Từ rừng Tây Ninh đến giảng đường La Habana - Hành trình bền chặt của tình hữu nghị Việt Nam-Cuba

Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường (phải) tiếp Đại sứ Rogelio Sierra Diaz, Hiệu trưởng Học viện Quan hệ quốc tế cấp cao Raul Roa Garcia, ngày 28/5. (Ảnh: Thành Long)

Thưa Đại sứ Rogelio Sierra Diaz, ông có thể chia sẻ những kết quả nổi bật trong chuyến thăm Việt Nam với hàng loạt cuộc gặp gỡ, làm việc với lãnh đạo Bộ Ngoại giao, các tổ chức, viện nghiên cứu hàng đầu của Việt Nam?

Chuyến thăm làm việc tại Việt Nam lần này của tôi từ ngày 28-31/5, có thể nói là một chuyến công tác rất thành công, đặc biệt trong năm nay, hai nước cùng nhau tổ chức các hoạt động kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, là Năm hữu nghị Cuba-Việt Nam. Mục đích của chuyến thăm là thúc đẩy, tăng cường kết nối với các viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo, các trường đại học của Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực nghiên cứu về chính trị - ngoại giao, học thuật và quan hệ quốc tế.

Tôi đã thăm, làm việc với Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Học viện Ngoại giao Việt Nam... Tôi cũng được Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam tiếp đón. Trong các buổi gặp gỡ, làm việc, chúng tôi đã trao đổi một cách thiết thực, hiệu quả, tập trung cho mục tiêu đẩy mạnh hợp tác, thiết lập lại mối quan hệ học thuật về quan hệ quốc tế, nghiên cứu chiến lược với các đơn vị của Việt Nam.

Về kết quả cụ thể của chuyến thăm, có thể tóm tắt rằng chúng tôi đã thống nhất với các trường đại học, các đơn vị hợp tác đào tạo nhằm trao đổi các bài viết khoa học về quan hệ quốc tế để đăng tải, phổ biến trên truyền thông, tạp chí chuyên ngành của mỗi nước; thiết lập hình thức nghiên cứu chung giữa các học giả của Học viện Quan hệ quốc tế cấp cao Rául Roa García với các cơ quan, đơn vị học thuật của Việt Nam. Chúng tôi cũng thống nhất hợp tác, tham gia các hội thảo quốc tế mà mỗi nước tổ chức và mời các đối tác tham dự. Với Học viện Ngoại giao Việt Nam, chúng tôi đã kích hoạt một thỏa thuận hợp tác giữa hai bên trong trao đổi học thuật, trao đổi sinh viên…

Đại sứ Rogelio Sierra Diaz trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam. (Ảnh: Thành Long)

Từng đảm nhiệm cương vị Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Cuba trong hơn một thập kỷ, ông nhìn nhận thế nào về chiều sâu lịch sử, tính bền chặt và tình cảm thủy chung giữa hai dân tộc Việt Nam-Cuba qua các giai đoạn cách mạng và phát triển, đặc biệt trong dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao song phương?

Giữa Cuba và Việt Nam đã tồn tại một mối quan hệ hết sức bền chặt, đoàn kết đặc biệt hiếm có trong lịch sử bang giao quốc tế. Dòng chảy mối quan hệ giữa hai nước được khởi nguồn ngay từ thời điểm cách mạng Cuba thành công năm 1959, trong thời điểm Việt Nam vẫn đang tiến hành cuộc đấu tranh chống lại các thế lực đế quốc xâm lược.

Mối quan hệ thủy chung, son sắt giữa hai đất nước kể từ đó luôn được các thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước chung tay vun đắp trên cơ sở của niềm tin sâu sắc lẫn nhau. Chúng ta có thể nhớ về chuyến thăm lịch sử của Tổng Tư lệnh Fidel Castro tới Việt Nam và đến tận vùng chiến sự Quảng Trị năm 1973 khi nơi đây còn vương khói súng.

Ngay sau khi Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập, Cộng hòa Cuba là nước đầu tiên và duy nhất cử Đại sứ sang và trình Quốc thư lên Chính phủ. Ngày 4/3/1969, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Cuba đã trình Quốc thư lên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Nhà làm việc (Đại sứ quán) Cuba trong một khu rừng ở Tây Ninh. Việc Cộng hòa Cuba là nước đầu tiên và duy nhất cử Đại sứ và thiết lập Đại sứ quán trong vùng chiến sự năm 1969 ở Tây Ninh cũng như mở ngay Đại sứ quán tại Hà Nội sau khi miền Nam hoàn toàn được giải phóng chính là những minh chứng sống động cho mối quan hệ gắn bó, sát cánh bên nhau trong những lúc gian khó của cả hai nước.

Kế thừa truyền thống vô cùng tốt đẹp đó, ngày nay, sự ủng hộ, phối hợp chặt chẽ giữa hai nước tại các diễn đàn đa phương, bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhau giữa hai nước tiếp tục là minh chứng cho mối quan hệ thủy chung, đoàn kết đặt biệt giữa hai dân tộc. Từ mối quan hệ hữu nghị truyền thống, sát cánh bên nhau trong bom đạn, ngày nay hai nước đã tiếp tục mở rộng, nâng cấp mối quan hệ trong lĩnh vực kinh tế và nhiều lĩnh vực khác, điều này đã giúp làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ song phương đặc biệt.

Giám đốc Học viện Ngoại giao Nguyễn Hùng Sơn (phải) tặng tranh lưu niệm cho Đại sứ Rogelio Sierra Diaz, ngày 29/5. (Nguồn: DAV)

Mối quan hệ giữa Việt Nam và Cuba ngày càng được mở rộng, đa dạng trên rất nhiều lĩnh vực trong đó có nông nghiệp. Mới đây nhất, sự hợp tác, giúp đỡ của Việt Nam trong đó có việc sản xuất lúa gạo ngay trên những cánh đồng của Cuba bằng nhiều mô hình khác nhau và sự hỗ trợ của Việt Nam đều đang rất thành công.

Kết quả ấn tượng này chính là minh chứng cụ thể về việc hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm trong chuyến thăm lịch sử đến Cuba tháng 9/2024. Hiện năng suất lúa đạt được từ các mô hình canh tác với sự giúp đỡ của Việt Nam đều cao hơn đối với các hình thức sản xuất trước đây tại Cuba, điều này đã từng bước đảm bảo an ninh lương thực cho chúng tôi.

Học viện Quan hệ quốc tế cấp cao Rául Roa García được ví như cái nôi đào tạo các thế hệ cán bộ ngoại giao cho Cuba. Ông có thể cho biết thêm về ngôi trường đặc biệt này và những đóng góp của Học viện cho nền ngoại giao cách mạng Cuba?

Học viện Quan hệ quốc tế cấp cao Rául Roa García có lịch sử hơn 45 năm thành lập. Không thể không nói đến vai trò đào tạo nguồn nhân lực cho ngoại giao của Cuba từ những năm đầu khi cách mạng Cuba thành công những năm 1960. Ở Cuba, Học viện Quan hệ quốc tế cấp cao Rául Roa García là cơ quan chủ lực trong đào tạo nguồn nhân lực về quan hệ quốc tế cho đất nước chúng tôi.

Hầu hết cán bộ của Bộ Ngoại giao Cuba đều được đào tạo tại ngôi trường có bề dày lịch sử này. Với vai trò quan trọng như thế, Học viện chúng tôi có trách nhiệm và luôn cam kết cao nhất trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành ngoại giao Cuba. Không chỉ cung cấp đội ngũ các cán bộ ngoại giao trong nước, Học viện còn là nơi đào tạo có thể nói là tất cả các cán bộ ngoại giao của Cuba làm việc tại các cơ quan đại diện ngoại giao của Cuba ở nước ngoài và các tổ chức quốc tế.

Hiệu trưởng Rogelio Sierra Diaz và Đại sứ Cuba tại Việt Nam Rogelio Polanco Fuentes (giữa) cùng cán bộ Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và phóng viên Báo Thế giới và Việt Nam sau buổi phỏng vấn. (Ảnh: Thành Long)

Chuyến thăm của Đại sứ diễn ra trong bối cảnh hai nước đang tổ chức nhiều sự kiện kỷ niệm Năm hữu nghị Việt Nam-Cuba. Nhân dịp này, ông có thông điệp nào gửi tới độc giả Báo Thế giới và Việt Nam, những người rất quan tâm đến tình hình ở Cuba và bước phát triển mới trong quan hệ song phương?

Tôi muốn gửi tới tất cả người dân Việt Nam, trong đó có các độc giả của Báo Thế giới và Việt Nam thông điệp từ sâu thẳm trái tim tôi về tình hữu nghị, thông điệp về sự cam kết gắn bó, đoàn kết hợp tác chặt chẽ như những người anh em.

Cũng nhân dịp này, tôi xin gửi đến nhân dân Việt Nam thủy chung lời chúc tiếp tục gặt hái thêm nhiều thành công trong phát triển và tiến bộ của đất nước, trên tất cả các lĩnh vực, để mang lại nhiều phúc lợi hơn nữa cho người dân Việt Nam, cùng đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, vẻ vang và sáng tươi hơn nữa.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Đức Khải - Thành Long