Tỷ suất sinh tại TPHCM đang đà tăng nhưng vẫn ở mức rất thấp

Sáng 22/12, Sở Y tế TPHCM đã tổ chức Hội nghị hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số và kỷ niệm 63 năm Ngày Dân số Việt Nam (26/12/1961 – 26/12/2024).

Tại hội nghị, ThS Phạm Chánh Trung - Chi cục Trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TPHCM - cho biết, 63 năm qua, công tác dân số đã đạt được nhiều kết quả quan trọng như: Khống chế được tốc độ gia tăng dân số; mức sinh thay thế được duy trì trong suốt 18 năm; cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh từ năm 2007 tới nay; chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt; tuổi thọ trung bình tăng nhanh (đạt 74,5 tuổi vào năm 2023), cao hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á…

Đáng chú ý, mức sinh của TPHCM hiện đang có dấu hiệu tăng. Theo đó, năm 2024, tổng tỷ suất sinh của thành phố ước đạt 1,4 con/phụ nữ, có xu hướng tăng nhẹ so với năm 2023 là 1,32 con. Tuy nhiên, mức sinh này vẫn ở mức rất thấp.

Ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế). Ảnh: P.T.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác dân số hiện nay đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Mức sinh thấp; mất cân bằng giới tính khi sinh; tốc độ già hóa dân số tăng nhanh; tuổi thọ trung bình tăng nhưng độ tuổi khỏe mạnh chỉ đạt 65,4 tuổi vào năm 2021; tầm vóc người Việt ít được cải thiện…

Để ứng phó với tình trạng mức sinh thấp kéo dài, ngành y tế TPHCM đã triển khai các chương trình như sàng lọc, tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh; tăng cường truyền thông - giáo dục chuyển tải thông điệp "mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh đủ hai con"…

"Tình trạng mức sinh thấp tại TPHCM vẫn đang ở mức báo động. Tình trạng này kéo dài sẽ để lại nhiều hệ lụy như làm cho quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh, thiếu hụt nguồn lao động, ảnh hưởng đến an sinh xã hội và sự phát triển bền vững của thành phố...", Chi cục Trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TPHCM nhận định.

ThS Phạm Chánh Trung - Chi cục Trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TPHCM. Ảnh: P.T.

Ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết: "Chất lượng dân số không chỉ phản ánh các đặc trưng về thể chất, trí tuệ mà còn gắn liền với trình độ giáo dục, mức sống và tình trạng sức khỏe. Vậy nên, việc nâng cao chất lượng dân số là điều kiện tiên quyết để phát triển đất nước.

Theo đó, các khu vực có tỷ lệ sinh thấp cần có giải pháp cụ thể nhằm cải thiện tình hình, đặc biệt qua các chương trình nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và sàng lọc trước sinh – sơ sinh.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu - Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho hay, theo dự báo của Cục Thống kê TPHCM, tổng tỷ suất sinh năm 2024 của TPHCM dù có sự cải thiện nhưng vẫn ở mức rất thấp.

Mỗi gia đình nên sinh đủ hai con để nâng cao mức sinh. Ảnh: P.T.

Để ứng phó với tình trạng này, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho rằng cần truyền tải mạnh mẽ đến cộng đồng thông điệp "Mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con". Đồng thời, các đơn vị y tế tuyến quận, huyện tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và chú trọng đến các hoạt động tư vấn sức khỏe trước hôn nhân, tầm soát bệnh tật trước sinh và sơ sinh.

Các chuyên gia cho rằng, để giải quyết tình trạng mức sinh thấp, cần có những chính sách cụ thể về an sinh xã hội, hỗ trợ về giáo dục, y tế, đời sống, nhà cửa... để các cặp vợ chồng có thể thật sự yên tâm sinh con và sinh đủ hai con.

Đồng thời, cần có các nhóm giải pháp về nâng cao năng lực và vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp trong việc chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

Nam Thương