Ưu đãi đầu tư đặc biệt để phát triển công nghiệp hóa chất

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Thúc đẩy phát triển công nghiệp hóa chất

Sáng 07/02, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi). Tại Phiên họp, quy định về ưu đãi đối với lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm nhận được nhiều ý kiến quan tâm thảo luận.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, qua thảo luận, một số ý kiến đề nghị rà soát, đối chiếu quy định về ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đặc biệt với quy định của Luật Đầu tư, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, công nghiệp hóa chất là một ngành công nghiệp nền tảng, có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần bảo đảm an ninh, quốc phòng. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều địa phương nhận thức chưa thực sự đầy đủ, lo ngại nguy cơ ô nhiễm, nguy hiểm nên có chủ trương không thu hút đầu tư các dự án hóa chất, làm cho các nhà đầu tư dè dặt, gặp nhiều khó khăn.

Do đó, cần có cơ chế, chính sách đủ mạnh để thúc đẩy phát triển các lĩnh vực này, góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về thúc đẩy phát triển công nghiệp hóa chất.

Theo ông Lê Quang Huy, Dự thảo Luật kèm theo Tờ trình số 371/TTr-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ đã có quy định về các lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm và dự án đầu tư thuộc các lĩnh vực này phù hợp với chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất, có quy mô vốn đầu tư, tiến độ giải ngân theo quy định của Chính phủ thì được hưởng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt theo quy định tại Luật Đầu tư và quy định của luật khác có liên quan. Quy định như vậy là phù hợp với thực tiễn triển khai các dự án hóa chất, hỗ trợ công bằng cho các nhà đầu tư.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy báo cáo tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Về ý kiến cho rằng không quy định ưu đãi đối với sản xuất nguyên liệu làm thuốc, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, theo Tờ trình số 371/TTr-CP của Chính phủ, lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm bao gồm sản xuất sản phẩm hóa dược là nguyên liệu làm thuốc và được hưởng ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đặc biệt theo quy định của Luật Đầu tư. Để tránh chồng chéo với chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư trong phát triển công nghiệp dược theo quy định tại Luật Dược, Dự thảo Luật đã chỉnh lý khái niệm “sản phẩm hóa dược” cho phù hợp.

Rà soát, bảo đảm thống nhất với Luật Đầu tư

Cho ý kiến về vấn đề này tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đồng tình cao với hướng tiếp thu quy định về ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án hóa chất trọng điểm. Ông Tùng đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp tục rà soát, đối chiếu với chủ trương của Đảng, các nghị quyết có liên quan để xác định rõ phạm vi và các loại hình dự án được hưởng hỗ trợ đầu tư đặc biệt.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Đồng thời, ông Hoàng Thanh Tùng cũng đề nghị cần đánh giá quy định tại Điều 7 Dự thảo Luật, cần thiết thì sửa Luật Đầu tư, vì theo khoản 2, Điều 20 của Luật Đầu tư hiện nay đã sửa đổi, cập nhật đến thời điểm này thì không bao hàm các dự án đầu tư được quy định trong Dự thảo Luật Hóa chất này và như vậy, quy định tại Điều 7 sẽ không thực hiện được. Điều này cũng liên quan đến Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đang quy định ưu đãi đặc biệt về thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ viện dẫn đến Điều 20 Luật Đầu tư. “Chúng ta có quy định hỗ trợ đầu tư đặc biệt ở đây nhưng Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp không quy định được hưởng ưu đãi, cũng không có giá trị” - ông Tùng chỉ rõ.

Đặc biệt, ông Tùng lưu ý, cần có sự phối hợp rất đồng bộ giữa các cơ quan của Chính phủ với các cơ quan của Quốc hội trong việc hoàn thiện pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. “Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 đã thu hẹp phạm vi và các đối tượng được hưởng ưu đãi thuế, trong khi các dự án luật khác như Luật Hóa chất lại mở rộng phạm vi ưu đãi” - ông Tùng băn khoăn.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, việc thiết kế các ưu đãi dẫn chiếu sang Luật Đầu tư là đúng nguyên tắc và phù hợp. Tuy nhiên, Luật Đầu tư hiện nay ngoài các vấn đề về ưu đãi thuế còn có các ưu đãi khác, quá trình thiết kế các ưu đãi này chưa thực sự đi vào cuộc sống do sự thiếu đồng bộ, thống nhất giữa các luật. “Bộ Công Thương cần phối hợp chặt chẽ hơn với Bộ Tài chính, đặc biệt là Ban soạn thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp để xử lý vấn đề này” - ông Lê Quang Mạnh nói.

Nhất trí quan điểm của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng các địa phương khi xem xét các dự án về hóa chất đều thể hiện sự quan ngại, né tránh việc thu hút đầu tư do sức ép từ phía người dân, ông Lê Quang Mạnh cho rằng, ưu đãi đầu tư cho lĩnh vực hóa chất không chỉ là về thuế mà nên có quy định nguyên tắc về các ưu đãi khác hay các biện pháp hỗ trợ khác để thúc đẩy công nghiệp hóa chất phát triển trong thời gian tới. “Việc sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư cũng là một kênh để hỗ trợ các địa phương khắc phục ô nhiễm về môi trường khi có các dự án trọng điểm về hóa chất tại địa phương” - ông Mạnh đề xuất.

Giải trình làm rõ thêm vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, hóa chất là một ngành công nghiệp trọng điểm, được xác định là một trong những ngành công nghiệp nền tảng. Vì vậy, về nguyên tắc là cần phải có một cơ chế, chính sách ưu đãi rất đặc biệt.

Theo Bộ trưởng, Luật Đầu tư quy định chung về những lĩnh vực được ưu đãi đầu tư. Nhưng đây là một luật chuyên ngành nên cần giao cho Chính phủ quy định, hướng dẫn cụ thể những dự án nào, trường hợp nào thì được hưởng những cơ chế ưu đãi gì.

“Chính phủ sẽ có những hướng dẫn cụ thể các cơ chế ưu đãi khác về đất đai hay về mặt bằng, về đào tạo nguồn nhân lực… hoặc căn cứ vào các quy định của luật chuyên ngành để triển khai thực hiện” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ.

Đ. KHOA