Tử tù thoát khỏi phòng tử hình trong gang tấc ở Mỹ

Texas đã chuẩn bị tử hình Robert Roberson vào ngày 17/10 sau khi ông bị kết tội giết con gái mình vào năm 2002. Ashley Killough/CNN.

Roberson đã thoát khỏi phòng tử hình trong gang tấc vì lệnh hoãn thi hành án được đưa ra vào phút chót, NBC News đưa tin.

Nhưng tương lai của Roberson vẫn còn chưa chắc chắn. Cuộc chiến pháp lý xung quanh vụ án của ông vẫn đang diễn ra và một ngày hành quyết mới có thể được ấn định sau lời khai của ông trước các nhà lập pháp vào tuần tới, hoặc sớm hơn nếu tòa án ra lệnh.

Việc trì hoãn thi hành án tử hình Roberson đã được đưa ra khi một nhóm các nhà lập pháp thuộc Ủy ban Tư pháp Hình sự Texas bỏ phiếu triệu tập Roberson, khi họ xem xét lại tính hợp pháp của bản án đối với ông.

Luật sư của Roberson, Gretchen Sween, cho biết thân chủ của bà "hy vọng rằng câu chuyện của mình có thể giúp cải thiện tính toàn vẹn của hệ thống pháp luật hình sự của chúng ta".

Án tử hình gây tranh cãi

Roberson, 57 tuổi, vẫn khẳng định mình vô tội trong cái chết của con gái 2 tuổi Nikki Curtis vào năm 2002. Vào thời điểm đó, các bác sĩ và cơ quan thực thi pháp luật đã nhanh chóng kết luận rằng cô bé đã tử vong do một cơn rung lắc dữ dội, dẫn đến việc Roberson bị kết án tại phiên tòa. Nhưng bên bào chữa cho Roberson cho biết hiểu biết mới về cái gọi là "hội chứng rung lắc trẻ sơ sinh" cho thấy các tình trạng bệnh lý khác có thể là yếu tố gây ra cái chết của trẻ, như họ tin rằng đó là trường hợp của Nikki.

Năm 2009, Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ đã đổi tên hội chứng trẻ bị rung lắc thành "chấn thương đầu do ngược đãi" được định nghĩa rộng hơn để bao gồm các chấn thương do các cơ chế khác ngoài việc chỉ rung lắc.

Hiện nay, giới y khoa đã thống nhất rằng các tình trạng bệnh lý khác, bao gồm nhiễm trùng, chấn thương do tai nạn và các bệnh lý nền, cũng có thể gây ra các triệu chứng liên quan đến hội chứng trẻ bị rung lắc.

Lệnh hoãn thi hành án đối với Robert Roberson được đưa ra vào phút chót. Ảnh: NBC.

Văn phòng Tổng chưởng lý đã nhanh chóng kháng cáo lệnh tạm thời của thẩm phán tòa án quận lên tòa án hình sự cao nhất của tiểu bang, nơi đã đồng ý cho phép tiếp tục hành quyết Roberson. Nhưng các nhà lập pháp sau đó đã đệ đơn kiện lên Tòa án Tối cao Texas vào cuối ngày 17/10, khi thời gian trôi qua trước nửa đêm - lúc lệnh tử hình của Roberson sắp đến hạn.

Tòa án cấp cao cuối cùng đã đồng ý hoãn lại hoặc dừng việc hành quyết, mặc dù không nêu rõ trong bao lâu, và ra lệnh cho tòa án cấp dưới hành động nhanh chóng để giải quyết vấn đề gây chia rẽ.

Người phát ngôn của Bộ Tư pháp Hình sự tiểu bang cho biết hôm 18/10 rằng cơ quan này sẽ tuân thủ lệnh triệu tập, mà không bình luận về khả năng Roberson xuất hiện trực tiếp trước Ủy ban về Luật học Hình sự. Các nhà lập pháp cũng đề xuất rằng ông có thể xuất hiện qua video.

Đại diện tiểu bang Brian Harrison thừa nhận hôm 18/10 rằng mặc dù vụ hành quyết đã bị chặn, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề khác chưa được giải quyết.

"Chúng ta đang ở trong một vùng đất mới lạ và chưa được khám phá", ông Harrison nói.

Những tình tiết mới

Roberson có thể sẽ trở thành người đầu tiên ở Mỹ bị tử hình vì bản án dựa trên cáo buộc về hội chứng rung lắc trẻ sơ sinh.

Trong khi các bác sĩ nhi khoa về lạm dụng trẻ em quyết liệt bảo vệ tính hợp pháp của chẩn đoán, những người ủng hộ Roberson cho biết tòa án vẫn chưa xem xét đủ bằng chứng cho thấy con gái ông chết không phải do giết người mà do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả bệnh tật và thuốc men hiện được coi là không phù hợp với một đứa trẻ ốm yếu như vậy.

Vào thời điểm qua đời, Nikki bị viêm phổi kép tiến triển thành nhiễm trùng huyết. Đứa trẻ đã được kê đơn hai loại thuốc hiện được coi là không phù hợp với trẻ em, có thể gây khó thở. Ngoài ra, đêm trước khi Roberson đưa con gái đến phòng cấp cứu ở Palestine, Texas, cô bé đã ngã khỏi giường - và đặc biệt dễ bị tổn thương do căn bệnh vốn có, các luật sư của Roberson cho biết.

Các bác sĩ điều trị cho Nikki cho rằng có sự ngược đãi dựa trên những triệu chứng và suy nghĩ thông thường vào thời điểm Nikki qua đời, mà không tìm hiểu về tiền sử bệnh lý của đứa trẻ, các luật sư của tù nhân tuyên bố.

Hành vi của Roberson trong phòng cấp cứu - được các bác sĩ, y tá và cảnh sát coi là vô tâm, những người tin rằng đó là dấu hiệu của tội lỗi của ông - thực chất là biểu hiện của chứng rối loạn phổ tự kỷ, không được chẩn đoán cho đến năm 2018.

Robert Roberson bị tuyên án tử hình sau cái chết của con gái 2 tuổi vào năm 2002. Ảnh: NBC.

Brian Wharton, cựu thám tử giám sát cuộc điều tra về cái chết của Nikki, đã nói với các nhà lập pháp tiểu bang vào ngày 17/10 tại phiên điều trần về vụ án: "Tuần trước, tôi đã nói với vợ tôi rằng tôi xấu hổ. Tôi xấu hổ vì quá tập trung vào việc tìm ra kẻ phạm tội và kết án ai đó mà không nhìn thấy Robert. Tôi không nghe thấy tiếng nói của anh ấy".

"Anh ấy là một người vô tội, và chúng ta sắp giết anh ấy vì điều anh ấy không làm", Wharton trước đó đã nói.

Vào tối 17/10, Wharton cho biết ông cảm thấy nhẹ nhõm khi nghe quyết định của tòa án.

"Vợ anh ấy bắt đầu khóc, và mọi người khác chỉ hít một hơi thật sâu. Bởi vì tất cả chúng tôi đều biết anh ấy vô tội. Chúng tôi đã đấu tranh trong cuộc chiến này một thời gian, và cố gắng để có được một phiên điều trần công bằng", Wharton nói với CNN.

Các nhà lập pháp tiểu bang đã ăn mừng quyết định của tòa án vào ngày 17/10.

"Trong hơn 20 năm, Robert Roberson đã dành 23,5 giờ/ngày trong phòng biệt giam - căn phòng không lớn hơn tủ quần áo của hầu hết người Texas - khao khát và nỗ lực để được lắng nghe", các Dân biểu tiểu bang Joe Moody và Jeff Leach cho biết trong một tuyên bố chung.

Vụ việc của Roberson một lần nữa nhấn mạnh đến tính rủi ro cố hữu của án tử hình: Một người có khả năng vô tội có thể bị tử hình. Theo Trung tâm thông tin về án tử hình, ít nhất 200 người - bao gồm 18 người ở Texas - đã được minh oan kể từ năm 1973 sau khi bị kết án và tuyên án tử hình.

Lê Vy