Ứng dụng AI mới của Trung Quốc: Thách thức lớn đối với Washington

Ông Sam Altman - CEO OpenAI, phát biểu tại Nhà Trắng hôm 21/1/2025, cùng Tổng thống Donald Trump, ông Masayoshi Son (SoftBank) và ông Larry Ellison (Oracle). Ảnh: Politico.

Ứng dụng này nhanh chóng vươn lên vị trí số 1 trên kho ứng dụng của Apple và khiến cổ phiếu của các công ty công nghệ hàng đầu tại Mỹ lao dốc. Sự kiện không chỉ gây chấn động trong ngành mà còn đặt ra câu hỏi lớn về chính sách công nghệ và AI của Washington.

Theo các chuyên gia, R1 của công ty DeepSeek đã đạt được hiệu suất ngang bằng, thậm chí vượt trội so với OpenAI, nhưng chỉ tiêu tốn một phần nhỏ chi phí. Điều này cho thấy, việc phát triển AI không nhất thiết phải cần đến những khoản đầu tư khổng lồ, gây lo ngại cho các nhà lãnh đạo công nghệ và nhà đầu tư tại Mỹ. Cụ thể, DeepSeek tuyên bố chi chưa tới 5,6 triệu USD và sử dụng các chip Nvidia không tiên tiến nhất để phát triển mô hình AI này, điều mà nhiều công ty Mỹ vẫn còn đang hoài nghi.

Thành công của DeepSeek không chỉ làm dấy lên cuộc tranh luận về công nghệ mà còn làm phức tạp thêm các chính sách kiểm soát xuất khẩu và chiến lược cạnh tranh AI toàn cầu của Mỹ. Trong những năm qua, Washington đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế nhằm kìm hãm sự tiến bộ công nghệ của Trung Quốc. Tuy nhiên, sự đột phá này cho thấy những biện pháp đó có thể không đủ mạnh và chưa mang lại hiệu quả mong muốn.

Các nhà lãnh đạo công nghệ Mỹ, bao gồm CEO Satya Nadella của Microsoft xem đây là dấu hiệu cho thấy sự thương mại hóa AI đang mở ra một kỷ nguyên mới, nơi công nghệ có thể được phát triển với chi phí thấp hơn nhiều. Ngược lại, sự kiện này cũng khiến cổ phiếu của các công ty công nghệ lớn như Nvidia - vốn được hưởng lợi từ sự bùng nổ cơ sở hạ tầng AI - giảm mạnh. Điều này phản ánh sự bất an của thị trường khi các khoản đầu tư lớn bị đe dọa bởi những đột phá bất ngờ từ đối thủ.

Tại Washington, cả chính quyền Tổng thống Donald Trump lẫn cựu Tổng thống Joe Biden đều coi việc duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong công nghệ AI là ưu tiên chiến lược. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của DeepSeek đã làm nổi bật những thách thức đối với chính sách của Mỹ. Một mặt, các công ty công nghệ Mỹ phàn nàn về các biện pháp kiểm soát xuất khẩu khiến họ khó tiếp cận thị trường Trung Quốc. Mặt khác, tâm lý bảo hộ của Washington cũng khuyến khích việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng trong nước và siết chặt các quy định về AI.

Ông Gregory Allen - Giám đốc Trung tâm AI Wadhwani tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho rằng sự thành công của DeepSeek có thể thúc đẩy đổi mới công nghệ tại Mỹ. Các kỹ thuật của DeepSeek - dù được phát triển với ngân sách hạn chế - vẫn có thể mang lại những bài học quan trọng cho các công ty Mỹ. Ông Allen nhận định, Mỹ vẫn duy trì lợi thế vượt trội về kiến trúc chip và công nghệ nền tảng, điều mà Trung Quốc chưa thể cạnh tranh trong tương lai gần.

Trong khi đó, các nhà phân tích chính sách cảnh báo rằng DeepSeek có thể trở thành "khoảnh khắc Sputnik" của lĩnh vực AI, tương tự như khi Liên Xô phóng vệ tinh đầu tiên vào không gian, thúc đẩy Mỹ tăng tốc trong cuộc đua không gian. Ông Marc Andreessen - nhà đầu tư và là thân cận của ông Trump - lập luận rằng Mỹ cần đầu tư mạnh hơn vào cơ sở hạ tầng AI và nới lỏng các quy định để đảm bảo các công ty trong nước duy trì vị thế dẫn đầu.

Câu chuyện của DeepSeek cũng gợi nhớ đến sự kiện năm 2023, khi Huawei ra mắt một chiếc điện thoại thông minh sử dụng chip 7 nanomet, bất chấp các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt của Mỹ. Những bước tiến như vậy không chỉ thách thức các chính sách kiểm soát xuất khẩu mà còn cho thấy Trung Quốc đang sử dụng công nghệ để gửi đi thông điệp chính trị. Dù vậy, các nhà hoạch định chính sách Mỹ vẫn tự tin rằng với lợi thế về công nghệ và nguồn lực, Mỹ sẽ tiếp tục duy trì ưu thế trong cuộc đua AI toàn cầu.

Sự phát triển của DeepSeek không chỉ đơn thuần là một câu chuyện công nghệ mà còn là hồi chuông cảnh báo cho Washington về sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong lĩnh vực AI. Liệu các biện pháp hiện tại có đủ để bảo vệ vị thế của Mỹ hay sẽ cần một chiến lược toàn diện hơn? Câu trả lời vẫn đang chờ đợi từ cả Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ.

Hoàng Anh/Báo Tin tức (Theo Politico)