Vai trò khoa học công nghệ trong thực thi ESG

Vai trò khoa học công nghệ trong thực thi ESG giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh (Ảnh: Các doanh nghiệp tại KCN Yên Phong II-C). Ảnh: Minh Quân.

Yêu cầu tất yếu để phát triển bền vững

Nhấn mạnh về tầm quan trọng của ESG, TS Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội chia sẻ, ESG không còn là lựa chọn mà đã trở thành “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp (DN) hội nhập, thu hút vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh. Nhưng ESG chỉ thực sự có giá trị khi được triển khai thực chất, tránh tình trạng tẩy xanh. Chính vì vậy mà theo ông Khải, chuyển đổi xanh phải gắn chặt với chuyển đổi số, trong đó công nghệ đóng vai trò then chốt giúp DN nâng cao năng suất, minh bạch dữ liệu, tiếp cận nguồn vốn xanh và từng bước đưa ESG trở thành năng lực cạnh tranh cốt lõi của DN Việt Nam.

Giới chuyên gia kinh tế nhận định, trên thế giới, 79% nhà đầu tư cân nhắc yếu tố ESG trong quyết định đầu tư. Muốn thu hút vốn, DN phải nghiêm túc thực hành ESG. Hiện có thực trạng nhiều DN chạy theo phong trào ESG với báo cáo hào nhoáng và cam kết xanh. Trong khi thị trường ngày càng soi xét, khách hàng, nhà đầu tư đòi hỏi bằng chứng và hành động thực tế. Vì vậy, muốn giữ niềm tin, thu hút vốn, DN phải làm thật chứ không chỉ nói hay. Và nếu thực hiện đúng, ESG sẽ chuyển từ gánh nặng tuân thủ thành lợi thế cạnh tranh; thực hành nghiêm túc sẽ nâng tầm thương hiệu, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng. Đặc biệt, nền quản trị minh bạch có thể biến ESG từ áp lực tuân thủ thành “vũ khí” sắc bén để chinh phục khách hàng và nhà đầu tư. Đó chính là giá trị lâu dài mà ESG mang lại.

Chia sẻ ở góc độ DN, Tổng Giám đốc TPBank Nguyễn Hưng cho rằng, việc đo lường và triển khai ESG không hề dễ, song hoàn toàn khả thi nếu DN có quyết tâm và lộ trình rõ ràng. Nếu trước đây ESG là lựa chọn của những DN đi trước, thì hiện nay, sớm hay muộn, mọi DN đều phải tham gia. Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Hải Bình - Tổng Giám đốc STP Group cho biết, ESG vẫn là lĩnh vực tương đối mới tại Việt Nam, hiện nay, các văn bản hướng dẫn cụ thể về ESG còn hạn chế. Và để ESG đi vào chiều sâu, DN cần tiếp cận đồng thời trên ba trụ cột: con người, quy trình và công nghệ.

Lời giải cho điểm nghẽn

Từ thực tế kể trên, TS Trần Văn Khải nhấn mạnh, chuyển đổi xanh chỉ thành công khi gắn liền chuyển đổi số, vì vậy khoa học công nghệ chính là chìa khóa để thực hiện ESG hiệu quả. Nếu DN quản trị, sản xuất lạc hậu, hiệu suất sẽ kém và gây hại môi trường. Ngược lại, áp dụng các công nghệ hiện đại (như AI, Big Data, IoT) sẽ giúp DN đồng thời số hóa và xanh hóa, nâng cao năng suất và tính bền vững. Hiện Công nghệ số đang cách mạng hóa cách đánh giá và quản trị ESG: IoT đo lường tức thời các chỉ số môi trường, AI phân tích dữ liệu lớn về hoạt động môi trường, xã hội để cảnh báo sớm rủi ro và đề xuất giải pháp tối ưu. Nhờ dữ liệu ESG được số hóa minh bạch, không thể chỉnh sửa, doanh nghiệp dễ dàng chia sẻ báo cáo kiểm chứng với nhà đầu tư, cơ quan quản lý, qua đó củng cố uy tín và mở ra cơ hội tiếp cận vốn xanh.

Chia sẻ về việc áp dụng khoa học công nghệ trong thực thi ESG, GS.TS Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TPHCM cho hay, việc ứng dụng công nghệ số, dữ liệu và các giải pháp công nghiệp hiện đại như trí tuệ nhân tạo sẽ giúp DN quản trị tốt hơn các yếu tố ESG, từ kiểm soát phát thải, tối ưu tài nguyên đến nâng cao hiệu quả quản trị và minh bạch thông tin. Khi DN đã làm chủ được công nghệ, ESG không còn là gánh nặng mà trở thành công cụ giúp tăng năng lực cạnh tranh.

Trong khi đó theo PGS.TS Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển DN, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là chúng ta không đo được, không đếm được hiệu quả của ESG. Và công nghệ chính là lời giải cho điểm nghẽn này. Việc ứng dụng các giải pháp số, xây dựng hạ tầng dữ liệu và không gian số sẽ giúp DN tích hợp dữ liệu, từ đó tối ưu hóa quản trị và tiết kiệm chi phí. Công nghệ không chỉ là công cụ giám sát mà còn là “đòn bẩy” để DN thực hiện chuyển đổi kép: Chuyển đổi số gắn liền với chuyển đổi xanh.

Giới chuyên gia nhấn mạnh, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hiện nay hoàn toàn dựa trên mục tiêu phát triển bền vững. Như ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát và đo lường các tiêu chuẩn phát thải, rác thải theo thời gian thực. Từ đó ESG sẽ sớm trở thành yêu cầu bắt buộc, được lồng ghép vào các luật, nghị định và thông tư. Công nghệ sẽ là nhân tố quan trọng nhất để dẫn dắt cộng đồng DN bắt kịp nhịp của kinh tế số, chính phủ số và xã hội số.

MINH QUÂN