Từ khung cửi đến livestream, người phụ nữ Thái gìn giữ văn hóa và lan tỏa tri thức số

Chị Vi Thị Luyến, Chủ tịch Hội LHPN xã Xuân Lẹ (huyện Thường Xuân, Thanh Hóa), sử dụng điện thoại thông minh để livestream giới thiệu và bán các sản phẩm dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Thái.

Đó là chị Vi Thị Luyến, Chủ tịch Hội LHPN xã Xuân Lẹ (huyện Thường Xuân, Thanh Hóa) - người đã nối dài sợi chỉ truyền thống từ khung cửi đến livestream, vừa gìn giữ nghề dệt thổ cẩm của dân tộc Thái, vừa đưa tri thức số đến với phụ nữ vùng cao.

Khôi phục di sản, gìn giữ hồn cốt dân tộc

Sinh ra và lớn lên tại thôn Liên Sơn, chị Luyến lớn lên trong tiếng thoi đưa đều đặn, trong sắc màu rực rỡ của những hoa văn thổ cẩm thấm đẫm hồn dân tộc. Tuy nhiên, theo thời gian, nghề dệt truyền thống của người Thái dần bị lãng quên, khi lớp trẻ không còn mặn mà, còn thị trường hiện đại thì quay lưng với sản phẩm thủ công. Chứng kiến điều đó, chị Luyến không thể ngồi yên.

Chị Vi Thị Luyến, Chủ tịch Hội LHPN xã Xuân Lẹ

Với vai trò Chủ tịch Hội LHPN xã, năm 2023, chị đã đứng ra vận động, kết nối những người phụ nữ cùng chung tình yêu với nghề dệt để thành lập Tổ hợp tác "Dệt thổ cẩm khôi phục bản sắc văn hóa dân tộc Thái" tại chính quê hương mình. Tổ chuyên sản xuất các sản phẩm như váy, túi xách, đệm ghế, chăn... mang đậm nét hoa văn truyền thống.

"Tôi không muốn những nét đẹp văn hóa của dân tộc Thái bị lãng quên. Thổ cẩm không chỉ là sản phẩm, mà còn là ký ức, là tâm hồn của người Thái. Tôi mong rằng, từ đôi tay khéo léo của chị em, những tấm vải ấy sẽ sống dậy trong đời sống hiện đại và mang lại nguồn thu nhập ổn định", chị Luyến chia sẻ.

Từng đường kim mũi chỉ, từng hoa văn cổ truyền trên sản phẩm chính là minh chứng cho sự hồi sinh của một di sản tưởng chừng bị mai một. Nhờ sự chung tay của bà con, sản phẩm thổ cẩm của tổ hợp tác dần được đón nhận không chỉ trong huyện, mà còn vươn xa ra nhiều tỉnh thành khác.

Chị Luyến trình diễn kỹ thuật dệt thổ cẩm truyền thống của người Thái tại một gian hàng giới thiệu sản phẩm văn hóa địa phương.

Từ khung cửi đến smartphone, lan tỏa văn hóa Thái thời đại số

Không chỉ dừng lại ở việc khôi phục nghề dệt truyền thống, điều tạo nên dấu ấn đặc biệt của chị Vi Thị Luyến chính là tư duy đổi mới và mạnh dạn ứng dụng công nghệ thông tin vào cuộc sống thường nhật.

Thông qua các lớp tập huấn thuộc Dự án 6 "Truyền thông và giảm nghèo về thông tin" do Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Thường Xuân, Hội LHPN tỉnh Thanh Hóa và UBND huyện tổ chức, chị Luyến đã bước đầu làm quen với điện thoại thông minh, học cách chụp ảnh, quay video, livestream và giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội.

Ban đầu, những kiến thức về công nghệ còn xa lạ, việc thao tác với điện thoại khiến chị gặp không ít khó khăn. Thế nhưng, với tinh thần cầu tiến và sự kiên trì, chị đã nhanh chóng làm chủ các công cụ kỹ thuật số. Mỗi buổi livestream của chị giờ đây không chỉ đơn thuần là giới thiệu sản phẩm, mà còn là những câu chuyện mộc mạc, giàu bản sắc, góp phần lan tỏa văn hóa Thái đến với cộng đồng rộng lớn hơn.

Chị Luyến sử dụng điện thoại thông minh để livestream giới thiệu và bán các sản phẩm thổ cẩm thủ công của phụ nữ dân tộc Thái.

"Từ chỗ chỉ bán hàng ở chợ phiên hay qua người quen, giờ đây sản phẩm của chị em chúng tôi đã đến tay khách hàng ở tận Hà Nội, TP.HCM. Có tháng tổ hợp tác thu về hàng chục triệu đồng, ai cũng phấn khởi," chị Luyến chia sẻ với ánh mắt rạng rỡ niềm vui.

Những buổi phát trực tiếp giản dị ấy không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm mà còn trở thành "lớp học truyền cảm hứng" cho nhiều phụ nữ dân tộc Thái khác. Từ việc không biết dùng điện thoại, họ bắt đầu học cách quay video, đăng bài, giới thiệu sản phẩm và mạnh dạn kết nối với thế giới bên ngoài - điều tưởng chừng như xa vời ở nơi vùng cao hẻo lánh.

Bà Vi Thị Chung, thành viên trong Tổ hợp tác xúc động nói: "Chúng tôi biết ơn chị Luyến rất nhiều. Nhờ có chị, không chỉ có việc làm ổn định, mà lần đầu tiên chúng tôi được tiếp cận với công nghệ, biết livestream, chụp ảnh sản phẩm. Trước đây, nhiều chị em chưa từng chạm vào điện thoại thông minh, nhưng giờ ai cũng hăng say học hỏi. Nhờ đó, đời sống đỡ vất vả hơn, thu nhập cải thiện, quan trọng hơn cả là không còn cảm giác bị bỏ lại phía sau vì thiếu thông tin".

Bà Vi Thị Chung, thành viên trong Tổ hợp tác "Dệt thổ cẩm khôi phục bản sắc văn hóa dân tộc Thái".

Chị Vi Thị Luyến không chỉ là người hồi sinh nghề dệt thổ cẩm, mà còn là người tiên phong mở ra cánh cửa tri thức số cho phụ nữ vùng cao. Nhờ sự hướng dẫn tận tình của chị, nhiều người đã vượt qua nỗi e ngại trước công nghệ, vượt lên khỏi "cái nghèo thông tin" - một rào cản lớn với phụ nữ dân tộc thiểu số.

Bà Hà Thị Nguyệt, Chủ tịch Hội LHPN huyện Thường Xuân đánh giá: "Chị Luyến là hình mẫu tiêu biểu cho sự đổi mới và sáng tạo. Việc chị đưa công nghệ thông tin vào gìn giữ và phát triển nghề truyền thống là cách làm hiệu quả, phù hợp với thời đại, đồng thời nâng cao vị thế người phụ nữ dân tộc thiểu số".

Tổ hợp tác "Dệt thổ cẩm khôi phục bản sắc văn hóa dân tộc Thái" tại thôn Liên Sơn (xã Xuân Lẹ)

Câu chuyện của chị Vi Thị Luyến - người phụ nữ nhỏ bé giữa đại ngàn Thường Xuân - là minh chứng sinh động cho hiệu quả của Dự án 6 "Truyền thông và giảm nghèo về thông tin", thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Hành trình "từ khung cửi đến livestream" của chị Vi Thị Luyến là câu chuyện truyền cảm hứng về một người phụ nữ dân tộc Thái biết gìn giữ bản sắc văn hóa, đồng thời tiên phong đưa tri thức số về với bản làng. Bằng sự kiên trì, sáng tạo và khát vọng vươn lên, chị đã mở ra con đường mới để phụ nữ vùng cao tiếp cận thông tin, tự tin khởi nghiệp và không còn bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên số.

Trường Hùng