Văn hóa - nhịp cầu gắn kết mái nhà chung ASEAN

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, văn hóa luôn là một trụ cột quan trọng giúp ASEAN gắn bó trong một mái nhà chung đa văn hóa, đa dân tộc cùng hướng về một tầm nhìn, một bản sắc.

30 năm hội nhập kinh tế, Việt Nam là một điểm sáng trong khu vực

PGS.TS Bùi Tất Thắng, Chủ tịch Hội Phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN (VASEAN) chia sẻ, Việt Nam trở thành thành viên chính thức của ASEAN ngày 28/7/1995. Trên chặng đường gần 30 năm đồng hành cùng ASEAN, Việt Nam luôn nỗ lực đóng góp chủ động, tích cực, trách nhiệm vì một ASEAN vững mạnh, đoàn kết, có vai trò, vị thế ở khu vực và trên thế giới.

Cộng đồng ASEAN được coi là một trong những tổ chức khu vực thành công nhất thế giới. ASEAN đã xây dựng và duy trì được môi trường khu vực hòa bình, ổn định và an ninh trong nhiều thập kỷ. Đây là tiền đề quan trọng cho sự phát triển và lớn mạnh của ASEAN.

Một cộng đồng với mức độ hợp tác, liên kết ngày càng sâu rộng trên cả 3 trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội; trở thành một trong những khu vực phát triển năng động nhất thế giới với GDP khoảng 3,81 nghìn tỷ USD (năm 2023), theo dữ liệu mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

ASEAN là một tổ chức có uy tín và vị thế ngày càng cao, có quan hệ đối ngoại rộng mở, đóng vai trò trung tâm trong khu vực, được các đối tác, trong đó có tất cả các nước lớn, coi trọng, tăng cường hợp tác. Đây là nền tảng để ASEAN tiếp tục xây dựng cộng đồng, hiện thực hóa Tầm nhìn 2025 và tiếp tục phát triển trong thời gian tới, PGS.TS Bùi Tất Thắng nhìn nhận.

Theo Báo cáo cập nhật tình hình kinh tế khu vực Đông Á và Thái Bình Dương được Ngân hàng Thế giới (World Bank) công bố hồi tháng 10/2024, tăng trưởng GDP của các quốc gia khối ASEAN trong năm 2025 được dự báo như sau: Thái Lan tăng 3%; Malaysia tăng 4,5%; Indonesia tăng 5,1%; Philippines tăng 6,1%,... Trong khi đó, mức dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu được tổ chức này đưa ra trong năm 2025 là 2,7%.

Cũng theo World Bank, Việt Nam sẽ tiếp tục nổi lên như một điểm sáng trong kinh tế khu vực và thế giới, dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ tăng lên 6,5% sang năm 2025, cao hơn 8 quốc gia trong khu vực ASEAN và Trung Quốc. World Bank nhận định, Việt Nam đang tận dụng tốt cơ hội tăng cường vai trò của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu bằng cách kết nối với các đối tác thương mại lớn.

Việt Nam hiện xếp thứ ba trong khu vực ASEAN về thu hút đầu tư nước ngoài, chỉ sau Indonesia và Singapore. Dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thực tế vào Việt Nam đạt mức cao kỷ lục khoảng 25,35 tỷ USD, tăng 9,4% so với năm trước đó. Đây là con số giải ngân cao nhất trong các năm trở lại đây. Minh chứng cho việc, trong tiến trình 30 năm hội nhập kinh tế khu vực, Việt Nam ngày càng được xem như “điểm nhấn” tăng trưởng Đông Nam Á và thu hút sự chú ý của giới đầu tư toàn cầu.

Ảnh minh họa: Ngày hội văn hóa hữu nghị “Sắc màu ASEAN” tổ chức tháng 8/2024 tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội).

Văn hóa là cầu nối của mỗi nước thành viên ASEAN

Theo PGS.TS Bùi Tất Thắng, bên cạnh việc xây dựng Cộng đồng kinh tế như trên, khi ASEAN thành lập, một trong ba trụ cột chính của khối là Cộng đồng Văn hóa - Xã hội. Văn hóa vốn được coi là một nền văn minh đặc trưng của một quốc gia, dân tộc. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, có mối quan hệ chặt chẽ, tác động mạnh mẽ tới kinh tế, an ninh, chính trị.

ASEAN được biết đến là một khu vực có nền văn hóa đa dạng, phong phú và đẹp nhất thế giới. Nét chung nhất của Cộng đồng ASEAN về văn hóa là nền tảng của nền văn minh lúa nước. Địa hình khu vực và khí hậu nóng ẩm của ASEAN còn tạo nên sự tương đồng nhất định trong sinh hoạt, nết ăn, lối ở của khu vực này.

Tuy vậy, ông Bùi Tất Thắng cho rằng, mỗi quốc gia trong ASEAN lại mang trong mình những nét văn hóa riêng biệt, làm nên sự đa dạng với những khía cạnh độc đáo. ASEAN có đến hàng trăm dân tộc khác nhau với những phong tục, tập quán khác nhau. Đặc biệt, khu vực ASEAN còn có sự đa dạng về tôn giáo khi hầu hết những tôn giáo lớn trên thế giới đều có mặt ở Đông Nam Á.

Bản sắc ASEAN được nhắc đến là “sự thống nhất trong đa dạng”, sự đa dạng văn hóa của từng quốc gia, cùng việc mở cửa và hội nhập, hợp tác vì một nền văn hóa khu vực đa sắc trở thành điểm tựa, động lực mạnh mẽ cho sự phát triển thịnh vượng, là cầu nối quan trọng trong quan hệ quốc tế của mỗi nước thành viên ASEAN.

Chủ tịch Hội Phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN đánh giá, sau 30 năm tham gia hội nhập ASEAN, Việt Nam không chỉ có điều kiện khai thác tối đa những thuận lợi để xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển đất nước; mà còn hòa chung vào dòng chảy, thúc đẩy tinh thần đoàn kết giữa nhân dân các nước và đưa các giá trị ASEAN vươn ra ngoài khu vực.

Mặt khác, theo ông Bùi Tất Thắng, sự đa dạng văn hóa trong khu vực đã và đang mang lại nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế du lịch. Du lịch, nhất là du lịch văn hóa chính là cách thức, là con đường có hiệu quả cao để phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, thu hút du khách quốc tế thăm quan, du lịch, nghỉ dưỡng, đầu tư, kinh doanh, gia tăng nguồn thu nhập cho từng quốc gia.

Khu vực ASEAN đã đón khoảng 100 triệu lượt khách trong năm 2023, con số này cao gấp 2,3 lần so với năm 2022, theo thông tin được Nikkei Asia tổng hợp từ các nguồn thống kê chính thức của chính phủ và dữ liệu công khai có sẵn của 9 trong 10 quốc gia trong ASEAN (ngoại trừ Brunei).

Với Việt Nam, trong bối cảnh đất nước đang vươn mình và nỗ lực hiện đại hóa, văn hóa đóng vai trò như một “sức mạnh mềm”, sức mạnh nội sinh, là nguồn lực và động lực to lớn để đất nước phát triển thịnh vượng và hội nhập quốc tế. Chính vì vậy, phát triển văn hóa song hành cùng phát triển kinh tế - xã hội sẽ là một trong những nhiệm vụ hàng đầu để đất nước khẳng định vị thế và bản sắc của mình trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình dân tộc như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói.

Việt Nam đã phát triển nhanh, tuy nhiên, sự phát nhanh thời gian qua chưa đáp ứng được khát vọng phát triển dân tộc, theo đó, trong bối cảnh mới, thời đại mới, văn hóa cần đi song song với kinh tế, tạo dựng sự thịnh vượng chung của đất nước, PGS.TS Bùi Tất Thắng chia sẻ.

VASEAN kết nối dòng chảy kinh tế - văn hóa khu vực

Sẵn sàng cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới, năm 2025, Chủ tịch Hội VASEAN Bùi Tất Thắng nhấn mạnh, Hội sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ với các tổ chức quốc tế trong và ngoài khu vực; gia nhập các tổ chức quốc tế tương ứng và kết nạp các tổ chức quốc tế vào Hội; Hợp tác chặt chẽ với Đại sứ các nước ASEAN tại Việt Nam và Đại sứ quán Việt Nam ở các nước ASEAN.

Đồng hành cùng các doanh nghiệp Hội VASEAN nỗ lực tìm kiếm các thị trường tiềm năng, tìm kiếm các nhà đầu tư cùng phát triển các mặt hàng, sản phẩm do thành viên của Hội trong sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, thông qua các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ của Hội như tổ chức các diễn đàn, hội thảo, hội nghị để từ đó tập hợp các ý kiến góp ý với cơ chế, chính sách của Nhà nước.

Hội cũng sẽ bám sát nhiệm vụ chung của quốc gia về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy liên quan đến tất cả các lĩnh vực, nhằm tối ưu hóa hiệu quả quản lý Nhà nước, tiết kiệm nguồn lực và hiện đại hóa bộ máy hành chính.

"Bối cảnh mới, thách thức mới nhưng cũng nhiều cơ hội mới, Hội VASEAN sẽ luôn là cầu nối hữu hiệu trong hợp tác kinh tế - văn hóa giữa Việt Nam với các đối tác ASEAN cũng như các đối tác chính của khối gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia…,” Chủ tịch Hội Phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN Bùi Tất Thắng khẳng định.

KIỀU CHINH

KIỀU CHINH