Văn Quan (Lạng Sơn) thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
Văn Quan là một trong 74 huyện nghèo nhất nước theo Quyết định 353/QĐ-TTg, ngày 15/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Huyện có 16 xã và 01 thị trấn, với 02 dân tộc chính là Nùng, Tày sinh sống, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm đa số; đời sống kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn. Với quyết tâm thoát nghèo, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong huyện cùng nhau thực hiện đồng bộ các giải pháp để phát triển kinh tế - xã hội huyện, nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số, trong đó huyện đã và đang triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Thực hiện Chương trình MTQG 1719, Phòng Lao động, Thương binh – Xã hội và Dân tộc huyện đã tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản để triển khai Chương trình đúng theo quy định. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan hướng dẫn, giải quyết những khó khăn, vướng mắc; báo cáo hằng tháng tiến độ giải ngân nguồn vốn, công tác kiểm tra, giám sát và báo cáo định kỳ, đột xuất cho UBND huyện và Ban Dân tộc tỉnh.
Huyện cũng tăng cường công tác tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức phù hợp với từng đối tượng, qua đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể và cộng đồng để phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò chủ thể của người dân trong việc tham gia thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ. Theo đó, huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021 - 2025, ban hành quy chế hoạt động; kế hoạch triển khai Chương trình . Các cơ quan, đơn vị, UBND các xã trên địa bàn đã xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719, đảm bảo hiệu quả, đồng bộ thống nhất trên địa bàn huyện.
Thực hiện Quyết định số 4888/QĐ-UBND ngày 12/12/2023 của UBND huyện Văn Quan, mục tiêu giảm 5% tỷ lệ hộ nghèo hàng năm giai đoạn 2021 - 2025 vùng đồng bào DTTS và miền núi, 01 xã ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn (xã Trấn Ninh), tương ứng tỷ lệ 5,8%. Với mục tiêu này, UBND huyện xây dựng, ban hành Kế hoạch số 102/KH-UBND ngày 20/03/2024 về thực hiện Chương trình MTQG 1719 năm 2024, qua đó phấn đấu hoàn thành mục tiêu đề ra trong thực hiện nhiệm vụ năm 2024.
Theo Báo cáo của UBND huyện, Chương trình MTQG 1719 được giao tổng kế hoạch vốn thực hiện năm 2024 là 86.445 triệu đồng. Trong đó: Vốn ngân sách Trung ương là 82.326 triệu đồng (trong đó, vốn đầu tư: 54.940 triệu đồng; vốn sự nghiệp 27.386 triệu đồng); Vốn ngân sách địa phương đối ứng 4.119 triệu đồng (trong đó ngân sách huyện đối ứng các dự án đầu tư phát triển 2.748 triệu đồng; đối ứng vốn sự nghiệp 1.317 triệu đồng).
Tính đến ngày 30/9/2024, huyện giải ngân được 29.612 triệu đồng, đạt 31% kế hoạch so với tỉnh giao. Trong đó: Vốn đầu tư phát triển thuộc ngân sách Trung ương giải ngân được 26.640/54.940 triệu đồng, đạt 48% kế hoạch. Ngân sách huyện giải ngân được 1.377/2.748 triệu đồng, đạt 50% kế hoạch. Vốn sự nghiệp: Ngân sách Trung ương giải ngân được 1.595/27.386 triệu đồng, đạt 6% kế hoạch. .
Kết quả giải ngân vốn chuyển nguồn từ năm 2022, 2023 sang năm 2024 Chương trình MTQG 1719 có kế hoạch chuyển nguồn: 46.504,041 triệu đồng, trong đó ngân sách Trung ương: 45.840,923 triệu đồng (vốn đầu tư 2.738,507 triệu đồng; vốn sự nghiệp: 43.102,416 triệu đồng), ngân sách địa phương: 663,118 triệu đồng (vốn sự nghiệp). Kết quả thực hiện và giải ngân đến ngày 30/9/2024 là 2.617,172 triệu đồng, đạt 6% kế hoạch. Trong đó: Vốn đầu tư (ngân sách Trung ương): 610,005/2.738,507 triệu đồng, đạt 22%kế hoạch; Vốn sự nghiệp (ngân sách Trung ương): 2.007,167/43.102,416 triệu đồng, đạt 5% kế hoạch.
Năm 2024, từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, huyện Văn Quan đã triển khai 10/10 Dự án, tiểu dự án. Trong đó huyện tập trung giải quyết những vấn đề bức thiết như: Dự án 1 Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt. Huyện thực hiện 02 nội dung với tổng số vốn 8.893 triệu đồng, trong đó: Vốn ngân sách Trung ương 8.195 triệu đồng (vốn đầu tư phát triển: 6.973 triệu đồng; vốn sự nghiệp: 1.222 triệu đồng), vốn ngân sách địa phương 698 triệu đồng (ngân sách huyện - vốn đầu tư phát triển), giải ngân đến 30/9/2024 được 2.224 triệu đồng, đạt 25% kế hoạch; ước thực hiện hết năm 2024 đạt 96% kế hoạch.
Về hỗ trợ nhà ở: Tổng kinh phí thực hiện 7.671 triệu đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương 6.973 triệu đồng (vốn đầu tư phát triển), vốn ngân sách địa phương 698 triệu đồng (ngân sách huyện đối ứng) giao UBND các xã, thị trấn làm chủ đầu tư, hiện nay UBND huyện đã phê duyệt danh sách 139 hộ thực hiện, đạt 79,9% kế hoạch, hiện nay UBND các xã, thị trấn đang hướng dẫn các hộ nghèo trong danh sách tiếp tục thực hiện chính sách, dự kiến hoàn thành 100% kế hoạch vốn giao trong năm 2024.
Về hỗ trợ đất sản xuất (chuyển đổi nghề) thực hiện hỗ trợ trên 120 hộ nghèo giao UBND các xã, thị trấn làm chủ đầu tư thực hiện dự án, tổng kinh phí phân bổ là: 1.222 triệu đồng (vốn sự nghiệp), hiện nay các xã, thị trấn đang rà soát đối tượng thụ hưởng, UBND huyện đã phê duyệt 60 hộ để triển khai thực hiện. Dự kiến hết năm ngân sách hoàn thành được 70% kế hoạch.
Trong giai đoạn 2022 - 2023, bằng nhiều nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia, toàn huyện tích cực triển khai thực hiện hỗ trợ 18 hộ nghèo thiếu đất sản xuất chuyển đổi nghề (mua sắm máy nông cụ…) với tổng kinh phí 177 triệu đồng; hỗ trợ xây dựng 171 nhà ở cho hộ nghèo với tổng kinh phí hỗ trợ trên 6,8 tỷ đồng. Đối với nước sinh hoạt, năm 2022, huyện đã đầu tư xây dựng 3 công trình nước sinh hoạt tập trung tại các xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn; hỗ trợ téc, ống dẫn nước… cho 1.114 hộ nghèo vùng DTTS trên địa bàn huyện, tổng kinh phí từ trên 3,1 tỷ đồng.
Với những kết quả đạt được tỷ lệ nghèo đa chiều của huyện (gồm tỷ lệ hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều) giảm 6% - 7%/năm, quy mô hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều cuối kỳ giảm ít nhất 60% so với đầu kỳ theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025. Năm 2022, tổng số hộ nghèo toàn huyện là 2.173 hộ/13.563 hộ, chiếm tỷ lệ 16,02%. Tổng số hộ cận nghèo toàn huyện là 4.205 hộ/13.563 hộ, chiếm tỷ lệ 31,00% Tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2022 là 47,02%. Năm 2023: Tổng số hộ nghèo toàn huyện là 1.482 hộ/13.928 hộ, chiếm tỷ lệ 10,64%. Tổng số hộ cận nghèo toàn huyện là 4.049 hộ/13.928 hộ, chiếm tỷ lệ 29,07%. Tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2023 là 39,71%, giảm được 7,31% so với năm 2022.
Năm 2024, tổng số hộ nghèo toàn huyện ước là 545 hộ/13.928 hộ, chiếm tỷ lệ 3,91%. Tổng số hộ cận nghèo toàn huyện là 3.199 hộ/13.928 hộ, chiếm tỷ lệ 22,97%. Tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2024 là 26,88%, giảm được 12,83% so với năm 2023.
Có thể nói, với việc triển khai đồng bộ các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi ở huyện Văn Quan đã từng bước nâng cao đời sống của đồng bào DTTS, giảm tỷ lệ hộ nghèo, diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi ngày một thay đổi.
Thời gian tới, huyện tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công và vốn thực hiện Chương trình MTQG 1719, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Tiếp tục nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, UBND các cấp, các ngành, đơn vị có liên quan trực tiếp, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong việc triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách, chương trình, dự án đầu tư công và vốn Chương trình trên địa bàn trong lĩnh vực được phân công phụ trách. Nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG 1719 ở các cấp. Các cơ quan, đơn vị Thường trực các chương trình, dự án; các cơ quan chuyên môn của huyện tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện các dự án.
Đồng thời, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa thiết thực của Chương trình MTQG 1719, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức, huy động được cả hệ thống chính trị vào cuộc. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, làm tốt công tác đối thoại với Nhân dân trong triển khai thực hiện chương trình, dự án đầu tư trên địa bàn.