Tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường

Trẻ tự kỷ của Trung tâm Hoa xuyến chi (Bắc Giang) biểu diễn trước khi Tọa đàm "Tương lai nào cho trẻ tự kỷ?" được diễn ra. Ảnh: THẾ DƯƠNG.

Cứ 100 trẻ sinh ra thì có một trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ

Phát biểu khai mạc, ông Phan Văn Hùng - Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nhấn mạnh, Tọa đàm nhằm hướng tới Ngày Thế giới nhận thức về Tự kỷ (2/4).

Tại Việt Nam, số trẻ mắc hội chứng này ngày càng gia tăng. Đây không chỉ là mối quan tâm của các bậc phụ huynh, mà còn là vấn đề cần sự chung tay của toàn xã hội. Ông Hùng nhấn mạnh, mỗi trẻ em sinh ra đều có quyền được yêu thương, được học tập và phát triển. Trẻ tự kỷ không nằm ngoài điều đó.

Các em không phải là gánh nặng, mà là một phần của xã hội, những con người có tiềm năng, có khả năng đóng góp nếu được trao cơ hội phù hợp. “Tuy nhiên, nhiều trẻ tự kỷ và gia đình vẫn gặp phải khó khăn, từ nhận thức xã hội, giáo dục đặc biệt đến các chính sách hỗ trợ” – ông Hùng nêu thực trạng.

Ông Phan Văn Hùng - Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân phát biểu tại tọa đàm "Tương lai nào cho trẻ tự kỷ?". Ảnh: SƠN TÙNG

Theo số liệu do Tổng cục Thống kê công bố đầu năm 2019, Việt Nam có khoảng 6,2 triệu người khuyết tật từ 2 tuổi trở lên, trong đó khoảng 1 triệu người tự kỷ. Ước tính, cứ 100 trẻ sinh ra thì có một trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ.

Trong vòng 15 năm trở lại đây, số lượng trẻ tự kỷ tại Việt Nam đã tăng đáng kể và trở thành một vấn đề xã hội rất đáng lưu tâm. Số lượng trẻ tự kỷ tăng nhanh, khi chỉ từ năm 2000 đến năm 2007 đã nhân lên tới 50 lần. Cũng theo thống kê, tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường.

Trẻ em rối loạn phổ tự kỷ là khuyết tật

TS Đinh Nguyễn Trang Thu - Phó trưởng Khoa, Khoa Giáo dục đặc biệt, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Ảnh: SƠN TÙNG

Tại sao bây giờ tự kỷ lại nhiều như vậy? TS Đinh Nguyễn Trang Thu – Phó trưởng Khoa Giáo dục đặc biệt, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đặt vấn đề, đồng thời chia sẻ, tự kỷ có nhiều loại khác nhau: Rối loạn Heller, Rối loạn Rett.

Tiếp cận Hội chứng Asperger, TS Đinh Nguyễn Trang Thu cho hay, trong các mô phỏng, khi mô tả Hội chứng Asperger có các đặc thù. Trước đây, có nhiều dạng tự kỷ khác nhau nhưng khi gọi tên được là có sự ra đời của các phương pháp tiếp cận, giáo dục trẻ.

Theo vị chuyên gia này, một trong những vấn đề khó khăn hiện nay là, làm thế nào để xác định đúng phổ tự kỷ, nếu không chúng ta sẽ dán nhãn một đứa trẻ cả cuộc đời. Từ đó, có chính sách hỗ trợ phù hợp cho trẻ và và gia đình các em.

“Chúng tôi cũng quan tâm đến việc chất lượng chăm sóc trẻ tự kỷ. Việc nhận các em vào chăm sóc phải có cả tình thương, kiến thức, phương pháp. Chúng ta cần nghiên cứu, học hỏi từ nước ngoài” - TS Đinh Nguyễn Trang Thu nhấn mạnh.

Hiện, Việt Nam làm rất tốt việc can thiệp sớm. “Chúng tôi nghiên cứu và thấy rằng, ở các quốc gia có cả hệ thống dịch vụ khác nhau, đi từ lớp nhỏ nhất đến lớp cao hơn, có hệ thống đi theo suốt cuộc đời đứa trẻ, từ lúc được sinh ra. Đó là một hệ thống mang tính toàn diện” - TS Đinh Nguyễn Trang Thu chia sẻ.

Phó trưởng Khoa Giáo dục đặc biệt, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng, chúng ta vẫn thiếu sự kết nối không chỉ giữa các ban ngành, mà còn giữa những người trực tiếp hỗ trợ đứa trẻ. Cần có sự quan tâm, đi vào thực tế nhiều hơn. Cần quan tâm cả đứa trẻ, cha mẹ, người giám hộ và cả sức khỏe tinh thần của người chăm sóc trẻ tự kỷ.

Theo ông Tạ Ngọc Trí – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ GD&ĐT), trước hết, cần xác định: Trẻ em rối loạn phổ tự kỷ là khuyết tật. Đây là vấn đề liên quan chặt chẽ tới chính sách dành cho các em. Tuy nhiên, việc này cần sự vào cuộc của các cơ quan y tế có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, chúng ta cần tuyên truyền nhận thức trong xã hội rằng, trẻ rối loạn phổ tự kỷ hoàn toàn có thể làm được những điều như trẻ bình thường; thậm chí còn có thể làm được nhiều hơn thế.

“Thực tế, rất nhiều người nổi tiếng cũng thuộc diện rối loạn phổ tự kỷ. Gần đây có trường hợp một bạn đã 2 lần tham gia vào đội tuyển Việt Nam thi Toán quốc tế. Đây là những câu chuyện mà chúng ta rất nên truyền thông rộng rãi để thay đổi nhận thức xã hội” – ông Tạ Ngọc Trí viện dẫn.

Tọa đàm ‘Tương lai nào cho trẻ tự kỷ?' diễn ra thành công. Ảnh: SƠN TÙNG.

Luật quy định 3 phương thức đào tạo dành cho trẻ khuyết tật nói chung, trẻ em rối loạn phổ tự kỷ nói riêng, bao gồm: Giáo dục chuyên nghiệp, giáo dục bán hòa nhập và giáo dục hòa nhập; trong đó, trước đây, phương thức giáo dục hòa nhập vẫn được quan tâm nhất.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông, chúng ta cần quan tâm tới việc phân loại trẻ vào từng phương thức phù hợp nhất. “Gần đây, chúng tôi đã tham mưu để có thể thành lập các trường, lớp riêng dành cho từng nhóm đối tượng” - ông Tạ Ngọc Trí thông tin.

Minh Phong