Từ vụ luật sư bị lừa chuyển tiền: Làm sao để lấy lại tiền?

Mấy ngày qua, công chúng phát sốt với các thông tin liên tục về các vụ lừa đảo trên không gian mạng.

Luật sư bị lừa 488 triệu đồng vì tin lời "đứa con gái bên Mỹ"; người mẹ bị lừa gần 4 tỉ đồng khi đăng ký cho con học bóng rổ; 3 ngày đua top sao kê, nữ sinh viên năm bị lừa sạch 7 tỉ đồng trong tài khoản; giả danh công an, thao túng tâm lý buộc một thanh niên tự cách ly tại khách sạn để thực hiện thủ đoạn "bắt cóc online" chiếm đoạt hơn 200 triệu đồng.... là 4 trong rất nhiều vụ lừa đảo qua mạng gần đây.

Từ vụ việc này, nhiều người thắc mắc bị lừa đảo chuyển tiền qua mạng có lấy lại được tiền không; việc cần làm ngay sau khi phát hiện mình bị lừa là gì để ngăn chặn hậu quả?

Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Thị Kim Phượng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết:

Nạn nhân của 4 vụ lừa đảo nêu trên là những người có học thức, phụ huynh có điều kiện. Điều này cho thấy ai cũng có thể trở thành nạn nhân nếu thiếu sự cảnh giác.

Kẻ gian thao túng, dẫn dắt và dồn ép nạn nhân chuyển tiền. Các kịch bản lừa đảo được đầu tư bài bản, kết hợp với chiêu thức tấn công tâm lý, đánh vào niềm tin, tình cảm mà người thân dành cho nhau; vào tình thương con của người cha, người mẹ vốn luôn mong muốn con thuận lợi trong công việc, học hành/ hoặc vào khao khát khẳng định mình của giới trẻ... Đây vốn là những điểm yếu tự nhiên của con người.

Tội phạm mạng ngày càng cao tay. Chúng giả mạo giao diện web, app giống hệt ngân hàng thật, không thể phân biệt nếu không có chuyên môn. Chúng tạo những cuộc gọi hiện số tổng đài, số cơ quan chức năng thật nhờ kỹ thuật giả mạo cuộc gọi. Chúng dùng AI giả giọng người thân; đột nhập tài khoản mạng xã hội của người dùng rồi mạo danh họ để lừa đảo người thân của họ...

LS NGUYỄN THỊ KIM PHƯỢNG

Với các thủ đoạn tinh vi và thay đổi thủ đoạn liên tục của bọn lừa đảo thì người dùng mạng xã hội càng phải hết sức cẩn trọng: Không được tự tin thái quá vào khả năng miễn nhiễm trước bọn lừa đảo, phải thường xuyên đọc thông tin cảnh báo của cơ quan chức năng để cập nhật các chiêu trò mới...

Ngay sau khi phát hiện mình bị lừa chuyển tiền, người dân cần bình tĩnh và nhanh chóng trình báo, cung cấp cho cơ quan công an toàn bộ chứng cứ như: tin nhắn, lịch sử chuyển tiền, thông tin tài khoản nhận tiền...

Liên hệ ngay với ngân hàng để thông báo về giao dịch lừa đảo và yêu cầu hỗ trợ. Ngân hàng có thể phong tỏa tài khoản, giúp ngăn chặn các giao dịch tiếp theo và xác minh tình trạng tài khoản.

Thời gian qua, công an đã triệt phá nhiều vụ lừa đảo trên không gian mạng khiến người dân mất tiền như vụ Phó Đức Nam - TikToker Mr Pips sử dụng 21 trang web để lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua sàn giao dịch ngoại hối, chứng khoán trái phép; Nguyễn Quốc Hùng, Bùi Thị Thanh Nga lừa đảo chiếm đoạt khoảng 10.000 tỉ đồng bằng chiêu kêu gọi đầu tư tiền ảo có tên Matrix Chaine (gọi tắt là MTC) trên nền tảng ví điện tử “SafePal”, nền tảng B2B Smart Trade...

Rất nhiều vụ, qua điều tra, công an xác định được thủ phạm nhưng chưa thu hồi được tiền. Khả năng thu hồi tiền phụ thuộc rất nhiều vào năng lực truy vết dòng tiền, xác định IP tài khoản nhận tiền, tính kịp thời khi phối hợp với ngân hàng tạm giữ dòng tiền nghi ngờ do lừa đảo mà có, cơ chế hợp tác truy vết xuyên biên giới...

Lừa đảo công nghệ cao không chừa một ai, kể cả người có học vấn cao, địa vị xã hội tốt. Để lừa đảo trên không gian mạng không còn đất sống, cần phải tuyên truyền và trang bị kỹ năng tự vệ căn bản cho người dân; như vậy mới tránh được phải xử lý hậu quả mà đa phần đều hiểu khi tiền đã nhanh chóng được kẻ gian tẩu tán thì rất khó lấy lại.

Chọn nền tảng có chính sách bảo mật chặt chẽ

Ông Ngô Minh Hiếu, cựu cộng tác viên của Trung tâm Giám sát và An toàn không gian mạng Quốc gia (Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cũ), cho biết:

TRẦN LINH