Từ tay trống nhạc rock đến nữ Thủ tướng tương lai của Nhật Bản

Nữ chính trị gia đặc biệt của chính trường Nhật Bản

Hai tuần sau khi trở thành lãnh đạo đảng Dân chủ tự do (LDP), nữ chính trị gia Sanae Takaichi gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản sau khi đảng LDP của bà đạt thỏa thuận với đảng Duy Tân nhằm đảm bảo thế đa số tại Quốc hội Nhật Bản trong phiên bỏ phiếu dự kiến diễn ra chiều nay (21/10). Nếu giành đủ số phiếu, bà Takaichi sẽ lập tức nhậm chức.

Bà Sanae Takaichi. Ảnh: The Economist

The Economist cho biết, bà Sanae Takaichi sinh năm 1961, là một nhà lập pháp có quan điểm bảo thủ cứng rắn, thần tượng "bà đầm thép" nước Anh Margaret Thatcher. Bản thân bà Sanae Takaichi cũng được mệnh danh là "người đàn bà thép" trên chính trường Nhật Bản.

Bà Takaichi sinh ra ở tỉnh Nara trong gia đình bình thường, có cha là công nhân nhà máy và mẹ bà là một cảnh sát. Theo báo StraitsTimes, bà Takaichi yêu thích chính trị từ sớm và theo học ngành quản trị kinh doanh tại Đại học công lập Kobe.

Thời niên thiếu, bà được đánh giá là người rất cá tính, yêu thích nhạc rock và từng là một tay trống đầy nhiệt huyết trong ban nhạc heavy metal. Takaichi thường mang theo mình nhiều dùi trống vì hay làm gãy chúng trong lúc chơi nhạc.

Bà Takaichi từng là một tay trống trong ban nhạc heavy metal. Ảnh: CNN

Ngay cả khi tham gia chính trường, bà Takaichi vẫn giữ thói quen mang theo dùi trống trong túi xách để chơi khi quá căng thẳng. Một trong những bài hát bà yêu thích là "Burn" (tạm dịch "Rực cháy") của ban nhạc rock nước Anh Deep Purple. Trong ca khúc Burn có đoạn: “Thành phố đang bốc cháy, nhưng ngọn lửa của người phụ nữ còn bùng cháy dữ dội hơn".

Theo truyền thông Nhật Bản, Takaichi cũng yêu thích lặn biển và là một người đam mê xe cộ. Bà có một chiếc ô tô thể thao Toyota Supra, hiện đang được trưng bày trong bảo tàng ở tỉnh Nara. Bà cũng từng nhuộm tóc, di chuyển hàng ngày trên chiếc mô tô thể thao Kawasaki Z400GP.

Hình ảnh bà Takaichi trên chiếc Kawasaki thời thanh niên. Ảnh: StraitsTimes

Cảm hứng chính trị đến với Takaichi từ cuối những năm 1980, thời điểm căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Nhật Bản leo thang. Để tìm hiểu cách nhìn của người Mỹ về Nhật Bản, Takaichi đã sang Mỹ và xin vào làm việc tại văn phòng của nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ Patricia Schroeder, người thường khá gay gắt trong các tuyên bố nhắm vào Tokyo.

Sau quãng thời gian đó, bà Takaichi rút ra kết luận người Mỹ "hay xếp chung Nhật Bản với Trung Quốc và Hàn Quốc". "Nếu Nhật Bản không thể tự bảo vệ mình, số phận của nước này sẽ luôn phụ thuộc vào quan điểm của người Mỹ", bà nhận định.

Sau khi trở về Nhật Bản, Takaichi làm MC truyền hình một thời gian ngắn. Bà ra tranh cử quốc hội lần đầu tiên vào năm 1992 với tư cách ứng viên độc lập, nhưng không thành công. Một năm sau, năm 1993, bà tái tranh cử và chiến thắng. Takaichi gia nhập đảng LDP từ năm 1996, giành ghế nghị sĩ quốc hội trong 10 cuộc bầu cử kế tiếp và chỉ thất bại duy nhất một lần (nhiệm kỳ 2003-2005).

Nữ chính trị gia Nhật Bản có rất nhiều kinh nghiệm chính trị sau hơn 3 thập kỉ hoạt động trên chính trường và khá thân thiết với cố Thủ tướng Shinzo Abe. Bà từng giữ nhiều chức vụ trong nội các, nổi bật là chức Bộ trưởng Phụ trách các vấn đề Okinawa và các vùng lãnh thổ phía Bắc (2006-2007), Bộ trưởng Nội vụ và truyền thông (2014-2017 và 2019-2020) và Bộ trưởng An ninh kinh tế (2022-2024). Bà cũng đã làm chủ tịch hội đồng nghiên cứu chính sách của LDP trong 3 nhiệm kì.

Năm 2021, bà Takaichi lần đầu tiên tham gia tranh cử vị trí lãnh đạo LDP nhưng thất bại trước cựu Thủ tướng Fumio Kishida. Bà tiếp tục chạy đua vào năm 2024, dẫn đầu vòng bỏ phiếu đầu tiên nhưng cuối cùng thất bại trước ông Shigeru Ishiba. Đầu tháng 10/2025, ông Ishiba từ chức và bà chính thức trở thành lãnh đạo LDP đúng dịp đảng này kỉ niệm 70 năm ngày thành lập.

Thúc đẩy chính sách "đưa Nhật Bản trở lại đỉnh cao"

The Economist bình luận, bà Takaichi là một "chuyên gia chính sách" có quan điểm bảo thủ. Bà nhiều lần thúc đẩy cách tiếp cận "đưa Nhật Bản trở lại đỉnh cao", trong đó ủng hộ thắt chặt chính sách nhập cư và ưu tiên tối đa lợi ích quốc gia, trong bối cảnh kinh tế Nhật Bản đang gặp khó khăn. Lập trường này của bà nhận được sự ủng hộ của các thành viên cánh hữu trong đảng LDP.

Bà Takaichi có quan điểm khá tương đồng với cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Ảnh: GettyImages

Thủ tướng tương lai của Nhật Bản khá cứng rắn với Trung Quốc, Triều Tiên và Hàn Quốc. Về mối quan hệ với Mỹ, bà ủng hộ liên minh giữa Tokyo và Washington, nhưng từng phát biểu rằng: "Chúng ta hoàn toàn không thể có tư duy phụ thuộc vào Mỹ về mọi thứ".

Suốt quá trình tranh cử, bà là ứng cử viên duy nhất kêu gọi Nhật Bản đàm phán lại các điều khoản trong thỏa thuận thuế quan-đầu tư trị giá hơn 500 tỷ USD mà người tiền nhiệm của bà kí với Mỹ; đồng thời kêu gọi bảo vệ ngành sản xuất tại Nhật Bản để ứng phó với hàng rào thuế quan "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Nếu được bầu làm Thủ tướng, bà Takaichi sẽ tiếp đón Tổng thống Mỹ tại Tokyo nhân chuyến công du của ông Trunp tới Nhật Bản ngay trong tuần này. "Việc điều hướng mối quan hệ với ông Trump là một thách thức đối với bất kỳ nhà lãnh đạo nào trên thế giới vào thời điểm này", Emma Chanlett-Avery, Giám đốc phụ trách các vấn đề chính trị - an ninh tại Viện Chính sách Hiệp hội Châu Á, nhận định.

Bà Takaichi muốn thúc đẩy chính sách "đưa Nhật Bản trở lại đỉnh cao". Ảnh: GettyImages

Trong khi đó, theo ông Tomohiko Taniguchi, cố vấn của cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, về an ninh-quốc phòng, bà Takaichi là "người thừa kế của ông Abe", khi bà tin vào việc cần tăng cường năng lực quốc phòng của Nhật Bản thông qua đầu tư vào lĩnh vực quốc phòng-an ninh và sửa đổi hiến pháp. "Con đường của bà Takaichi sẽ vô cùng gập ghềnh", ông Tomohiko đánh giá.

Về đối nội, bà Takaichi ủng hộ chính sách tài chính ôn hòa. Bà từng nêu sáng kiến “Sanaenomics” có nhiều điểm tương đồng với “Abenomics” của cố Thủ tướng Abe, trong đó có 3 trụ cột chính là: nới lỏng tiền tệ, chi tiêu công mạnh mẽ và cải cách cơ cấu. Bà ủng hộ tín dụng thuế, ủng hộ tăng chi tiêu công và chỉ trích việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản tăng lãi suất. Bà cũng đề cập đến khả năng tăng lương và trợ cấp để cải thiện mức sống của người dân Nhật Bản.

Bên cạnh đó, những người ủng hộ gọi bà Takaichi là một phụ nữ tiên phong, thấu hiểu thách thức của nền văn hóa Nhật Bản. Nhiều phụ nữ Nhật Bản kì vọng bà sẽ thúc đẩy các chính sách cởi mở hơn nữa với phụ nữ. "Tôi muốn Takaichi giúp phụ nữ dễ dàng hơn trong việc trở thành chính trị gia và nghị sĩ. Takaichi rất mạnh mẽ. Bà ấy thật tuyệt vời", Hikari Minagawa, 19 tuổi, sinh viên năm nhất tại Đại học Nữ sinh Otsuma ở Tokyo, nói với báo giới.

Thái Hà