Ưu tiên vốn đầu tư công cho dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị

Chiều 7/2, tại phiên họp thứ 42, với 100% đại biểu có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030.

Trình bày tờ trình nội dung này, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết dự thảo nghị quyết bổ sung, hoàn thiện các lĩnh vực ưu tiên đầu tư phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026-2030.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. (Ảnh: quochoi.vn)

"Tập trung ưu tiên bố trí vốn để thực hiện, đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành các chương trình, dự án: chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia, dự án đường cao tốc, dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, dự án kết nối, có tác động liên vùng, dự án có ý nghĩa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững", Bộ trưởng nêu rõ.

Bên cạnh đó, nguồn lực Nhà nước cũng ưu tiên sử dụng cho chương trình, nhiệm vụ, dự án thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, tư pháp, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, năng lượng nguyên tử, hạ tầng số, vi mạch bán dẫn, giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao, bảo vệ chăm sóc sức khỏe Nhân dân, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai...

Với ngân sách Trung ương, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tiếp tục ưu tiên nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ lớn, có ý nghĩa chiến lược, quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Với ngân sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu cho địa phương, theo Bộ trưởng là bổ sung một số tiêu chí làm cơ sở tính điểm như khu vực chịu tác động của công trình quốc phòng và khu vực quân sự nhóm đặc biệt; xã đặc biệt khó khăn vùng III; ưu tiên địa phương theo các Nghị quyết đặc thù của Quốc hội; ưu tiên hỗ trợ khu vực Tây Nguyên, Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Cũng theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, với ngân sách địa phương, quy định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách địa phương theo hướng tập trung đầu tư vào các công trình, dự án có tính liên tỉnh, liên huyện; đầu tư tập trung, trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, có tính lan tỏa cao; bảo đảm không dàn trải, manh mún.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý khắc phục tình trạng phân bổ dàn trải trong thời gian vừa qua; bảo đảm phân bổ hợp lý giữa những ngành, lĩnh vực quan trọng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. (Ảnh: quochoi.vn)

Bên cạnh đó là khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thực hiện Nghị quyết số 973/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi chưa có cơ chế quản lý trong việc lập kế hoạch, phân bổ vốn đầu tư công từ nguồn ngân sách địa phương, chưa có cơ chế ràng buộc trách nhiệm dành nguồn ngân sách địa phương cho đầu tư cơ sở hạ tầng, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn nước ngoài hiện còn rất thấp...

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu rà soát các tiêu chí để đảm bảo ưu tiên sử dụng vốn đầu tư công và tiêu chí phải được so sánh định mức, mức độ cấp thiết, tính hiệu quả của dự án đảm bảo công khai, minh bạch, công bằng...

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư ưu tiên bố trí vốn, tháo gỡ khó khăn trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

"Tổng Bí thư Tô Lâm nói ngay Kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội phải có nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Luật chưa sửa, nhưng phải có nghị quyết tháo gỡ. Tổng Bí thư hết sức sốt ruột, nói đợi đến Kỳ họp Quốc hội tháng 5 thì xa quá.

Đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng về xem xét lại tập trung đầu tư vốn cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo. Lĩnh vực này bố trí sẽ được ủng hộ ngay, ủng hộ cao", Chủ tịch Quốc hội phát biểu.

Anh Văn