Từ Harry Potter đến Wednesday, vì sao chúng ta thích trường học kỳ dị?

Nữ chính Wednesday trong phim dark fantasy Wednesday Addams. Ảnh: Netflix.

*Bài viết có tiết lộ nội dung Harry Potter, Wednesday và Pan’s Labyrinth.

Không gian u ám. Những bạn học xấu tính mang siêu năng lực. Nếu bị phạt, học sinh có thể phải dọn vệ sinh một căn phòng bỏ hoang đáng sợ. Nhưng bù lại là những cuộc phiêu lưu bất tận và không có môn Hóa.

Vào bất kỳ một thời điểm nào đó, luôn có một bộ phim về những trường học kỳ bí thu hút sự chú ý của không chỉ khán giả trẻ tuổi mà cả những người đã trưởng thành, từ Harry Potter đến Wednesday. Điều gì khiến chúng ta thích thú những bộ phim về các trường học phù thủy hoặc học viện kỳ bí đến vậy?

Nói chung, phim giả tưởng đen tối (Dark Fantasy) là một phương tiện nhiều nhà làm phim sử dụng để thể hiện quá trình trưởng thành đầy khó khăn từ thiếu niên đến thanh niên. Quá trình này được phản ánh thông qua những trận chiến thiện - ác của các pháp sư, phù thủy trẻ, qua câu chuyện trưởng thành của những cô gái trẻ hay qua sự biến hình của những sinh vật kỳ quái...

Không giống những bộ phim hài hay phim tâm lý - tình cảm, phim giả tưởng đen tối có thể đưa ra góc nhìn sâu sắc và giải thích chúng theo cách các bộ phim nói trên không làm được, Uproxx cho hay.

Sự khó khăn của trưởng thành

Theo bài viết trên Uproxx, đặc điểm này có thể thấy rõ trong phim Pan’s Labyrinth (Mê cung của Pan) của đạo diễn Guillermo del Toro. Phim đưa khán giả vào góc nhìn của nhân vật là một đứa trẻ thay vì để họ chứng kiến cuộc sống của nhân vật từ xa.

Ofelia, nhân vật chính của phim, là một cô gái trẻ buộc phải trưởng thành trong thời kỳ đầy biến động và áp bức. Trong bối cảnh nội chiến tàn phá cuộc sống gia đình cô, Ofelia trốn thoát qua một mê cung bằng đá và tin rằng mình là tái sinh của một công chúa, có thể trở về nhà và bất tử.

Các trải nghiệm của Ofelia ngày càng đen tối, cô vì thế trở nên đáng sợ hơn khi lớn lên. Những thử thách tăng tiến trong phim dành cho Ofelia như ẩn dụ cho hành trình lớn lên khó khăn của cô.

Ofelia cô độc trong mê cung kỳ bí, chi tiết ẩn dụ cho quá trình trưởng thành của mỗi người. Ảnh: Plugged In.

Bằng cách sử dụng những giấc mơ trẻ thơ và trí tưởng tượng tích cực của Ofelia, đạo diễn Del Toro thể hiện được những thách thức lớn mà trẻ em phải đối mặt khi phải lớn lên trong một thế giới hỗn loạn, trong những ngôi nhà tan nát vì chiến tranh và mồ côi vì bệnh tật.

Cô độc là một khái niệm đáng sợ với bất kỳ ai. Đạo diễn Del Toro đã khắc họa sự cô độc của Ofelia thông qua từng trải nghiệm của cô bé. Ngay cả khi cô đang đứng trong một mê cung kỳ diệu với những nàng tiên, sự cô độc vẫn không biến mất. Thông qua bộ phim đầy chi tiết kinh dị nhưng không kém kỳ diệu, đạo diễn Del Toro đã thể hiện trọn vẹn nỗi sợ hữu hình của quá trình lớn lên.

Bộ phim Harry Potter cũng làm rất tốt điều này. Phim bắt đầu đầu với việc Harry Potter phát hiện ra thế giới phù thủy bí ẩn song song với thế giới loài người bình thường của cậu, từ đó, phim đưa khán giả bước vào thế giới pháp thuật kỳ diệu nhưng cũng không kém phần đen tối. Xuyên suốt 8 tập phim, khán giả được chứng kiến Harry và những người bạn lớn lên từ những đứa trẻ học cách bay trên cán chổi thành những người trưởng thành rắn rỏi được giao nhiệm vụ đánh bại một nhân vật phản diện quyền năng.

Thông qua những cuộc phiêu lưu của Harry, khán giả được biết đến những yếu tố khác trong thế giới giả tưởng với giám ngục, bằng mã hay Quidditch. Bên cạnh đó, khán giả cũng phải chứng kiến những hậu quả của chúng: sự tàn phá khủng khiếp của ma thuật hắc ám, sự hỗn loạn khi cố gắng thay đổi lịch sử hay đơn giản chỉ là một trận Quidditch đẫm máu.

Bên cạnh đó, khán giả còn đồng hành và thấm thía nỗi mất mát, đau buồn, hy sinh và quá trình tìm hiểu bản thân trong độ tuổi của các nhân vật. Họ bị cô lập, đơn độc và nhận ra rằng họ mới là những người cứu thế giới và chính bản thân mình thay vì trông cậy vào những người lớn lớn tuổi hơn, có kinh nghiệm hơn.

Đây cũng chính là thông điệp phim giả tưởng đen tối muốn truyền đạt: trường thành là chịu trách nhiệm.

"Lũ trẻ cứu thế giới"

Một chủ đề xuyên suốt khác của các bộ phim về trường học phù thủy hoặc phim có yếu tố kỳ bí dành cho tuổi mới lớn là những đứa trẻ cứu thế giới, như chúng ta có thể thấy từ Harry Potter, Stranger Things đến gần nhất là Wednesday.

"Nó là một sự tương đồng thú vị đối với hiện tại của ngày hôm nay", USA Today dẫn lời đạo diễn Andy Muschietti của It, cũng là một bộ phim về bầy trẻ đương đầu với thế lực xấu xa. "Chúng ta sống trong một nền văn hóa sợ hãi và hầu hết mọi người giơ tay đầu hàng. Niềm hy vọng là ở lũ trẻ".

Những người lớn trong đời thực "thật sự gây thất vọng", nhà sản xuất Shawn Levy của Stranger Things đồng quan điểm. Quan điểm về "vinh quang và sự trung thành" của lũ trẻ ở bang Indiana, các nhân vật chính của Stranger Things, thật sự đã trở thành "một phần quan trọng trong bộ phim của chúng tôi và nó cũng nói lên tiếng lòng nhiều người trong năm 2017", ông nói.

Trong Wednesday, nhân vật chính Wednesday Addams thách thức chỉ trích quan điểm ôn hòa của nhà trường đối với xung đột trong quá khứ là "sự tẩy trắng lịch sử".

Theo một nghĩa nào đó, những bộ phim như vậy khuyến khích các thế hệ sau rằng "bạn có thể làm nên một điều vĩ đại trong cuộc đời mình, bạn có thể cứu thế giới", theo diễn viên Wyatt Oleff, người đã đóng It. Trong những bộ phim đó, cuối cùng chính những đứa trẻ sẽ cứu lấy trường học của chúng, và cả thế giới.

Và tất nhiên, bọn trẻ trong các trường học kỳ bí hay các bộ phim giả tưởng tuổi mới lớn thường ít hoặc không bao giờ dành thời gian cho bài tập về nhà.

Linh Thùy