Tuyên truyền, phổ biến pháp luật ở Đồn Biên phòng Mường Mươn
Giữa núi non trập trùng nơi vùng biên giới phía Tây Bắc Tổ quốc, các cán bộ, chiến sĩ quân hàm xanh của Đồn Biên phòng Mường Mươn, BĐBP Điện Biên vẫn lặng lẽ, bền bỉ thực hiện một công việc đầy khó khăn nhưng vô cùng quan trọng: củng cố kiến thức pháp luật cho bà con các dân tộc thiểu số. Các anh luôn xác định, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật không chỉ góp phần đảm bảo an ninh trật tự địa bàn, mà còn từng bước nâng cao dân trí pháp lý cho đồng bào.

Cán bộ Đồn Biên phòng Mường Mươn tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Ảnh: Quốc Phong
Nhiều vụ vi phạm do không hiểu luật
Đồn Biên phòng Mường Mươn được giao nhiệm vụ quản lý đoạn biên giới dài hơn 21km. Địa bàn quản lý 3 xã biên giới: Mường Mươn, Na Sang, Ma Thì Hồ (huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) là nơi sinh sống của 5 dân tộc anh em gồm: Mông, Thái, Kinh, Khơ Mú, Kháng, trong đó, đồng bào dân tộc Mông chiếm 71,2% dân số trên địa bàn.
Thời gian qua, mặc dù công tác tuyên truyền pháp luật đã được cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn các xã biên giới đẩy mạnh, song thực tế vẫn còn không ít vụ việc vi phạm pháp luật xảy ra. Phần lớn các vụ việc bắt nguồn từ sự thiếu hiểu biết, nhẹ dạ, cả tin của người dân. Đơn cử, vào lúc 2 giờ sáng 3/1/2024, tổ công tác của Đồn Biên phòng Mường Mươn trong lúc làm nhiệm vụ tại bản Huổi Meo, xã Mường Mươn, đã phát hiện và bắt giữ 2 đối tượng Lý Văn Yên, sinh năm 1984; Lò Văn Vụ, sinh năm 1992, cả hai đều nghiện ma túy và cùng trú tại bản Huổi Chan 1, xã Mường Pồn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, khi đang vận chuyển, tàng trữ 2g heroin và 200 viên ma túy tổng hợp.
Qua đấu tranh khai thác, đối tượng Lò Văn Vụ khai nhận, khi đang ở nhà thì Yên đến rủ đi mua ma túy về cùng sử dụng. Yên lấy xe máy điều khiển chở Vụ đến một lán nương cạnh khe suối thuộc địa phận bản Huổi Meo mua số ma túy trên của một người đàn ông không rõ danh tính, với giá 800 nghìn đồng. Sau khi cất ma túy vào túi áo khoác, Yên gọi Vụ lại chia nhau sử dụng hết 4 viên ma túy tổng hợp được người đàn ông đưa thêm. Sau đó, Yên chở Vụ quay về đến địa điểm trên bị tổ công tác Biên phòng phát hiện, bắt giữ. Do không hiểu pháp luật nên Yên và Vụ cho rằng, mình mua ma túy về dùng chứ không bán nên không vi phạm pháp luật.
Tương tự, trước đó, vào hồi 20 giờ, ngày 25/12/2023, tổ công tác phối hợp của Đồn Biên phòng Mường Mươn và Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP Điện Biên đang làm nhiệm vụ tại bản Huổi Meo, xã Mường Mươn, phát hiện và bắt giữ đối tượng Lường Văn Thưởng, sinh năm 1969, trú tại bản Lĩnh, xã Mường Pồn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên khi đang vận chuyển 600 viên ma túy tổng hợp, 50g heroin từ khu vực biên giới vào nội địa. Qua điều tra, Lường Văn Thưởng khai nhận, được một đối tượng người Lào thuê vận chuyển với số tiền công là 5 triệu đồng. Không hiểu rõ pháp luật, Lường Văn Thưởng cho rằng, “giúp người qua biên giới” không có gì sai.
Ngoài ra, còn hàng chục vụ việc liên quan đến vi phạm lâm luật, sử dụng pháo trái phép dịp Tết Nguyên đán, bạo lực gia đình, hôn nhân cận huyết thống... đều bắt nguồn từ sự thiếu hiểu biết. Đặc biệt, lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin của đồng bào các dân tộc thiểu số, bằng các chiêu trò thông qua tuyên truyền trực tiếp hoặc Internet, các đối tượng xấu đã lôi kéo, dụ dỗ khiến 19 hộ với 130 nhân khẩu ở bản Huổi Meo, xã Mường Mươn rời bỏ tôn giáo được Nhà nước công nhận để theo tà đạo “Giê Sùa”, gây mất ổn định chính trị, xã hội.
Thượng tôn pháp luật bắt đầu từ sự thấu hiểu
Cũng như nhiều khu vực biên giới khác, trình độ dân trí của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn các xã Mường Mươn, Na Sang, Ma Thì Hồ còn thấp, tập quán sinh hoạt vẫn còn nặng về phong tục truyền thống, nhiều người không biết chữ, hoặc không giao tiếp tốt bằng tiếng phổ thông. Chính vì vậy, việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật nếu làm theo cách “đọc - chép - nghe” thông thường thì không thể hiệu quả.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Mường Mươn tuần tra bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới. Ảnh: Quốc Phong
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Mường Mươn xác định rõ rằng, phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật từ sớm, từ xa là nhiệm vụ then chốt. Công tác này không chỉ dừng lại ở tuyên truyền, mà còn là một chiến lược toàn diện gắn với phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa mới và phát huy vai trò tự quản của cộng đồng. Thiếu tá Vàng A Chua, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Mường Mươn chia sẻ: "Với đặc thù của địa phương là xã vùng khó khăn với đa số là người dân tộc thiểu số vùng cao, trình độ còn hạn chế dẫn đến việc khó khăn trong công tác tiếp thu những kiến thức pháp luật. Bên cạnh đó, bà con nghe đến từ "pháp luật" là sợ, vì cho rằng đó là chuyện của "Nhà nước", không liên quan đến mình. Vậy nên, để tuyên truyền hiệu quả, chúng tôi phải học tiếng dân tộc, hiểu phong tục, nói cho dễ hiểu và đúng mối quan tâm của bà con".
Từ những mô hình “Tổ tự quản an ninh trật tự”, “Tiếng loa Biên phòng” cho đến các buổi chiếu phim lưu động, phát tờ rơi tranh ảnh trực quan bằng tiếng Thái, tiếng Mông..., các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Mường Mươn đã biến những điều luật khô khan thành những câu chuyện đời thường, dễ hiểu như: Vì sao không được tàng trữ pháo nổ? Tự ý vượt biên sẽ có hậu quả gì? Làm sao để tránh bẫy lừa đảo qua mạng xã hội?... Chỉ tính riêng trong năm 2024, Đồn Biên phòng Mường Mươn đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức trên 60 buổi tuyên truyền pháp luật, thu hút hơn 5.200 lượt người tham gia. Các chuyên đề tập trung vào Luật Biên giới quốc gia, Luật Phòng chống ma túy, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Giao thông đường bộ và đặc biệt là các tình huống thực tiễn thường gặp trên địa bàn.
Một trong những mô hình hiệu quả nhất là xây dựng các “Tổ tự quản an ninh trật tự thôn bản”, “Tổ hòa giải cộng đồng”, do chính người dân phối hợp với lực lượng Biên phòng tham gia. Họ là những người uy tín, được bà con tin tưởng, hiểu phong tục tập quán và cũng là cánh tay nối dài của lực lượng chức năng trong việc phát hiện, ngăn chặn vi phạm từ cơ sở. Bên cạnh đó, các chiến sĩ Biên phòng còn tích cực hỗ trợ dân sinh, giúp bà con phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, từ đó nâng cao nhận thức về pháp luật. Chương trình "Nâng bước em tới trường-Con nuôi đồn biên phòng” và các mô hình “Cán bộ Biên phòng đỡ đầu, giúp đỡ các hộ khó khăn”, “Hũ gạo tiết kiệm giúp dân nghèo” không chỉ mang lại sự hỗ trợ thiết thực, mà còn tạo niềm tin vững chắc giữa quân và dân. Mỗi khi xuống với dân bản, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Mường Mươn lại như người nhà, có người giúp sửa nhà, có người bày cách nuôi gà, trồng chuối, lại có người vừa nói tiếng Thái, tiếng Mông, vừa giảng giải chuyện luật lệ bằng những ví dụ gần gũi. Cũng từ đó, niềm tin của đồng bào với pháp luật được khơi dậy, tinh thần “sống và làm việc theo hiến pháp, pháp luật” dần lan rộng trong cộng đồng.
Khi ánh sáng pháp luật len lỏi vào từng mái nhà sàn, từng phiên chợ vùng cao, từng câu chuyện trong buổi sinh hoạt cộng đồng, thì biên giới trở thành thành lũy vững chắc của ý thức pháp luật, của tinh thần đoàn kết quân dân.