Từ 'một cửa' đến 'không người'

Dịch vụ công… không người

Trung tâm dịch vụ hành chính công (một cửa một dấu), chỉ cần lắp đặt các màn hình máy tính, cài đặt phần mềm AI là có thể không còn cần cán bộ trực.

Khi người dân, doanh nghiệp làm thủ tục hành chính, chỉ cần trình giấy tờ tùy thân qua máy quét và phần mềm AI sẽ nhận dạng, để tiến hành các đăng ký thủ tục, yêu cầu quét các văn bản, giấy tờ liên quan…

Việc kiểm soát này, là tiếp nhận đề nghị của công dân, hậu kiểm về sau, người dân chỉ cần xác nhận chịu trách nhiệm về các khai báo của mình.

Ông Lương Ngọc Tuấn, chuyên gia công nghệ thông tin (CNTT) và chuyển đổi số tại TP. Hồ Chí Minh chia sẻ, bước làm việc với AI này cơ bản giải quyết 60% nhu cầu thủ tục của người dân.

Người dân quét mã QR thanh toán phí giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận "một cửa"

Chỉ có các thủ tục bị vướng mắc, thiếu giấy tờ liên quan, cần chứng thực từ chuyên viên sở ngành, mới cần kết nối điện thoại, tin nhắn với người đảm trách. Cuối cùng, nếu quá vướng mắc, chuyên viên quản lý mới hẹn tiếp xúc với công dân.

Hoạt động hành chính với sự hỗ trợ của AI như vậy sẽ rất tinh gọn, hiệu quả, tránh được những tiêu cực phát sinh trong giao tiếp “người gặp người”. Các trung tâm dịch vụ hành chính công, theo đó cũng tinh giản tối đa bộ máy làm việc, là môi trường văn phòng “không người”, giảm đi rất nhiều chi phí.

“Hiện nay đã là bối cảnh khác, các cơ quan hành chính nên cân nhắc lại vấn đề này, có thể áp dụng AI ở mức cao hơn, tổ chức thêm các phần mềm nhúng vào dịch vụ đang dùng của người dân, như thuê bao truyền hình cáp, gói cáp quang internet, để người dân ngồi ở nhà cũng có thể đăng ký làm các thủ tục hành chính”, ông Lương Ngọc Tuấn đánh giá.

Theo nhóm chuyên gia tư vấn công nghệ Thành đoàn TP. Hồ Chí Minh, giải pháp AI đang là yêu cầu tất yếu trong quá trình chuyển đổi số hóa ở các công sở Nhà nước.

Các cấp quản lý hành chính tỉnh thành hiện nay, cần tiếp cận số hóa từ hướng này, triển khai những ứng dụng AI thông minh, giúp giảm thời gian làm các thủ tục, giảm các bước kiểm tra, xác minh thủ tục trùng lắp và nhất là giảm thiểu phiền hà cho người dân khi không được hỗ trợ đầy đủ.

Dịch vụ công không người, chính là cách tinh giản thủ tục hành chính, tăng tính chủ động, tự giác của người dân; nếu người dân không nắm rõ có thể kết hợp thuê các dịch vụ hỗ trợ tư nhân.

Tăng hiệu quả phục vụ người dân

Theo các nhà tư vấn, đông đảo người dân hôm nay, nhất là ở các đô thị, đều có điện thoại thông minh, công cụ tương tác dễ dàng với công cụ AI.

Do đó, chỉ cần có các chính sách khích lệ, hướng dẫn sử dụng ứng dụng AI tích hợp trong phần mềm quản lý hành chính thông qua sử dụng điện thoại, người dân sẽ thích ứng rất nhanh với môi trường số hóa dịch vụ công.

Đặc biệt với chủ trương thúc đẩy trách nhiệm dân sự của công dân, qua nâng cấp định danh với căn cước mà Trung ương đang chỉ đạo, trách nhiệm, nghĩa vụ của người dân ngày càng minh bạch.

Sự hiện diện những công sở “không người” khi triển khai công nghệ số hóa càng giúp tiết kiệm thời gian công sức, không phải “chứng minh bản thân” với cơ quan chức năng, qua đó sẽ cải thiện hoàn toàn hiệu quả quản lý Nhà nước.

Đối với các doanh nghiệp cũng vậy, thủ tục số hóa qua tích hợp AI sẽ rút gọn thời gian đăng ký thủ tục cần thiết, chủ yếu chỉ yêu cầu doanh nghiệp tự công bố, tự chịu trách nhiệm kinh doanh, đầu tư… trước cơ quan chức năng, trước pháp luật.

Doanh nghiệp vì thế sẽ chuyển dịch từ thụ động chờ đợi cấp phép, cho phép từ cơ quan chức năng, đổi thành chủ động đăng ký, triển khai các hoạt động làm ăn kinh doanh.

Hoạt động đầu tư của doanh nghiệp sẽ càng minh bạch hơn, nhất là về các nghĩa vụ thuế và trách nhiệm xã hội. Các bộ phận nhân sự trong doanh nghiệp, như kế toán, kiểm soát doanh nghiệp… sẽ càng ngày càng được tinh giản và hiệu quả.

Theo ông Lương Ngọc Tuấn, điểm vướng mắc của công nghệ số hóa, tiến độ ứng dụng AI vào công sở hành chính hiện nay chỉ là năng lực, nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức theo kịp hay không.

Vấn đề này, thật ra đang được Trung ương thúc đẩy, thông qua chủ trương tinh giản hành chính, sáp nhập địa phương, nâng cao vị thế đơn vị hành chính cấp cơ sở.

Đội ngũ cán bộ công chức các tỉnh thành, bộ ngành, theo đó cần tự nhận thức rõ trách nhiệm học tập bồi dưỡng, quyết liệt chuyển đổi ý thức “phục vụ thay vì quản lý”.

Khi tinh thần này được quán triệt, bộ máy hành chính tại các địa phương sẽ thay đổi, vừa tinh gọn linh hoạt, vừa gắn chặt với những yêu cầu hành động cụ thể, vì người dân mà làm việc.

Một khi công nghệ số đi sâu vào bộ máy hành chính, các công sở Nhà nước sẽ không gói gọn trong văn phòng trụ sở nữa, cũng không nhất định tuân thủ “8 giờ vàng ngọc”, mà sẽ chủ động linh hoạt, làm sao mỗi người hoàn thành nhiệm vụ phục vụ người dân một cách tốt nhất. Đó mới là tiêu chí quan trọng của công tác tinh giản hành chính.

HÒA XUÂN; ảnh: MINH ANH