Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Dữ liệu

Sự cần thiết xây dựng Luật Dữ liệu

Báo cáo tại phiên họp về dự án Luật Dữ liệu, Thượng tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, chuyển đổi số được Đại hội XIII của Đảng xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương, giải pháp đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ phục vụ công cuộc chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành nhiều quyết định có tính định hướng quan trọng về phát triển dữ liệu, hoàn thiện cơ sở hạ tầng thông tin trong chuyển đổi số ở nước ta như: Chiến lược dữ liệu quốc gia; Đề án xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia; Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng Luật Dữ liệu.

Về cơ sở thực tiễn, theo Bộ trưởng Bộ Công an, nhiều nước trên thế giới đã có quy định về dữ liệu, vận hành, khai thác, sử dụng dữ liệu (dữ liệu của cơ quan Nhà nước, của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân). Còn ở nước ta, tuy việc xây dựng, tạo lập, kết nối, chia sẻ dữ liệu đã đạt được một số kết quả tích cực song vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Một số bộ, ngành không có hoặc có nhưng chưa đầy đủ hạ tầng để triển khai các hệ thống công nghệ thông tin cốt lõi phục vụ cho các công tác nghiệp vụ; các trung tâm dữ liệu đầu tư thiếu đồng bộ, không đồng nhất về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không thường xuyên được kiểm tra, bảo trì, nâng cấp, dẫn đến nguy cơ không bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống...

"Do vậy, việc xây dựng Luật Dữ liệu là hết sức quan trọng, cần thiết để bảo đảm bao quát đầy đủ các nội dung, nhiệm vụ mà Chính phủ đã xác định trong công tác chuyển đổi số; tăng cường sử dụng hiệu quả thông tin trong các cơ sở dữ liệu để phục vụ công tác quản lý Nhà nước, vừa khai thác, ứng dụng dữ liệu trong phát triển kinh tế - xã hội, vừa thắt chặt quản lý dữ liệu cá nhân và dữ liệu phi cá nhân, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin", Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh.

Quang cảnh phiên họp.

Dự thảo Luật Dữ liệu gồm 7 chương, 67 điều, trong đó quy định về nguyên tắc xử lý và bảo vệ dữ liệu; nội dung quản lý nhà nước về dữ liệu; người làm công tác dữ liệu trong cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội; hợp tác quốc tế về dữ liệu; các hành vi bị nghiêm cấm; xây dựng, phát triển, xử lý, quản trị, quản lý dữ liệu; ứng dụng khoa học công nghệ trong xử lý dữ liệu; quỹ phát triển dữ liệu quốc gia; cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia...

Thẩm quyền quyết định việc cung cấp, chuyển giao dữ liệu

Đáng chú ý, Điều 25 dự thảo luật về “Chuyển dữ liệu ra nước ngoài, cho tổ chức, cá nhân nước ngoài” quy định về thẩm quyền quyết định việc cung cấp, chuyển giao dữ liệu.

Theo đó, dự thảo luật quy định như sau: Thủ tướng Chính phủ quyết định việc cung cấp, chuyển giao dữ liệu cốt lõi; Bộ Quốc phòng chủ trì thực hiện xác định, đánh giá tác động và quyết định cung cấp, chuyển giao các dữ liệu quan trọng thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng, cơ yếu; Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện đánh giá tác động việc chuyển giao dữ liệu quan trọng không thuộc điểm b khoản này, chủ quản dữ liệu quyết định việc chuyển giao dữ liệu quan trọng sau khi đã đạt đánh giá tác động.

Đại diện cơ quan thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nêu rõ: Có ý kiến cho rằng, đây là nội dung mới so với các chính sách đề nghị xây dựng luật nhưng tờ trình chưa làm rõ sự cần thiết của quy định này. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ, luồng dữ liệu xuyên biên giới ngày càng gia tăng, đòi hỏi phải có khung pháp lý rõ ràng để quản lý.

"Việc quy định chuyển dữ liệu ra nước ngoài cần được cân nhắc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân liên quan đến dữ liệu cá nhân của công dân Việt Nam; cần xác định rõ các loại dữ liệu quan trọng bị cấm hoặc hạn chế chuyển ra nước ngoài, quy định về lưu trữ bản sao dữ liệu quan trọng tại Việt Nam và truy xuất, kiểm soát dữ liệu khi đã chuyển giao; trách nhiệm bồi thường khi xảy ra sự cố dữ liệu, quy định về thẩm quyền của các cơ quan trong việc quyết định việc chuyển giao dữ liệu, tuân thủ quy định về đánh giá dữ liệu để tránh chồng chéo trong quản lý", Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đề nghị.

Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh đây là dự án luật khó, với những vấn đề mới chưa nên quy định chi tiết ngay tại luật.

Ủy ban Thường vụ quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Dữ liệu; đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo hoàn thiện hồ sơ dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ tám, khai mạc vào sáng 21-10 tới.

ANH PHƯƠNG