Tư nhân tham gia phát triển đường sắt được hưởng nhiều ưu đãi từ 1/7

Trước khi biểu quyết thông qua dự luật, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh thừa ủy quyền Chính phủ báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.

Bộ trưởng Xây dựng cho biết, đã có 53 lượt ý kiến, 1 đại biểu gửi ý kiến bằng văn bản góp ý dự luật tại các phiên thảo luận tại tổ và hội trường vừa qua.

Theo đó, đa số ý kiến đồng tình cao các nội dung của dự thảo luật, cho biết dự thảo luật đã thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương của Đảng về đầu tư phát triển hệ thống đường sắt, tháo gỡ các “điểm nghẽn về thể chế” trong lĩnh vực đường sắt, phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật. Một số ý kiến góp ý trực tiếp vào các điều, khoản cụ thể của dự thảo Luật.

Quốc hội thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi). Ảnh: Quốc hội

“Chính phủ đã rà soát, chỉ giữ lại các quy định khung, mang tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, lược bỏ các nội dung chi tiết. Dự thảo luật sau tiếp thu, chỉnh lý gồm 4 chương, 59 điều, giảm 25 điều so với dự thảo Chính phủ đã trình.

Các chính sách đặc thù được quy định riêng tại mục 2, chương II của dự thảo luật và chỉ áp dụng cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư”, Bộ trưởng Xây dựng thông tin.

Liên quan chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước về phát triển đường sắt, ông Trần Hồng Minh cho hay, trên cơ sở kế thừa và hoàn thiện các chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhằm thu hút nguồn lực đầu tư, phát triển hạ tầng và công nghiệp đường sắt, nâng cao vai trò chủ đạo của đường sắt trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, dự thảo luật đã được chỉnh lý theo hướng minh bạch, rõ ràng và khả thi hơn.

Khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư đường sắt

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các dự án đường sắt quan trọng quốc gia liên quan đến công tác điều chỉnh quy hoạch, Luật Đường sắt (sửa đổi) quy định trường hợp phê duyệt, điều chỉnh dự án đường sắt, dự án tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng cho dự án đường sắt theo quy hoạch mạng lưới đường sắt, quy hoạch tỉnh nhưng có thay đổi so với quy hoạch khác có liên quan thì dự án được phê duyệt mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch; quy hoạch có liên quan phải được kịp thời cập nhật cho phù hợp và công bố theo quy định.

Dự thảo luật cũng quán triệt các nguyên tắc quản lý cơ bản về an toàn, tách bạch quản lý, kinh doanh và cạnh tranh bình đẳng; chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển đường sắt được chỉnh lý rõ ràng, thu hẹp đúng đối tượng hưởng ưu đãi và bổ sung cơ chế giám sát của Quốc hội.

Trong đó, ưu tiên phân bổ ngân sách để đầu tư phát triển, nâng cấp, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương, phát triển công nghiệp đường sắt và đào tạo nguồn nhân lực để bảo đảm giao thông vận tải đường sắt đóng vai trò chủ đạo trong hệ thống giao thông vận tải cả nước, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo luật vừa được thông qua, doanh nghiệp tham gia hoạt động kinh doanh đường sắt được hưởng nhiều ưu đãi, hỗ trợ. Chẳng hạn như miễn, giảm tiền sử dụng đất; vốn tín dụng; hỗ trợ vốn tại các địa bàn có điều kiện khó khăn; doanh nghiệp tham gia đầu tư, phát triển công nghiệp đường sắt, kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt được hưởng ưu đãi về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, thủ tục chuẩn bị dự án đã được rút gọn có chọn lọc và cơ chế đặc thù trong đấu thầu đã được bổ sung chặt chẽ để phòng, chống thất thoát…

Luật Đường sắt (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/7 và một số quy định có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 để đảm bảo tính khả thi của các quy định có hiệu lực sớm.

Thế Vinh