Vẫn tranh cãi về thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường và thuốc lá
Ủng hộ việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt theo hướng bảo đảm hài hòa giữa lợi ích các bên, song nhiều ý kiến cho rằng chính sách thuế cần xây dựng hợp lý, có lộ trình và đánh giá kỹ tác động.
Ngày 18-3, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức Hội thảo “Tham vấn hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt”.
Doanh nghiệp đề nghị làm rõ tác động của đồ uống có đường
Nêu ý kiến tại hội thảo, ông Nguyễn Duy Hưng, đại diện Tập đoàn Tân Hiệp Phát cho biết doanh nghiệp đồng tình với chủ trương của Nhà nước trong việc việc chống béo phì. Tuy nhiên, theo ông Hưng, cần đánh giá kỹ lưỡng xem đồ uống có đường có thực sự là nguyên nhân chính gây nên béo phì hay không.
"Đường chỉ là một trong những nguyên nhân và không phải nguyên nhân chính gây nên béo phì. Nước giải khát có đường cũng là một phần rất nhỏ của các sản phẩm có đường. Vậy tại sao lại đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường?", ông Hưng đặt câu hỏi.

Ông Nguyễn Duy Hưng, đại diện Tập đoàn Tân Hiệp Phát. Ảnh: X.Đ
Ngoài ra, ông Hưng cho rằng việc áp thuế với đồ uống có đường sẽ không thay đổi được hành vi tiêu dùng bởi nhiều người dân hiện nay đã tự điều chỉnh hành vi.
Bên cạnh đó, ông Hưng cho rằng cần cân nhắc việc áp thuế sẽ ảnh hưởng tính hiệu quả của chính sách. Bởi đi theo một doanh nghiệp sản xuất là một chuỗi các nghề khác như người nông dân, xây dựng, logitics...
"Hiện nay, doanh nghiệp đang xuất khẩu đi 20 thị trường trên thế giới, nếu đánh thuế doanh nghiệp có thể sẽ vượt qua được nhưng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến chuỗi lợi ích đi kèm", ông Hưng bày tỏ lo ngại.
Ông Hưng cũng nêu ý kiến cho biết hiện nay ngành nước giải khát chưa có cơ hội được đối thoại, cung cấp thông tin, bằng chứng cho ban soạn thảo. Do đó, đại diện doanh nghiệp không đề xuất lộ trình áp thuế, bởi hiện nay nhiều căn cứ chưa được làm rõ.
Hiện nay, dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) đang đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10% với các sản phẩm nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml.
Giãn cách thời gian tăng thuế với thuốc lá, 2 năm một lần
Về phía ngành thuốc lá, ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA) khẳng định nếu không thận trọng thì nhiều doanh nghiệp thuốc lá trong nước có nguy cơ đóng cửa, phá sản. Bởi các phương án trong Dự thảo có mức tăng quá cao, chưa có tiền lệ.
Vì vậy, VTA cho rằng thuế TTĐB với thuốc lá cần được tính toán mức tăng và lộ trình phù hợp hơn với thực trạng của ngành thuốc lá cũng như đảm bảo sự ổn định trong thu ngân sách nhà nước.
Theo đó, Tổng thư ký VTA đề xuất phương án năm 2026 áp thuế TTĐB tuyệt đối với mức 2.000 đồng/bao, sau 2 năm tăng thêm 2.000 đồng/bao và đến năm 2030 là 6.000 đồng/bao.
“Phương án này vừa đảm bảo tăng thu ngân sách của nhà nước vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước có đủ thời gian để xây dựng chiến lược giá, phương án kinh doanh để ngăn chặn thuốc lá nhập lậu”, ông Nhân kiến nghị.

Ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đề xuất giãn thời gian tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá. Ảnh: X.Đ
Đồng tình, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế (VTCA) Việt Nam, nhấn mạnh hiện tại doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, Chủ tịch VTCA kiến nghị tính toán mức tăng thuế tuyệt đối và giãn cách thời gian tăng. Cụ thể, nên tăng 2 năm một lần, đến năm 2030 mức thuế tuyệt đối của thuốc lá điếu khoảng 5.000đ/bao.
Dự thảo sửa đổi Luật Thuế TTĐB đề xuất mặt hàng thuốc lá sẽ chịu thuế theo nguyên tắc giữ nguyên thuế TTĐB theo tỷ lệ 75% và bổ sung thuế tuyệt đối theo 2 phương án: Phương án 1: năm 2026 là 2.000 đồng/bao và mỗi năm tăng thêm 2.000 đồng/bao cho đến 2030 là 10.000 đồng/bao.
Phương án 2: năm 2026 là 5.000 đồng/bao và mỗi năm tăng thêm 1.000 đồng/bao cho đến 2030 là 10.000 đồng/bao.