Vai trò quan trọng của thẩm tra, xác minh trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng
Theo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, trong các quy trình kiểm tra, giám sát (KTGS) của Đảng, việc thực hiện công tác thẩm tra, xác minh có vai trò đặc biệt quan trọng, góp phần xác định kết quả, bản chất sự việc đúng hay sai, qua đó giúp công tác KTGS của Đảng hiệu quả, thuyết phục...
Thẩm tra, xác minh trong công tác KTGS của Đảng là quá trình các tổ chức Đảng có thẩm quyền hoặc cán bộ kiểm tra được tổ chức Đảng có thẩm quyền phân công tiến hành các hoạt động tìm kiếm, phát hiện, thu thập, xem xét, tra cứu, thẩm định, đánh giá và sử dụng các chứng cứ; phân tích sự liên hệ và phù hợp giữa các chứng cứ với nhau trong từng vụ việc được kiểm tra theo phương pháp công tác đảng.
Mục đích cơ bản của thẩm tra, xác minh trong công tác KTGS của Đảng là tìm ra bản chất, chỉ ra đúng sự thật bằng chứng cứ và được kiểm chứng trên cơ sở khoa học, khách quan.
Việc thẩm tra và xác minh là khác nhau, tuy nhiên 2 hoạt động này hỗ trợ nhau tạo nên sự thống nhất, tổng hợp, hệ thống trong công tác KTGS của Đảng. Thẩm tra, xác minh được tiến hành tuần tự, thông thường thì thẩm tra trước, xác minh sau, nhưng cũng có thể được thực hiện đan xen, hỗ trợ cho nhau. Thẩm tra là cơ sở để xác minh và ngược lại, xác minh rà soát lại kết quả thẩm tra, đồng thời, đặt ra những yêu cầu mới cho hoạt động thẩm tra.
Tại Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28-7-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác KTGS và kỷ luật của Đảng đã quy định về việc giám sát chuyên đề khi cần thiết thì thực hiện thẩm tra, xác minh. Khi giám sát có nội dung giám sát chưa rõ, chưa đủ cơ sở để xem xét, xác định thì phải thực hiện thẩm tra, xác minh nhằm mục đích chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức Đảng và đảng viên ngay từ khi mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, hạn chế khuyết điểm kéo dài và lan rộng thành vi phạm phức tạp, phải xử lý kỷ luật.
Như vậy, vai trò của thẩm tra, xác minh trong công tác KTGS là nhằm làm rõ đúng, sai, ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm hay không vi phạm, tính chất, mức độ tác hại, nguyên nhân vi phạm của đối tượng được kiểm tra, giám sát, góp phần ngăn ngừa, cảnh báo, giáo dục chung trong nội bộ Đảng; xem xét quyết định kỷ luật đối với những trường hợp vi phạm đến mức phải xử lý; giải tỏa tâm lý, tư tưởng, minh oan đối với những trường hợp bị oan sai.
Hoạt động KTGS nói chung, hoạt động thẩm tra, xác minh nói riêng đều nhằm góp phần làm cho nội bộ Đảng trong sạch, vững mạnh. Vì vậy, có thể khẳng định, thẩm tra, xác minh chính là phương pháp cơ bản, là khâu quan trọng nhất, đảm bảo chắc chắn nhất cho các kết luận kiểm tra, kết quả giám sát của Đảng.