy trình thủ tục phá sản, VCCI cho rằng, một trong những điểm khiến cho doanh nghiệp không mặn mà với việc thực hiện quy trình thủ tục phá sản đó là thủ tục kéo dài, phức tạp, khiến cho doanh nghiệp, hợp tác xã “muốn chết cũng không được”.

So với trước đây, Luật Phá sản 2014 đã khắc phục đáng kể về quy trình thủ tục để quy định có tính khả thi hơn. Tiếp nối tinh thần của Luật 2014, dự thảo cũng thiết kế các quy định theo hướng rõ ràng, dễ thực hiện và rút ngắn. Tuy vậy, một số quy định của dự thảo có thể khiến cho thủ tục trở nên kéo dài.

Về hòa giải trong thủ tục phục hồi, phá sản, Chương II dự thảo quy định về hòa giải trong thủ tục phục hồi, phá sản. Đây được xem là một trong những thủ tục bắt buộc trong quy trình thủ tục phá sản. Việc hòa giải là sự thương lượng giữa chủ nợ và con nợ về việc giải quyết các khoản nợ bảo đảm quyền lợi của hai bên.

Ảnh minh họa.

"Xuất phát từ tính chất này, hoạt động hòa giải nên thiết kế theo hướng tự nguyện, xuất phát từ hai phía, thay vì quy định theo hướng bắt buộc như dự thảo “Quản tài viên có trách nhiệm tiến hành hòa giải về phương án phục hồi hoạt động kinh doanh; tranh chấp, khiếu nại về tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã” (Điều 64)", VCCI nêu.

Mặt khác, quy định tại Chương II dự thảo cũng có thể khiến cho quy trình thủ tục phá sản kéo dài. Theo quy định tại Điều 67 dự thảo, kết quả hòa giải phải được sự đồng ý của hội nghị chủ nợ. Như vậy, kể cả việc hòa giải thành thì cũng phải tổ chức hội nghị chủ nợ theo trình tự thủ tục của dự thảo để có được sự đồng ý. Nếu hội nghị chủ nợ không đồng ý thì việc hòa giải này cũng không có ý nghĩa. Thủ tục lại quay trở lại theo trình tự, thủ tục xử lý phá sản.

Để bảo đảm quy trình thủ tục phá sản không bị kéo dài, VCCI đề nghị quy định hòa giải trong thủ tục phục hồi, phá sản theo hướng việc thỏa thuận trên cơ sở tự nguyện của chủ nợ và con nợ.

Về tạm dừng thanh toán khoản nợ sau khi có quyết định công nhận nghị quyết của hội nghị chủ nợ thông qua phương án phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã (Điều 53), khoản 4 Điều 53 dự thảo quy định, trước khi tòa án cho phép thanh toán các khoản nợ phải lấy ý kiến của Hội nghị chủ nợ hoặc ban đại diện chủ nợ.

"Quy định này khiến cho quy trình thực hiện trở nên kéo dài, vì lại phải tổ chức Hội nghị chủ nợ để xin ý kiến, trong khi trước đó Hội nghị chủ nợ đã thông qua phương án phục hồi hoạt động kinh doanh, trong đó có các nội dung thanh toán các khoản nợ", VCCI nhận định.

VCCI kiến nghị, để bảo đảm quy trình trở nên nhanh gọn, đề nghị sửa quy định tại khoản 1 Điều 53 theo hướng: trong hội nghị chủ nợ cần xác định các khoản nợ sẽ phải thanh toán và các khoản nợ chưa thanh toán, trong đó có xem xét các khoản nợ quy định tại điểm a khoản 2 Điều 53. VCCI cũng đề nghị bỏ khoản 4 Điều 53 dự thảo.

Đối với quy định gửi giấy thông báo nợ, khoản 1 Điều 115 dự thảo quy định về thời hạn gửi giấy thông báo nợ, nhưng “trường hợp cần thiết” thì Tòa án có thể gia hạn thời hạn gửi giấy thông báo nợ. Trường hợp “có trở ngại khách quan” thì không tính vào thời hạn này.

Đây là những khái niệm chưa đủ rõ ràng và khiến cho quy trình xử lý bị kéo dài. Đề nghị bỏ quy định về có “trở ngại khách quan” không tính vào thời hạn gửi giấy thông báo nợ và quy định rõ hơn về trường hợp gia hạn.

Ngoài ra, VCCI đề nghị nghiên cứu quy định về “doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán” theo hướng doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn, có thể nghiên cứu xem xét trong tình hình thực tế của doanh nghiệp có tổng số nợ lớn hơn tổng tài sản. Trong trường hợp, Ban soạn thảo có lý do để giữ lại phương thức quy định như đề xuất tại dự thảo, để có tính định lượng, dễ áp dụng, cân nhắc lựa chọn phương án 1.

VCCI cũng kiến nghị xem xét lại khái niệm doanh nghiêp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán (khoản 2 Điều 5), đánh giá tính khả thi và hợp lý của việc người được đào tạo nghề quản tài viên phải được tập sự hành nghề quản tài viên tại tòa án nhân dân chuyên biệt phá sản...

Nguyệt Minh