Từ triết lý kinh doanh của Lương Văn Can đến khái niệm ESG hiện đại

Thông điệp trên được ông Phạm Phú Ngọc Trai - Chủ tịch Công ty Tư vấn kinh doanh và Hội nhập toàn cầu (GIBC) chia sẻ cùng Top 20 thí sinh vào vòng chung kết Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can sáng ngày 5/3.

Minh bạch, chính trực - Giá trị cốt lõi của ESG và tư tưởng Lương Văn Can

ESG là bộ tiêu chí đánh giá mức độ bền vững và tác động xã hội của một doanh nghiệp, bao gồm 3 khía cạnh chính: Môi trường (Environmental), xã hội (Social) và quản trị (Governance).

"ESG có liên quan chặt chẽ đến triết lý kinh doanh của cụ Lương Văn Can. Qua thời gian, chiến tranh, cùng những tác động từ bên ngoài, chúng ta chưa xây dựng được một nền tảng cụ thể. Nhưng chắc chắn, trong tư tưởng và khuynh hướng của người Việt Nam, tinh thần tiên phong về vấn đề này vẫn luôn tồn tại...", Chủ tịch GIBC khẳng định.

Trước tiên, cốt lõi của ESG nằm ở sự minh bạch và chính trực. Minh bạch đề cập đến việc doanh nghiệp (DN) công khai rõ ràng và trung thực trong mọi hoạt động, từ báo cáo tài chính đến các quyết định chiến lược. Sự minh bạch giúp xây dựng niềm tin với các bên liên quan, bao gồm cổ đông, khách hàng và cộng đồng. Trong khi đó, chính trực liên quan đến việc duy trì các tiêu chuẩn đạo đức cao nhất trong mọi hoạt động kinh doanh. DN chính trực không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn hành động theo nguyên tắc đạo đức, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.

Theo Chủ tịch GIBC, ESG có liên quan chặt chẽ đến triết lý kinh doanh của cụ Lương Văn Can

Cụ Lương Văn Can - Người thầy đầu tiên của giới doanh nhân Việt Nam, trong tác phẩm "Thương học phương châm" đã đề cao "Tâm trung thực" và "Đạo công bằng" như những nguyên tắc nền tảng trong kinh doanh. Theo cụ Cử Can, người kinh doanh "phải có đạo đức, trung thực, minh bạch, không chạy theo lợi ích ngắn hạn". Cụ phê phán những hành vi gian lận như bán hàng kém chất lượng, trộn lẫn sản phẩm để tăng lợi nhuận, coi đó là cách kiếm lời không bền vững. Một thương nhân chân chính không được chạy theo lợi ích ngắn hạn bằng những thủ đoạn gian dối. Những hành vi này có thể mang lại lợi ích trước mắt nhưng về lâu dài sẽ làm mất niềm tin của khách hàng và dẫn đến thất bại.

Cụ cũng khuyên thương nhân không nên kinh doanh những mặt hàng gây hại cho sức khỏe con người, làm ảnh hưởng xấu đến xã hội hoặc khiến lòng người bất an. Điều này thể hiện tầm nhìn dài hạn: Nếu một ngành nghề chỉ đem lại lợi ích nhất thời nhưng để lại hậu quả tiêu cực về đạo đức và trật tự xã hội, thì sớm muộn cũng sẽ bị đào thải.

"Được đúc kết cách đây hàng trăm năm, nhưng không thể phủ nhận rằng, những tư tưởng đó của cụ Lương Văn Can có ảnh hưởng rất lớn đến những gì ngày nay chúng ta gọi là phát triển bền vững, hay ESG...", ông Phạm Phú Ngọc Trai nói.

Không thể tách rời trách nhiệm với đất nước

Chủ tịch GIBC Phạm Phú Ngọc Trai nhận định, một khía cạnh khác trong tư tưởng của cụ Can phù hợp với nguyên tắc ESG chính là quan điểm cho rằng, DN không thể tách rời trách nhiệm với đất nước.

Chủ tịch GIBC cho biết: "Trong bối cảnh hướng tới phát triển bền vững, DN không chỉ tìm kiếm lợi nhuận mà còn phải góp phần định hình chính sách, tạo môi trường kinh tế - xã hội vững bền. Đây không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là nghĩa vụ của DN. Chính sách của Nhà nước có tác động đến sự phát triển của doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực tư nhân. Nhưng những chính sách này không phải tự nhiên mà có, phải xuất phát từ thực tiễn, phải từ tiếng nói của chính DN".

Tuy nhiên, ông Phạm Phú Ngọc Trai nhận định, nhiều DN, trong đó có cả những DN lớn vẫn chưa nhận thức đầy đủ vấn đề này. Nếu DN có tư duy chủ động, như tinh thần của cụ Lương Văn Can, gắn lợi ích của mình với quốc gia, sẽ góp phần xây dựng một nền kinh tế tự cường.

Theo ông Phạm Phú Ngọc Trai, nếu DN có tư duy chủ động, như tinh thần của cụ Lương Văn Can, gắn lợi ích của mình với quốc gia, sẽ góp phần xây dựng một nền kinh tế tự cường

Bên cạnh đó, theo Chủ tịch GIBC, tinh thần gắn bó với đất nước không dừng ở khẩu hiệu, không thể nói suông mà thể hiện qua hành động cụ thể, như cách cụ Lương Văn Can không chỉ kêu gọi mà còn thúc đẩy thực tiễn: Nâng cao chất lượng sản phẩm trước khi mang tới khách hàng; mở rộng du học để tiếp thu tinh hoa phương Tây, từ đó phát triển nội lực cho chính việc kinh doanh của mình...

"Nhiều người có thể chưa thấy mối liên hệ giữa tinh thần yêu nước và kinh doanh, nhưng không có độc lập kinh tế, đất nước vẫn phụ thuộc, ngay cả trong thời đại toàn cầu hóa. Một cá nhân khó tạo nên thay đổi lớn, mà cần sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, cụ Lương Văn Can luôn nhấn mạnh tinh thần đoàn kết giữa doanh nghiệp và Nhà nước để thúc đẩy phát triển bền vững", ông Phạm Phú Ngọc Trai nhấn mạnh.

Được sáng lập và tổ chức từ năm 2011 bởi báo Doanh Nhân Sài Gòn (nay là Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn), qua 10 mùa giải, Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can nhận được sự quan tâm của các trường đại học, doanh nghiệp và đã kết nối hơn 25.000 sinh viên trên cả nước với hơn 100 doanh nhân thành đạt. Chương trình đã trao gần 200 suất học bổng trị giá hơn 15 tỷ đồng, là số tiền đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp đồng hành với Tạp chí trong mục tiêu ươm tạo tài năng cho đội ngũ doanh nhân và nhà quản lý.

Hạo Hiển - Ảnh: Quỳnh Lâm