Tuần lễ Glocom thế giới 2025 tại HITEC: Đừng chủ quan, khi Glocom – 'kẻ đánh cắp thị lực thầm lặng' có thể 'hỏi thăm' bạn bằng nhiều cách!

Đừng để Glocom lặng lẽ lấy đi 'ánh sáng' của bạn!

ThS.BS Nguyễn Văn Sanh, Giám đốc bệnh viện cho hay, ông C.N.V, năm nay 71 tuổi ở Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội là một trong những bệnh nhân có tiền sử Glocom đã được theo dõi và điều trị tại đây từ nhiều năm qua với chẩn đoán 2 mắt: Glocom góc mở.

Sau khi điều trị bằng thuốc một thời gian, tháng 10/2024 khi thủy tinh thể đã đục nhiều, ông V, được mổ phaco thay thủy tinh thể phối hợp cắt bè điều trị Glocom ở mắt trái để điều chỉnh nhãn áp. Mắt phải nhãn áp không thể kiểm soát được bằng nội khoa và các phương pháp khác, vẫn cao 31mmHg nên lần này ông được chỉ định phẫu thuật tiếp.

ThS.BS. Nguyễn Văn Sanh - Giám đốc Bệnh viện mắt HITEC và kíp mổ cho bệnh nhân Glocom.

"May mà do được kiểm soát và theo dõi tốt nên ông V, vẫn bảo tồn được thị lực, gai thị mới tổn thương mức trung bình, thị trường chưa bị ảnh hưởng nhiều nên ông vẫn nhìn và đọc được nên việc khám và hợp tác trong phẫu thuật khá thuận lợi…"- ThS.BS Nguyễn Văn Sanh nói.

Trong khi đó, bà T.T.T, 78 tuổi ở Thanh Lương, Hai Bà Trưng, Hà Nội lại là một bệnh nhân nặng hơn. Bà T cho biết, mắt bà không hề bị đau nhức mà chỉ thấy nhìn mờ nhẹ. Cứ nghĩ do tuổi già nên bà lẫn lữa bảo mờ nhiều sẽ đi mổ. Trước Tết, con gái đưa khám, bà được chẩn đoán Glocom 2 mắt, bác sỹ cho thuốc và hẹn khám lại. Nhưng hết thuốc đúng vào dịp Tết nên bà cũng không đến kiểm tra lại theo hẹn.

Cho đến khi gần hết tháng Giêng "ăn chơi" bà mới đi khám. Tại đây, ThS.BS. Nghiêm Thị Hồng Hạnh - Ủy viên Ban chấp hành Hội Glocom Việt Nam cho biết: "Hai mắt bà T bị Glocom hình thái giả bong bao, nhãn áp tuy không quá cao nhưng chức năng thị giác đã tổn thương khá nặng nề: Thị lực 2 mắt chỉ còn nhìn thấy dưới 1/10 và bóng bàn tay lờ mờ trước mắt; thị trường thu hẹp nhiều và gai thị 2 mắt đều lõm teo từ 6/10-9/10… Glocom giả bong bao là một hình thái tăng nhãn áp góc mở xảy ra do tình trạng lắng đọng các chất albumin trên các thành phần của mắt, trong đó có góc tiền phòng làm ảnh hưởng đến việc dẫn lưu thủy dịch trong nhãn cầu".

Các loại bệnh Glocom

Chuẩn bị cho người bệnh trước mổ Glocom có nhãn áp cao tại Bệnh viện HITEC.

Theo các chuyên gia nhãn khoa, bệnh Glocom (hay gọi là thiên đầu thống) có nhiều hình thái khác nhau. Trong đó có 2 hình thái chính là Glocom góc đóng và Glocom góc mở.

Glocom góc đóng nguyên phát thường khởi phát đột ngột vào buổi chiều tối, hoặc khi bệnh nhân đang làm việc ở tư thế cúi, hoặc sau những sang chấn tâm lý.

Người bệnh thấy mắt đau nhức dữ dội từng cơn, lan lên nửa đầu cùng bên, nhìn ngọn đèn thấy quầng xanh, đỏ như cầu vồng; bệnh nhân có thể buồn nôn hoặc nôn, mắt đỏ và nhìn mờ, thị lực giảm trầm trọng xuống còn đếm ngón tay hoặc bóng bàn tay. Sờ tay thấy mắt căng cứng như hòn bi…

"Khi có một hoặc nhiều những triệu chứng như trên người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám mắt, đo nhãn áp và xử trí kịp thời"- chuyên gia của Bệnh viện Mắt HITEC khuyến cáo.

Glocom góc đóng cơn cấp là một cấp cứu nhãn khoa, cần khẩn trương, tích cực để hạ nhãn áp, giảm đau và an thần cho bệnh nhân. Tuy nhiên điều trị nội khoa chỉ là bước đầu, sau đó, tùy thuộc vào sự điều chỉnh của nhãn áp, mức độ và giai đoạn bệnh, bác sỹ chuyên khoa mắt sẽ tư vấn và lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp.

Người bệnh mổ xong, rất thoải mái vì không cần phải băng mắt.

Nếu không được điều trị kịp thời, các cơn tăng nhãn áp sẽ tái diễn, bệnh trở thành mạn tính làm người bệnh dễ bị bỏ qua và ngày càng tiến triển trầm trọng dẫn tới mù lòa không hồi phục do tổn hại dây thần kinh thị giác vĩnh viễn.

Ngược lại, Glocom góc mở lại thường xuất hiện âm thầm, tiến triển chậm trong thời gian dài, thị lực trung tâm được bảo tồn đến giai đoạn muộn, bệnh nhân không nhận thấy thị lực của mình đang giảm đi cho đến khi thị thần kinh và thị trường tổn hại nặng. Đa số bệnh nhân không cảm thấy đau nhức mắt, một số trường hợp thấy mắt căng tức nhẹ thoáng qua hoặc nhìn mờ như qua 1 màn sương rồi tự hết, những triệu chứng trên thường không rõ ràng nên bệnh nhân ít để ý…

Các chuyên gia nhấn mạnh: Mục đích điều trị glocom góc mở là hạ nhãn áp xuống dưới mức có thể gây tổn hại thêm cho thị thần kinh và chức năng thị giác. Các bác sỹ luôn bắt đầu liệu trình bằng các thuốc tra tại chỗ hoặc laser can thiệp. Phẫu thuật chỉ đặt ra khi các biện pháp trên không đem lại kết quả kiểm soát được nhãn áp.

Ai có nguy cơ cao bị Glocom?

HITEC cùng người bệnh hưởng ứng tuần lễ Glocom thế giới 2025.

1. Tuổi trên 40, mắt lão hóa dần, tiền phòng nông hoặc mắt nhỏ, viễn thị nặng…

2. Người dùng corticoid dài ngày: nhỏ mắt, tiêm, uống để điều trị bệnh toàn thân (tiểu đường, thận hư…).

3. Người có người thân (bố mẹ, anh chị em cùng huyết thống …) đã mắc Glocom (nguy cơ mắc cao gấp 10 lần).

4. Người dễ xúc cảm, stress, cơ địa nhạy cảm – hay lo âu.

Lưu ý: Tổn thương do Glocom sẽ tiến triển suốt đời, ngay cả khi đã điều trị. Vì thế, khám sớm – điều trị kịp thời – tuân thủ phác đồ – chính là chìa khóa để bảo tồn thị lực.

Hãy hành động ngay, đừng chờ mắt lên tiếng!

Thời gian khám mắt định kỳ (theo khuyến cáo của Hiệp hội Glocom thế giới – WGA):

• Trước 40 tuổi: Mỗi 2–4 năm/lần

• 40–60 tuổi: Mỗi 2–3 năm/lần

• Sau 60 tuổi: Mỗi 1–2 năm/lần

Dù bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao hay không, hãy đừng đánh cược với đôi mắt của mình. Glocom không chừa một ai, và khi đã mất thị lực, bạn không thể lấy lại.

Với các bệnh nhân, sau khi khám có các yếu tố nguy cơ hoặc yếu tố thuận lợi cho bệnh tăng nặng thì thời gian theo dõi hoặc khám định kỳ có thể rút xuống mỗi 6 tháng/ lần, theo chỉ định của bác sỹ.

BSCKII. Phạm Thị Bích Mận (Hệ thống Bệnh viện Mắt HITEC)